Sáng nay, bệnh già êm, nắng xuân vui ấm ngoài trời, bên tách cà phê starbucks, lan man lại nhớ đến người đẹp trong một bài thơ của Bạch Cư Dị và mấy câu thơ trong bài Le Lac của Lamartine thời Trung Học :" Ô temps! Suspends ton vol / Et vous, heures propices / Suspendez votre cours / Laissez-nous savourer les rapides délices/ Des plus beaux de nos jours ". Tôi ngồi chuyển dịch lại bài Thương Xuân Khúc đế mọi người thân quý vui cùng tôi với chữ nghĩa của người xưa.
PKT 02/26/2016
Thương Xuân Khúc - Bạch Cư Dị (772 - 846)
Thâm thiển thiềm hoa thiên vạn chi
Bích sa song ngoại chuyển hoàng ly
Tàn trang hòa lệ há liên tọa
Tận nhật thương xuân xuân bất tri
Dịch Xuôi:
Muôn ngàn cánh hoa khoe sắc bên thềm
Tiếng oanh chuyền cành ríu rít ngoài song lụa biếc
Buông rèm ngồi khóc thầm một mình cho nhan sắc đã phai tàn
Cả ngày than thở với xuân mà xuân có biết cho đâu
Thương Xuân Khúc
Óng ánh bên thềm muôn sắc hoa
Ngoài song lụa biếc rộn oanh ca.
Buông rèm giấu lệ nhòe son nhạt
Khóc một thời xuân xa đã xa.
Phạm Khắc Trí
***
Kính Thầy,
Đỗ Chiêu Đức tham gia với các phần sau đây:
1. Nguyên bản chữ Hán của bài thơ:
傷春詞 Thương Xuân Khúc
深淺簷花千萬枝， Thâm thiển thiềm hoa thiên vạn chi,
碧紗窗外囀黃鸝。 Bích sa song ngoại chuyển hoàng li.
殘妝含淚下簾坐， Tàn trang hàm lệ há liêm tọa,
盡日傷春春不知。 Tận nhật thương xuân xuân bất tri!
白居易 Bạch Cư Dị
2. Chú Thích:
Bài thơ nầy có tựa là Thương Xuân TỪ, vì là thơ thuộc dòng Nhạc Phủ dùng phổ nhạc để hát. Thể TỪ 詞 nầy phát triển đến đời Tống thì hoàn chỉnh. TỪ có thể gieo cả vần Bằng lẫn vần Trắc, và có câu dài ngắn khác nhau cho dễ phổ nhạc. Nhắc đến thi ca cổ là phải nhắc đến ĐƯỜNG THI và TỐNG TỪ.
* THÂM THIỂN ở đây có nghĩa là ĐẬM NHẠT. THIỀM là Mái Hiên nhà. Nên THÂM THIỂN THIỀM HOA có nghĩa: Hoa nở Đậm Nhạt ở dưới mái hiên nhà. Tại sao lại Đậm Nhạt? Vì là cuối mùa xuân, một số hoa nở muộn chen lẫn vào các hoa nở trước đã sắp tàn, tạo nên cảnh ngổn ngang đậm nhạt của buổi tàn xuân, cảnh vật càng bát nháo hơn với 3 từ cuối " Thiên Vạn Chi " là Muôn vạn cành hổn độn vào nhau, cái nở cái tàn
* Chữ CHUYỂN 囀 bộ KHẨU bên trái, có nghĩa là tiếng chim Hoàng Li ( Hoàng Oanh ) hót " Liú Lo " . CHUYỂN là Uyển chuyển 婉 囀 theo Thành ngữ " Oanh Đề Điểu Chuyển 莺啼鸟啭 " là Oanh Ca Chim Hót !
* TÀN TRANG 殘妝 : Sự Trang điểm đã tàn tạ. Ý chỉ đã cuối ngày. Đầu ngày là Tân Trang 新妝, là Mới vừa trang điểm xong, cuối ngày thì sự trang điêm cũng tàn phai, hơn nữa lại ...
* HÀM LỆ 含淚 : là " Ngậm nước mắt ", có nghĩa là : Nước mắt doanh tròng, nước mắt đầy cả tròng mắt chưa kịp rơi xuống.
* TẬN NHẬT 盡日 : là Hết ngày, có nghĩa là Suốt Ngày.
3. Nghĩa Bài Thơ:
Thương Cảm Cho Mùa Xuân Sắp Tàn
Vẻ đậm nhạt của trăm ngàn cành hoa ngổn ngang chen chút nhau dưới mái hiên nhà, ngoài rèm the xanh biếc của song cửa sổ là tiếng chim oanh còn hót líu lo. Nét trang điểm đã tàn phai, nàng ngồi xuống phía dưới rèm mà mắt lệ doanh tròng. Suốt cả ngày hôm nay nàng thương cảm cho mùa xuân sắp tàn, mà mùa xuân có biết cho nỗi lòng của nàng đâu !
Thương XuânTừ
Ngàn hoa hỗn tạp dưới hiên nhà,
Rèm biếc líu lo oanh vẫn ca.
Ngấn lệ dưới hiên nàng thương cảm,
Thương xuân xuân có biết chăng là ?!
Lục bát:
Trước thềm đậm nhạt ngàn hoa,
Bên song oanh hót là đà rèm châu,
Dưới hiên lòng những âu sầu,
Suốt ngày thương cảm xuân nào có hay!
Đỗ Chiêu Đức
***
Đau Đớn Xuân
Thềm hoa đậm nhạt muôn nghìn nhánh
The biếc song ngoài oanh líu lo
Sắc lụn sau rèm ngồi ứa lệ
Đau xót vì xuân xuân biết cho.
Quên Đi
***
Thương Cảm Ngày Xuân Qua
Ngàn hoa đậm nhạt trước hiên thềm
Rèm lụa song ngoài rộn tiếng chim
Nhan sắc tàn phai, rưng mắt lệ
Than thở cùng xuân, xuân lặng yên!
Phương Hà phỏng dịch
***
Cảm Hoài Ngày Xuân Sắp Qua
(Mượn ý Thương Xuân Khúc của Bạch Cư Dị )
Ngoài hiên tàn, nở giữa ngàn hoa
Ríu rít chim Oanh hót rộn nhà
Thương cảm,bên rèm nhòa ngấn lệ
Vì Xuân, Xuân có biết lòng ta???
Song Quang
1)
Còn Đâu Má Phấn
Mỉm Cười Chúa Xuân!
Điểm sắc trăm hoa đẹp trước thềm,
Yến anh ríu rít lụa song mềm.
Nhạt phai nhan sắc em ngồi khóc,
Rực rỡ Chúa xuân thiếp chẳng thèm!
2)
Nhan Sắc Tàn Phai Xuân Có Hay!
Hương sắc trăm hoa nở trước thềm,
Ngoài song lụa rũ hót vang chim.
Tàn phai nhan sắc mi đầy lệ,
Xuân đến vô tình thiếp thẹn thêm!
Mai Xuân Thanh
Ngày 27 tháng 02 năm 2016
***
Một Khúc Thương Xuân
Hiên trước ngàn hoa đua sắc thắm
Ngoài song lụa biếc tiếng oanh đưa
Rèm buông thầm khóc dung nhan úa
Than thở cùng xuân xuân xót chưa.
Kim Phượng
***
Xót Xuân TànNgổn ngang hoa muộn đua chen
Song thưa chim hót bên rèm líu lo
Thương cảm ngấn lệ buồn so
Xót xuân xuân có biết cho lòng này?
Kim Oanh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét