Dạ Phát Viên Giang Ký Lý Dĩnh Xuyên Lưu Thị Lang (thời nhị công biếm ư thử) 夜發袁江寄李潁川劉侍郎（時二公貶於此) - Đới Thúc Luân

 

Nguyên tác       Dịch âm

夜發袁江寄李潁川劉侍郎（時二公貶於此）

Dạ Phát Viên Giang  Ký Lý Dĩnh Xuyên Lưu Thị Lang (thời nhị công biếm ư thử)

半夜回舟入楚鄉 Bán dạ hồi chu nhập Sở hương,

月明山水共蒼蒼 Nguyệt minh sơn thuỷ cộng thương thương.

孤猿更發秋風裏 Cô viên cánh phát thu phong lý,

不是愁人亦斷腸 Bất thị sầu nhân diệc đoạn trường.

Sở hương: Phiếm chỉ quê hương nước Sở cũ nay là khu vực phia đông nam tỉnh Giang Tây

Nửa đêm trên thuyền vào quê hương nước Sở cũ,

Trăng sáng, núi sông cùng một mầu lam bao la.

Một con vượn lẻ bầy kêu ảo não trong gió thu,

Chẳng phải là người đa sầu đa cảm cũng thấy buồn đứt ruột.

袁江 Pingxiang Jiangsu

*Viên giang còn gọi là Viên thủy hay Tú giang, sông bắt nguồn từ núi La Tiêu, huyện Bình Hương, tỉnh Giang Tây, chảy theo hướng đông rồi nhập vào sông Cám. Dĩnh Xuyên thuộc tỉnh An Huy. Lý Dĩnh Xuyên có thể là Lý Cao. Lưu thị lang chỉ Lưu Yến, từng làm Hộ bộ thị lang kiêm Ngự sử đại phu, Kinh triệu doãn.

Có nơi chép bài thơ này của Hoàng Phủ Nhiễm.

Dịch thơ

Đêm Khởi Hành Từ Sông Viên, Gửi Ông Lý Ở Dĩnh Xuyên Và Lưu Thị Lang 

(lúc hai ông bị biếm ở đây).

Nửa đêm quay thuyền vào đất Sở

Sáng trăng non nước một màu xanh

Vượn côi hú gió thu nức nở

Dẫu chẳng bi quan cũng đoạn trường

Con Cò

***

Các Bài Dịch Khác:

Quay thuyền về Sở giữa đêm trường

Trăng sáng núi sông biếc chập chùng

Vượn lẻ kêu buồn thu gió lạnh

Đâu riêng sầu khách nát tan lòng

Lộc Bắc

***

***
Đêm Khởi Hành Từ Sông Viên

Thuyền quay hướng Sở đêm thâu
Trăng soi xanh ngát một màu núi sông
Gió thu vượn hú não lòng
Tâm can tan nát sầu mông mênh sầu.

Kim Oanh

***

Quay thuyền về Sở giữa đêm thâu,

Trăng trong, non nước biếc một mầu,

Vượn lẻ kêu sầu, thu thoảng gió,

Chẳng buồn mà đứt ruột vì đâu?

Bát Sách.

***

Thuyền quay về Sở lúc đêm trường

Trăng chiếu non sông màu lục dương

Côi cút vượn kêu như muốn khóc

Người sầu buôn bã não can trường

LT Đỗ Quý Bái

***

***

Buồn Nẫu Ruột

Khuya quay thuyền hướng về quê cũ

Trong gió thu vượn hú đơn côi

Non xanh nước biếc trăng ngời

Dẫu không ủy mị bời bời tâm can

Yên Nhiên

***

1/

Nửa đêm ghé Sở hướng thuyền quay,

Nước biếc non xanh ánh nguyệt đầy.

Tiếng vượn lẻ loi thu gió thổi,

Ai không nát dạ thấy buồn lây!!!

2/.

Quay thuyền ghé Sở canh thâu,

Non xanh nước biếc một mầu trăng soi,

Gió thu vượn hú lẻ loi,

Ai mà không thấy đầy vơi cõi lòng!!!!

Mỹ Ngọc.

Nov 6/2021.

***

Nguyên Tác: Phiên Âm:

夜發袁江*寄李潁川劉侍郎 (時二公貶於此) - 戴叔倫**

Dạ Phát Viên Giang Ký Lý Dĩnh Xuyên Lưu Thị Lang

(thời nhị công biếm ư thử) - Đới Thúc Luân

半夜回舟入楚鄉 Bán dạ hồi chu nhập Sở hương

月明山水共蒼蒼 Nguyệt minh sơn thuỷ cộng thương thương

孤猿更發秋風裏*** Cô viên cánh phát thu phong lý

不是愁人亦斷腸 Bất thị sầu nhân diệc đoạn trường.

Dị bản:

* Nguyên giang 沅江 = sông Nguyên

** Hoàng Phủ Nhiễm 皇甫冉

*** viên 猿 = 猨

Ghi Chú:

Viên giang (Yuanjiang) còn gọi là Viên thủy (Yuanshui), sông nhỏ, dài 279 km, bắt nguồn từ núi La Tiêu, chảy qua thị trấn Lô Khê, huyện Bình Hương, tỉnh Giang Tây, chảy về Đông Bắc để nhập vào sông Cám rồi vào hồ Bà Dương gần ranh giới tỉnh An Huy.

Nguyên giang (Yuanjiang) là một con sông lớn bắt nguồn từ một hồ gần Hoài Hoá, Hồ Nam, dài 864 km, chảy về Đông qua thành phố Thường Đức để vào Động Đình Hồ. Bài thơ này nói về sông Viên vì vị trí sông Nguyên ở Hồ Nam không hợp với ý bài thơ, quay ghe về đất Sở ở đông nam Giang Tây. Sở dĩ có sự nhầm lẫn vì chữ Viên 袁và Nguyên 沅 cùng bính âm là Yuán.

Dĩnh Xuyên thuộc tỉnh An Huy. Lý Dĩnh Xuyên có lẽ là Lý Cao. Lưu thị lang chỉ Lưu Yến, từng làm Hộ bộ thị lang kiêm Ngự sử đại phu.

Sở hương: chỉ quê hương nước Sở cũ nay là khu vực phia đông nam tỉnh Giang Tây. Đôi khi tôi tự hỏi địa lý của các bài thơ chính xác đến mức độ nào? Nếu lưu vực sông Hoài là đất nước Sở ngày xưa. Sông Viên, sông Cám đổ vào hồ Bà Dương cách sông Hoài gần 400 km về phía Nam, làm sao gần Sở hương được? Còn như đất Sở ở đông nam Giang Tây, trong khi hồ Bà Dương ở đông bắc Giang Tây.

Dịch Nghĩa:

Đêm khởi hành từ sông Viên, gửi ông Lý ở Dĩnh Xuyên và Lưu thị lang (lúc hai ông bị biếm tại đây)

Nửa đêm quay đầu thuyền vào quê hương nước Sở cũ,

Trăng sáng, núi sông cùng bầu trời một màu xanh bao la.

Lại thêm một con vượn lẻ bầy kêu ảo não trong gió thu,

Chẳng phải là người đa sầu đa cảm cũng thấy buồn đứt ruột.

Dịch Thơ:

Gởi Bạn

Nửa đêm hướng Sở ghe quay đầu

Trăng núi trời sông xanh một màu

Vượn lẻ gọi đàn nghe áo não

Làm buồn đứt ruột kẻ không sầu.

Phí Minh Tâm