Điệp Luyến Hoa - 蝶戀花 Triệu Lệnh Chỉ

 

Triệu Lệnh Chỉ 趙令畤, tự là Cảnh Phú 景貺, rồi lại đổi thành Đức Lân 德麟, hiệu là Liêu Phục Ông 聊復翁. Ông vốn là hoàng thân, chít (cháu 5 đời) của Yến vương Triệu Đức Chiêu 燕王趙德昭. Cuộc đời hoạn lộ của ông cũng đã từng bị bãi chức 10 năm. Ông còn để lại bộ Hầu chinh lục 候鯖录 gồm 6 quyển và bộ Liêu Phục tập 聊復集 gồm 1 quyển.

蝶戀花 - 趙令畤 Điệp Luyến Hoa - Triệu Lệnh Chỉ

卷絮風頭寒欲盡。 Quyển nhứ phong đầu hàn dục tận.

墜粉飄香， Trụy phấn phiêu hương,

日日紅成陣。 Nhật nhật hồng thành trận.

新酒又添殘酒困。 Tân tửu hựu thiêm tàn tửu khốn.

今春不減前春恨。 Kim xuân bất giảm tiền xuân hận.

蝶去鶯飛無處問。 Điệp khứ oanh phi vô xứ vấn.

隔水高樓， Cách thủy cao lâu,

望斷雙魚信。 Vọng đoạn song ngư tín.

惱亂橫波秋一寸。 Não loạn hoành ba thu nhất thốn

斜陽只與黃昏近。 Tà dương chỉ dữ hoàng hôn cận

Chú Thích

1- Điệp luyến hoa 蝶恋花: tên từ bài, còn gọi là thước đạp chi 鹊踏枝. Bài này có 60 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 5 câu, 4 trắc vận. Cách luật:

X T X B B T T vận

X T B B cú

X T B B T vận

X T X B B T T vận

X B X T B B T vận

X T X B B T T vận

X T B B cú

X T B B T vận

X T X B B T T vận

X B X T B B T vận

B: bình thanh, T: trắc thanh, X: bất luận, cú: hết câu, vận: vần.

2- Quyển nhứ phong đầu 卷絮風頭: cành liễu bị gió lắc mạnh và cuốn lại, ám chỉ mùa xuân tới.

3- Trụy phấn phiêu hương 墜粉飄香: hoa nở, phấn hoa rụng bay mùi hương tứ tán.

4- Hồng thành trận 紅成陣: hoa rụng bay trong gió từng trận một.

5- Khốn困: say sưa khốn đốn.

6- Điệp khứ oanh phi 蝶去鶯飛: bướm đi và chim oanh bay mất (ám chỉ người tình bỏ mình đi mất).

7- Vô xứ vấn 無處問: không biết hỏi nơi đâu, không biết chàng ta ở đâu.

8- Vọng đoạn 望斷: nhìn xuyên qua, nhìn thật xa, nhìn kỹ. Trong bài này có nghĩa là trông chờ mong mỏi ghê lắm.

9- Song ngư tín 雙魚信: 2 con cá đem thư, tức là thư tín.

10- Não loạn 惱亂: Đầu não quay cuồng bấn loạn.

11- Hoành ba thu nhất thốn 橫波秋一寸: sóng ngang một tấc thu hay thu ba 秋波, chỉ đôi mắt mỹ nhân.

12- Tà dương 斜陽: ánh nắng buổi chiều.

Dịch Nghĩa

Cành liễu gió lay khí lạnh sắp hết.

Phấn rơi hoa tàn,

Ngày ngày từng trân hương hoa bay.

Hơi rượu cũ chưa hết lại uống thêm rượu mới, làm say khốn đốn.

Mối hận xuân năm ngoái đến xuân này vẫn không giảm.

Bướm đi chim oanh bay mất không biết hỏi nơi đâu (người tình bỏ đi).

Dòng nước chẩy trước lầu,

Mong chờ mãi phong thư đến (hoặc tin tức của người tình đến).

Đầu não quay cuồng, đôi mắt cảm một nỗi lòng thu (u buồn),

Trong ánh tà dương, chỉ mình đón 1 hoàng hôn nữa sắp đến.

Phỏng Dịch:

1 Điệp Luyến Hoa - Buồn Đơn Côi

Đầu gió liễu lay ngày lạnh tận.

Phấn rụng hương bay,

Buổi buổi hồng thành trận.

Rượu mới lại thêm say khốn đốn.

Xuân này không giảm xuân xưa hận.

Bướm lượn oanh bay không thấy chốn.

Bờ nước lầu cao,

Nhìn suốt trông thư bạn.

Ánh mắt quay cuồng thu ý vận.

Một mình dưới nắng hoàng hôn đón.

2 Buồn Đơn Côi

Liễu điều cuốn gió, lạnh đang tàn,

Tung phấn hoa bay hương tỏa lan.

Rượu mới lại thêm say khốn đốn,

Xuân này không bớt hận thêm tràn.

Oanh bay bướm lượn về đâu đó?

Dòng nước quanh lầu, mãi vắng tin.

Áo não thu ba tình tự ấy,

Hoàng hôn tâm sự chỉ riêng mình.

HHD 

06-2021

***

Điệp Luyến Hoa, Triệu Lệnh Chỉ

1-

Liễu cuộn gió lay lạnh sắp hết

Phấn rụng hương bay

Hoa từng chập ngày tiếp

Rượu mới, rượu cũ say đến khiếp

Xuân nay chẳng giảm hận xuân trước

Không chốn hỏi, oanh bay bướm biệt

Nước chảy trước lầu

Mong cá mang tin tức

Não cuồng, sóng ngang thu một tấc

Tà dương riêng đón hoàng hôn sắp.

2-

Bông liễu cuộn gió lay, lạnh hết

Phấn hương bay, ngày tiếp hoa bay

Rươu cũ mới, khốn đốn say

Xuân nay chẳng giảm hận dày năm qua

Không chốn hỏi oanh xa, bướm biệt

Nước trước lầu, tin tức ngóng trông

Não cuồng, đôi mắt thu trong

Tà dương một bóng, ráng hồng đón đưa!

Lộc Bắc
Dec23
***
Phỏng Dịch:

Buồn Đơn Côi

 

Cành liễu gió lay ngày lạnh tan

Hương bay phấn rụng úa hoa tàn

Ngất say rượu mới thêm đau đớn

Chờ trông vô vọng mỗi xuân sang

 

Bướm biệt chim di biết hỏi đâu

Thản nhiên dòng nước chảy trước lầu

Bao thu tin bặt mong chờ mãi

Tâm sự riêng mình dạ khắc sâu.

 

Kim Oanh

Dec 2023