Một Mùa Đông - Thơ: Đăng Thu - Phổ Nhạc: Vũ Thiên Đại Dương - Trình Bày: Diệu Hiền

Thơ: Đăng Thu
Phổ Nhạc: Vũ Thiên Đại Dương
Trình Bày: Diệu Hiền

Thu Oán 秋怨 - La Nghiệp 羅鄴

  

秋怨  Thu Oán

夢 斷 南 窗 啼 曉 鳥   Mộng đoạn nam song đề hiểu điểu

新 霜 昨 夜 下 庭 梧  Tân sương tạc dạ hạ đình ngô

不 知 帘 外 如 珪 月   Bất tri liêm ngoại như khuê nguyệt

還 照 邊 城 到 曉 無   Hoàn chiếu biên thành đáo hiểu vô

羅鄴                            La Nghiệp

Dịch nghĩa

Tảng sáng, mộng vừa dứt đã nghe tiếng chim hót từ cửa sổ phía nam

Mới qua đêm, màn sương mới đã phủ xuống cây ngô đồng trong sân

Chẳng biết vầng trăng tròn như ngọc khuê bên ngoài tấm rèm kia

Có quay lại chiếu nơi bờ thành biên ải đến sáng sớm không ?

Dịch Thơ

1/

Chim gọi sớm mai giấc mộng tàn

Ngô đồng sân trước kín sương lan

Biết vầng trăng ngọc bên rèm cửa

Có chiếu thành biên chổ của chàng?

2/

Mơ tàn chim sớm hót trông

Sau đêm sương phủ ngô đồng trong sân

Ngoài rèm trăng ngọc sáng ngần

Có soi biên ải thêm lần nữa không? 

Quên Đi

***

Oán Thu

1/

Tỉnh giấc nam song chim hót sớm

Đêm qua sương mới phủ ngô đồng

Chẳng hay trăng ngọc ngoài rèm cửa

Còn chiếu biên thành đến sáng không?

2/

Chim hót sớm cửa nam tỉnh ngủ

Sương đêm qua rơi phủ ngô đồng

Chẳng hay trăng ngọc ngoài song

Sáng còn soi chiếu hay không biên thành?

Lộc Bắc

Nov25

***

Thu Oán

1/
Chim hót ban mai vừa tỉnh mộng
Trước sân sương đẫm ướt ngô đồng
Chẳng hay trăng chiếu ngoài song cửa
Soi cả biên thành tận sáng không?

2/
Chim kêu tỉnh mộng sớm mai
Ngô đồng sương phủ hiên ngoài trước sân
Rèm kia trăng chiếu tỏ dần
Biên thành biết có sáng gần hôm sau?

Kim Phượng

***

Thu Oán

Chim hót sớm mai tỉnh giấc nồng
Sương đêm sân trước phủ ngô đồng
Chẳng hay trăng ngọc bên rèm cửa
Soi chiếu biên thành đến sáng không?

Kim Oanh

***

Anh Chiêu Đức có gởi riêng cho Quên Đi một bản Thu Oán. Tuy nhiên bản của anh Chiêu Đức có chút khác biệt ở câu đầu, đó là chữ Ô (烏) thay vì chữ Điểu (鳥).Chúng ta kẻ hậu sinh không thể kết luận chữ nào đúng hay sai, vì đã trải hàng ngàn năm. Quên Đi cũng đăng lên để cùng tham khảo.

Quên Đi

***

Góc Đường Thi:

Oán Thu của La Nghiệp

LA NGHIỆP 羅鄴 (825-900?) người đất Dư Hàng (thuộc tỉnh Chiết Giang ngày nay). Ông là thi nhân ở cuối đời Đường, có tiếng là THI HỔ 詩虎 (Con Cọp trong thơ), xuất thân trong một gia đình Viêm Thiết Lại 鹽鐵吏 (quan trông coi về muối), cùng với La Ẩn, La Cầu 羅隱、羅虬 trong họ tộc, được người đời xưng tụng là "Giang Đông Tam La 江東三羅". Ông lúc trẻ số phần lận đận, thi mãi mà không đậu được Tiến sĩ. Những năm từ Hàm thông đến Càn phù ông nổi tiếng về thơ thất ngôn luật thi và tứ tuyệt. Cuối đời sống lưu lạc ngoài vùng biên tái, làm Mạc phủ lại cho Thiền Vu Đô hộ Phủ, được nhà thơ Vi Trang là Lại Bộ Thị Lang lúc bấy giờ tấu trình lên nhà vua và được vua ban hàm Tiến Sĩ Cập Đệ. Còn để lại một "La Nghiệp Thi Tập 羅鄴詩集" nổi tiếng với các câu như :

年年点檢人間事， Niên niên điểm kiểm nhân gian sự,

唯有春風不世情。 Duy hữu xuân phong bất thế tình.

Có nghĩa:

Năm năm kiểm điểm chuyện đời,

Chỉ gió xuân chẳng khiến người bâng khuâng!

Thật cảm khái ! Mỗi năm kiểm điểm lại chuyện của người đời, thì chỉ có gió xuân là vô tư nhất, thoải mái nhất, mang ấm áp dễ chịu đến với tất cả mọi người không phân biệt sang hèn qúy tiện gì cả ! Nhân còn trong mùa thu, mời đọc thêm một bài thất ngôn tứ tuyệt THU OÁN 秋怨 cũng rất nổi tiếng của ông sau đây:

夢斷南窗啼曉烏， Mộng đọan nam song đề hiểu ô,

新霜昨夜下庭梧。 Tân sương tạc dạ há đình ngô.

不知簾外如珪月， Bất tri liêm ngoại như khuê nguyệt,

還照邊城到曉無。 Hoàn chiếu biên thành đáo hiểu vô ?!

* Chú thích:

- ĐOẠN 斷: là Đứt, Dứt, Gãy; nên Mộng Đoạn 夢斷 là Mơ nửa chừng bị dứt ngang, là Giật mình tỉnh mộng.

- HIỂU 曉: là Buổi sáng sớm; Hiểu Phong 曉風 là Gió sớm; Hiểu Ô 曉烏 là Tiếng quạ kêu buổi sáng khi sương xuống.

- ĐÌNH NGÔ 庭梧 : là Cây ngô đồng trồng trong sân nhà.

- KHUÊ 珪: là một loại ngọc, đá qúy; Ta thường gọi là Cẩm Thạch, có màu xanh có màu trắng. Khuê Nguyệt 珪月 chỉ Vầng trăng sáng như ngọc Khuê màu trắng.

- ĐÁO HIỂU 到曉 là Tới Sáng. HOÀN...ĐÁO HIỂU VÔ 還...到曉無? Là câu Nghi vấn có nghĩa : "Còn... tới sáng không ?"

* Nghĩa bài thơ:

Nỗi Oán Hờn Trong Mùa Thu

Giật mình tỉnh mộng vì nghe tiếng quạ ban sáng đang kêu oang oác bên song cửa sổ phía nam; Nhìn ra thấy sương thu mới của đêm qua còn phủ đầy trên cây ngô đồng trong sân nhà. Không biết rằng ở ngoài bức rèm châu cái vầng trăng tròn vành vạnh như miếng ngọc Khuê kia, cũng soi rọi thâu đêm suốt sáng ở tận mãi xứ biên thành xa xôi đó hay chăng ?!

Trong cảnh nệm ấm chăn êm, chỉ giật mình tỉnh mộng khi nghe tiếng qụa kêu, rồi thấy sương thu mới đang rơi đây trên cây ngô đồng mà xúc cảnh sinh tình rồi ưu tư lo lắng cho người ở tận biên thành xa xôi, không biết cái vầng trăng tròn tỏa ánh sáng ấm áp kia cũng đem cái ánh sáng ấm áp đó mà soi rọi suốt đêm cho người lính thú đang trực canh gác giặc ở tiền đồn hiu hắt đó hay không ?! Khéo là lo lắng ngẩn ngơ, vầng trăng cũng như là gió xuân vậy đến với tất cả mọi người chớ chẳng vị riêng ai cả ! Nhưng đây cũng là tấm lòng của người cô phụ vọng phu, luôn luôn khắc khoải nhớ mong đến kẻ chinh phu ở ngoài biên ải xa xăm vạn dặm.

* Diễn Nôm:

Oán Thu

Tỉnh mộng quạ kêu ngóng cửa song,

Đêm qua sương mới ướt ngô đồng.

Ngoài rèm trăng tỏ như khuê ngọc,

Có chiếu biên thành suốt sáng không?!

Lục bát:

Qua kêu chợt tỉnh giấc nồng,

Ngoài sân sương phủ ngô đồng đêm qua.

bên rèm lặng ngắm bóng nga,

Suốt đêm có chiếu người xa biên thành?!

(Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm)

杜紹德

Đỗ chiêu Đức

Ẩn Tình….

 

Sau khung cửa bóng lặng im

Bên ngoài nắng sớm tìm gì trời đêm?

Hạnh phúc chờ đợi trước thềm

Sao không mở cửa hoan nghênh đón chào?

Vườn xuân hoa lá xôn xao

Lắng nghe ong bướm rủ nhau tỏ tình!

Dường như tim chẳng làm thinh

Vạn vật quyến rũ tượng hình biết yêu!

Bóng quay nhìn bóng buồn hiu

Cõi riêng khung cửa đèn khêu ẩn mình…

 

Ảnh & Thơ: Kim Oanh

Màu Nắng Có Bao Giờ Phai Đâu - Sáng Tác: Đoàn Chuẩn - Ca Sĩ: Quỳnh Dao

Sáng Tác: Đoàn Chuẩn
Ca Sĩ: Quỳnh Dao

Ai! Lá Tình Thu

 

Xin kéo thời gian thu chậm qua
Cho đêm mê mải ngắm trăng già
Vương hồn hoang lạc tình năm cũ
Ôm giữ trọn đời tóc điểm pha

Ai lá tình thu! Chợt vương sang
Nâng niu ấp ủ nắng ươm vàng
Cho vào túi áo bên ngực trái
Tựa vào tim phải khẽ yêu ai!

Kim Oanh

Phùng Tuyết Túc Phù Dung Sơn Chủ Nhân 逢雪宿芙蓉山主人 - Lưu Trường Khanh 劉 長 卿

  

Phùng Tuyết Túc Phù Dung Sơn Chủ Nhân
逢雪宿芙蓉山主人

日 暮 蒼 山 遠
Nhật mộ thương sơn viễn
天 寒 白 屋 貧。
Thiên hàn bạch ốc bần
柴 門 聞 犬 吠
Sài môn văn khuyển phệ
風 雪 夜 歸 人。
Phong tuyết dạ quy nhân.

劉 長 卿
Lưu Trường Khanh

Dịch nghĩa:

Gặp Tuyết Ngủ Trọ Núi Phù Dung Với Chủ .

Trời đã về chiều núi màu xanh thẳm phía xa xa
Trời lạnh, ngôi nhà nghèo nàn trống trải
Ngoài cổng cây vẳng nghe tiếng chó sủa
Trong đêm gió tuyết chủ nhà mới trở về.

Dịch Thơ:

Gặp Tuyết Ngủ Trọ Núi Phù Dung Với Chủ .

1/

Ngày tàn núi đậm xanh
Trời rét mái nhà tranh
Tiếng chó vang ngoài cổng
Người về tuyết phủ quanh.

2/

Tối dần màu núi thêm xanh
Lạnh căm ghé trọ nhà tranh cảnh bần
Chó mừng kêu trước cổng sân
Đêm đang gió tuyết chủ nhân vẫn về.

Quên Đi

***
Gặp Tuyết Ngủ Trọ Núi Phù Dung Với Chủ .

1/

Chiều xuống non xanh thẳm
Tranh nghèo buốt giá thêm
Cổng ngoài vang tiếng chó
Tuyết lạnh bước trong đêm

2/

Chiều rơi núi thẳm xa mờ
Trời thêm lạnh giá trống trơ mái nhà
Cổng ngoài tiếng chó vọng xa
Trong đêm gió tuyết hẳn gia chủ về

Kim Phượng

***
Gặp Tuyết Ngủ Trọ Núi Phù Dung Với Chủ

Trời chiều xa thẳm núi xanh
Lạnh căm trú lại mái tranh cơ bần
Cổng ngoài tiếng chó sủa rân
Trong đêm gió tuyết chủ nhân trở về

Kim Oanh

Thơ Gởi Cho Mây Ngàn Bay

  

 Anh Song Quang kính mến.

Kim Oanh xin kinh gủi anh thay nén nhang lòng nguyện cầu cho Giỗ 3 năm của Chị nha anh.

Thơ: Song Quang
Thơ Tranh: Kim Oanh

Đón Mùa Xuân Mới!

 

 ( Mùa xuân đón Ba)

Ba thương yêu ơi!

Mùa mới lại trở về trong khu vườn nhỏ, hoa muôn màu khoe sắc, chim hót líu lo.

Bên hàng hiên, có một ​"con bé​" ngồi nhâm nhi cà phê nhớ về ba của mươi năm trước. Đúng là với ba con cái lúc nào cũng bé bỏng phải không ba. Ba ơi, ba cùng con đón mùa Xuân mới nha ba.

Ngay cả cây hoa giấy của má tặng cũng đơm hoa tươi cười trong nắng sớm. để cùng ba vui với ngày mới đón xuân sang.

Con nhẹ lật trang ký ức, kỷ niệm lại ùa về.

Xuân đã về trên ngàn cây nội cỏ

Như tình yêu con bày tỏ cùng Ba

Vườn nhà xinh lắm nở rộ muôn hoa

Trang ký ức bao thiết tha trìu mến.

(Hoa Biện Lý - Quà của má cho con)

Hồi xưa khi ngày đầu con đi học, lớp vỡ lòng do thầy Suốt dạy, lớp học cũng là nơi nhà thầy ở, con đường đất đến nhà thầy nhộn nhịp học sinh. Ba má sắm cho con cái cặp đệm (đan bằng lát), chiếc nón xếp thật gọn để vào cặp, khi tan học trời nắng mới mở bung ra, vành rộng mát mẻ vô cùng.

Mới vào học đã có nhỏ bạn Bé Em, con của chú Ba Dẫn tiệm Tạp Hóa đối diện nhà. Bé Em rất thích con, nên thường lén lấy kẹo cho, con giấu đầy trong ngăn cặp. Một hôm má soạn cặp và thấy sao mà nhiều kẹo, má tra hỏi con, má bắt con trả lại và ba má quyết định không cho đến lớp nữa, chỉ trong một tuần ngắn ngủi.

Thế là từ đó Lớp vỡ lòng tại gia, thầy cô giáo chính là ba má của con.

Con học ở nhà cho đến lớp Ba mới xin vào trường Tiểu Học Giồng Ké.Ba là người đầu tiên đưa con vào lớp.

Biết học nhảy nửa chừng, ba má sợ con không theo kịp chúng bạn, nên dạy trình độ rất cao. Ba má ơi, nhờ vậy mà học lực xếp giỏi, con được thầy cô thương yêu, suốt những năm Tiểu học, thầy cô chọn con là người mang về nhà, Sổ Điểm, Sổ Điểm Danh, phấn viết bảng.. Con “oai”  quá phải không ba, con cám ơn “ thầy cô ba má “ của con nhiều lắm.

Trong lớp bạn bè thương, hai nhỏ bạn Đậm và Phấn từ ruộng ra học, ngày nào cũng mang cho con những trái Me Keo bùi bùi, trái Ô Môi thơm ngon. Lần này hết bị má bắt rồi, vì chúng con ăn sạch giờ ra chơi… con gái ba ranh mãnh quá phải không ba hihihi…

Xong hết năm tiểu học, con đậu và Đệ Thất trường Trung Học Tống Phước Hiệp. " chính má may từng chiếc áo dài, lần đầu mặc áo dài đi học, con run run xúc động không cài nổi nút áo. Tay má nâng niu cài từng nút áo cho con. Xong má vuốt ve từ vai xuống vạt áo, mỉm cười "con gái má như con chim bồ câu trắng vậy, ráng học nhen con". Nhớ hoài hình ảnh ấy, làm sao con quên được má phải không ba.

Năm 69 đậu vào Đệ Thất

Ngày tựu trường. Ôi ngây ngất lòng tôi!

Mặc áo dài sao lòng bối rối

Mẹ vui say, nút áo vội cài thay

Trong gió tà áo mới bay bay....

( Lớp Đệ Thất /8 - Kim Oanh đứng hàng đầu từ trái, mặc chiếc áo dài Má may)

Buổi tựu trường đầu tiên ấy, ba đèo xe đạp chở con đi học, con hỏi sao ba không chở con đi xe gắn máy. Ba bảo, có nhiều điều ba muốn căn dặn con. Đúng rồi đi xe đạp thời gian dài hơn. Cũng nhờ vậy con được ôm vòng eo ba, áp mặt vào lưng ba, ôi mùi thơm mồ hôi đặc biệt của ba.

Ba đèo xe nhỏ nhẹ dạy từng lời

Đôi tay nhỏ đẫm mồ hôi

Ôm eo ba tim reo… hồi hộp lạ

“ Con nhớ học chớ lo ra

Giỏi ngoan cuối năm Ba Má thưởng quà

Đừng theo bạn bè chọc phá

Tan Ba đón, Má ở nhà chờ nhe….”

"Dạ thưa Ba, con đã nghe!"

Bước vào trường, con phập phồng, hồi hộp, ngoái lại nhìn, ba vẫn đứng ở cổng cười vẫy vẫy tay, như truyền cho con sức mạnh và nghị lực để bước theo lối dẫn vào lớp, rợp bóng mát với những hàng cây Huỳnh Đàn, Phượng Vỹ. Con tự tin hơn và vui vẻ, rộn ràng bước đi trên con đường thêu hoa nắng.

Sân trường xanh màu ngăn nắp hàng cây

Xoay lại nhìn Ba vẫn đấy

Nhìn con cười tay vẫy vẫy… thương yêu

Bớt âu lo bớt sợ đi nhiều

Tự tin bước trên đường thêu hoa nắng.

Má còn kèm dạy tiếng Pháp cho con đến năm Đệ Ngũ, hết khả năng của má, thì ba là người kèm tiếng Pháp cho con đến năm Đệ Nhất. Ba đã cho con nên vóc nên hình và nắn nót con có một trí khôn để bước ra đời không nghi ngại.

Mỗi dịp hè, ba má khuyến khích cho con lên Sài Gòn trau dồi Sinh ngữ, nơi đó có đủ nhu cầu, trình độ cao hơn, tiến bộ hơn. 

Ba dẫn đưa con từng bước khởi đầu….Mọi khó khăn, mọi nghịch cảnh, cùng tình yêu thương vô bờ bến, ba má đã dẹp sạch những con đường đầy chông gai, sỏi đá… để bước chân con được ung dung, tâm yên lành vững tiến đến tương lai.

Con là con chim mới ra ràng, đã sống hồn nhiên trong chiếc lồng son êm ái…dù qua bao nhiêu giông bão vẫn đủ lớn chấp đôi cánh bay xa...vào khu vườn Đại Học đầy hoa thơm cỏ lạ... Một khung trời mới tươi sáng. Ôi đẹp sao!

Tình Cha nghĩa Mẹ đẹp sao

Mẹ thao thức hát ca dao canh tàn

Gian lao khổ nhọc Cha mang

Mong con hạnh phúc vô vàn giấc say!

Ba ơi, bao yêu thương, bao tâm tình con còn ghi khắc mãi không quên. hôm nay tưởng nhớ 28 năm ba rời xa con cháu, con lật từng trang... từng trang ký ức để kể cho con cháu nghe, cũng như nhắc nhỡ chính bản thân con. Con sẽ cố gắng sống sao cho đẹp lòng ba má và ….

Gom yêu thương con gói trọn tâm tình

Dâng tất cả đến hồn linh Ba má

Công dưỡng nuôi lòng con xin cảm tạ

Ân nghĩa dầy tấc dạ chẳng hề phai!

Con cảm ơn ba má đã cho con được làm con của ba má…trước cũng như sau và mãi mãi…. 

Thương yêu con gái 9 gửi về Ba

Lê Thị Kim Oanh

Melbourne 30.10.2025

Giỗ lần thứ 28 của Ba.