ABBA Voyage In London Và Ước Mơ Của Tôi

ABBA (viết cách khác: ᗅᗺᗷᗅ) là một nhóm nhạc Pop Thụy Điển được thành lập tại Stockholm. Gồm có: Agnetha Fältskog, Björn Ulvaeus, Benny Andersson, và Anni-Frid Lyngstad. Tên ban nhạc ghép các chữ cái đầu tiên của tên các thành viên. Họ đã trở thành một trong những nghệ sĩ có đĩa đơn bán chạy nhất trong lịch sử âm nhạc đại chúng, đứng đầu các bảng xếp hạng trên toàn thế giới từ năm 1974 đến năm 1982. ABBA giành giải Eurovision Song Contest 1974 tại The Dome ở Brighton, Anh Quốc

Sau khi ABBA tan rã vào tháng 12 năm 1982, Âm nhạc của ABBA dần bị lãng quên cho đến năm 1989, khi bản quyền danh mục âm nhạc của ABBA và công ty thu âm Polar được mua lại bởi Polygram, cho phép hãng được tái bản tất cả những bản thu âm của nhóm trên toàn cầu và ra mắt một tuyển tập hit mới (ABBA Gold) vào tháng 9 năm 1992 đã trở thành một hit lớn trên toàn thế giới.

1994 một số tác phẩm điện ảnh, nổi bật là: Muriel's Wedding The Adventures of Priscilla, Queen of The Desert, tiếp tục gầy dựng lại sự quan tâm của công chúng.

1999 âm nhạc của ABBA được chuyển thể thành vở nhạc kịch thành công Mamma Mia! và lưu diễn toàn thế giới. Một bộ phim cùng tên, phát hành năm 2008, đã trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất ở Vương quốc Anh năm đó.

2005 ABBA được vinh danh tại lễ kỷ niệm lần thứ 50 của Eurovision Song Contest. khi bản hit trình diễn tại cuộc thi của họ "Waterloo" được chọn là bài hát hay nhất trong lịch sử cuộc thi.

2010 Nhóm được giới thiệu vào Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll vào năm 2010.

Năm 2015, bài hát "Dancing Queen" được giới thiệu vào Đại sảnh Danh vọng Grammy của Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Thu âm Quốc gia.

Năm 2016, các thành viên của ABBA công bố một dự án đặc biệt sẽ được tiết lộ trong năm 2017.

Năm 1979 khi được định cư tại Úc, tôi được thưởng thức trọn vẹn những sáng tác và giọng ca tuyệt vời của nhóm ABBA trên Radio, Tivi. Tôi trở thành người hâm mộ của ban nhạc này.

Lúc trò chuyện về âm nhạc, hai đứa con tôi hỏi, " mẹ thích nhất Ban nhạc nào" tôi hào hứng trả lời " Mẹ thích ABBA, Boney M., The Beatles, Bee Gees'. Mẹ từng ao ước nếu ABBA đến Melbourne mẹ đi xem liền".

 

Vừa qua tháng 3 năm 2025, tôi đến Luân Đôn (London), con tôi hỏi 1 lần nữa, vẫn là câu trả lời với ước mơ. Trong lúc ăn sáng, con ​trai mở nhạc ABBA cho nghe và nói," ​m​ẹ chuẩn bị quần áo, tối nay con đưa mẹ đi Disco nha". Tôi ngh​ĩ con nói đùa, vì tôi chỉ tôi say mê thưởng thức khiêu vũ, nhưng không biết khiêu vũ​.

Tối con đưa tôi đi mà không nói di đâu, đến n​ơi cháu bịt mắt tôi lại. xoay người tôi và chụp cho tấm hình. Chụp xong xoay lưng tôi lại, trước mắt tôi chữ ABBA nổi bật trên nền trời. Tôi chỉ biết" Wow", cười thỏa thích... ​cười híp mắt luôn...Hai mẹ con nhìn nhau tràn ngập sung sướng, của người tặng và người nhận.

Trung tâm này được bắt đầu mở cửa năm 2022, Tiếp tục vào bên trong người đông đúc, thức ăn, nước uống, quà lưu niệm, hình ảnh, những mẫu y phục của họ​ được may lại bày bán. Không khí nhộn nhịp. Tôi cũng nghĩ ​c​hỉ thế​ này thôi!

Lối đi vào khán đài

(Khung cảnh tuyết rơi)

Nhưng con trai bảo ' Còn nữa, mình đi.... Bước vào cửa soát vé, họ đeo vào cườm tay một vòng với chữ ABBA, những ánh đèn màu dẫn vào lối đi... từ những bất ngờ này đến bất ngờ khác. Một rừng người ngồi trên ​k​hán đài, một ​r​ừng người đứng trước một màn ảnh, ​màn ảnh là một rừng cây tuyết đang rơi thật tuyệt, ánh sáng thay đổi liên tục, những người hâm mộ họ mặc những bộ đồ kim tuyến sáng chói, một thời của Hippy. Âm nhạc của ABBA mang đến một hoài niệm và niềm vui.

Khán giả mộ điệu.

Thật ngạc nhiên phong cảnh trước mắt tôi tắt dần và hiện ra một sân khấu đồ sộ... Chương trình bắt đầu​, ABBA xuất hiện, âm nhạc trỗi lên.

Khán giả có thể vừa thưởng thức nhạc vừa nhâm nhi Champagne, hay rượu vang....vừa lắc lư theo ​điệu nhạc.... tôi chăm chú không chớp mắt, màn trình diễn y như thật​, mà từ mấy mươi năm về trước tôi ​chỉ được xem trên Tivi mà thôi.

Tôi vẫn bình chân như vại, con trai thúc giục, nhảy đi mẹ, con cầm áo khoác cho, nhưng con đâu biết mẹ mắc cở nên có khiêu vũ bao giờ.... Đến bản​ nhạc thứ 2, thứ 3 thì chân không thể yên nữa, và 2 mẹ con cùng nắm tay cùng hòa theo nhịp nhảy của dòng người và la hét, hát hò theo những bài ưa thích nhất. Không được quay phim hay chụp hình.trong thời gian trình diễn.

Mỗi khi 2 cô ca sĩ cúi xuống khán đài trò chuyện, mình cứ ngỡ mình được nói với họ, tôi nghĩ đứng đây tốt nhất được nhìn tận mặt, con trai xoay người tôi lên những hàng ghế sau lưng thì ra họ cũng được tận hưởng không khí ​như tôi và duy chỉ họ không được nhảy nhót như chúng tôi.

Sự kết hợp giữa các hình của nhóm trực tuyến, ban nhạc sống và kỹ thuật ánh sáng​, âm thanh tạo nên, cho thấy hòa nhạc rất hấp dẫn và đáng nhớ. Cạnh bên một sân khấu từ từ nâng Ban nhạc sống lên​, 4 nữ ca sĩ mặc mini Jupe xinh xắn của thập niên 60 hát phụ họa, dàn nhạc 7 người đã có 4 người nữ chơi nhạc cụ.

(Cái nhìn đầu tiên chính thức của bạn về ABBA Voyage. Chỉ có tại ABBA Arena, London)

 

​Bầu không khí và khả năng thực hiện tuyệt vời​, với cảm giác hào hứng rõ rệt. Theo được biết đêm nay gần 3 ngàn người đến ​t​hưởng thức, Abba Voyage kéo dài 90 phút, không có giờ nghỉ. Riêng tôi không còn biết gì là thời gian.... Hãy thoải mái thưởng thức với sự đam mê của mình và niềm hạnh phúc cùng con....

Abba Arena ở London hiện là nơi duy nhất trên thế giới mà bạn có thể xem chương trình đặc biệt này, nên chắc chắn chương trình sẽ tồn tại lâu dài vì người hâm mộ, bạn sẽ nghe ban nhạc Thụy Điển hát trong chương trình này, mặc dù, họ không có mặt trực tiếp. Giọng hát của tất cả các bài hát đã được thu âm trước, vì vậy bạn sẽ được nghe âm thanh độc đáo của Agnetha Fältskog, Björn Ulvaeus, Benny Andersson và Anni-Frid Lyngstad hát cùng nhau.

ABBA Voyage ở London đáng được khen ngợi, công nghệ tiên tiến tạo ra "ABBAtars", đây là một chương trình độc đáo và thú vị dành cho người hâm mộ ABBA. Trơng đó có 2 mẹ con tôi.

Buổi hòa nhạc với hệ thống âm thanh mang lại giá trị và sự hài lòng, không chỉ là sự hoàn hảo về mặt kỹ thuật mà còn bao gồm khả năng đáp ứng nhu cầu cho khán giả. Trẻ em dưới ba tuổi sẽ không được phép vào địa điểm này và bất kỳ ai từ 16 tuổi trở xuống phải có người lớn đi kèm.

Chấm dứt chương trình, đến lúc cảm ơn khán giả, lại thêm một bất ngờ, 4 người ca sĩ của ABBA ngày nào, nay trong trang phục màu trắng, tóc trắng phau, trông họ đẹp, nét đẹp của người lớn tuổi, đôn hậu, quý phái vô cùng, họ giới thiệu hơn 50 người đã cùng nhau thực hiện chương trình này.

Trong bữa ăn tối, cô cộng sự của trường hoc, nơi con tôi làm việc, hỏi tôi, đi đâu và thích những gì ở Anh, tôi kể đi ABBA Voyage, bà la lên " Tôi là Fan của họ, tôi ở đây mà chưa được đi" rồi bà rủ lần tới qua Anh  bà sẽ mời tôi cùng đi. Thích thật gặp người đồng điệu mà.

Một đêm thật tuyệt và cũng cám ơn ABBA đã mang lại cho đời những niềm vui, tiếng cười, đam mê, những lời hát ấp ủ bao nhiêu ước mơ, tình yêu, hạnh phúc ... sau những năm dài....và mãi mãi không bao giờ quên.

Con gái không đi cùng đêm nay, mà đi xem nhạc kịch, vì muốn dành riêng đêm nay cho anh Hai và mẹ. Con gái hỏi ​"mẹ " hẹn hò" với anh Hai có vui không?​"  tôi nói đùa lại ​"Hôm nay mẹ đi với "kép nhí" thật tuyệt vời hihihi....​" 

Cám ơn hai con, ​lần đầu trong cuộc đời mẹ, hai con đã cho ước mơ ​c​ủa mẹ thành sự thật!

​Thương yêu!

Kim Oanh

London Tháng 3. 2025

​(Vài chi tiết tìm hiểu từ Internet)

ABBA - I Still Have Faith In You

---o0o---

Xin mời thưởng thức những ca khúc sau đây:

ABBA - I Have A Dream

 

 ABBA - I've Been Waiting For You (1976)

ABBA - Mamma Mia (1976)

ABBA - Dancing Queen (Official Music Video)

ABBA - Fernando (Official Music Video)

ABBA - Chiquitita (Official Music Video)

 

ABBA - Money, Money, Money (Official Music Video)

Khuê Oán-Vương Xương Linh - 閨怨-王昌齡

(Bát Sách biên soạn)

Lời phi lộ

Hồi ở Việt Nam, Bát Sách có 7 năm lính. Ngày đó Bát Sách còn độc thân, sống rất tự do, thoải mái, chỗ nào cũng là nhà, ở đâu cũng vui. Tuy phóng túng, ham vui và hời hợt, Bát Sách lại rất yếu lòng, nên có những phút nghẹn ngào xúc động mà suốt đời không quên được: đó là lúc thấy những người vợ tay xách, nách mang, lếch thếch từ quê lên thăm chồng mà không gặp, vì chồng đi hành quân; đó là lúc thấy những người vợ nuôi chồng bị thương, ban đêm nằm co quắp dưới chân giường, thao thức; đó là lúc thấy những người vợ trẻ, mặt mày hốc hác, đầu quấn khăn tang, lên nhận xác chồng, nghẹn ngào khóc không ra tiếng ... Nỗi khổ của người lính VNCH sách vở đã nói nhiều, ai cũng biết. Nhân Ngày Quân Lực năm nay, Bát Sách muốn nói đến nỗi khổ của vợ lính, nỗi lòng chinh phụ. Bát Sách vốn mê thơ Đường, nên trích hầu quí vị mấy bài, mong rằng không đến nỗi làm quí vị thất vọng.

Mở đầu là bài của Vương Xương Linh, có lẽ ai cũng biết:

Nguyên tác             Dịch âm

閨怨                         Khuê Oán

閨中少婦不知愁     Khuê trung thiếu phụ bất tri sầu

春日凝妝上翠樓。 Xuân nhật ngưng trang thướng thủy lâu,

忽見陌頭楊柳色， Hốt kiến mạch đầu dương liễu sắc,

悔教夫婿覓封侯     Hối giao phu tế mịch phong hầu.

王昌齡                    Vương Xương Linh

(Thiếu phụ trong phòng khuê không biết sầu; ngày xuân trang điểm bước lên lầu thúy, chợt thấy màu dương liễu xanh tươi ở đầu đường, hối hận rằng đã khuyên chồng đi tìm ấn phong hầu)

Dịch thơ

Phòng khuê nàng chẳng biết sầu,

Ngày xuân trang điểm lên lầu lang thang,

Liễu tươi chợt thấy đầu đàng,

Hối sao lỡ dại khuyên chàng cầu danh.

Bát Sách

Bài này âm điệu nhẹ nhàng, lời thơ trang nhã, quí phái, nỗi buồn của thiếu phụ chỉ thoang thoảng như làn gió xuân lùa qua mái tóc. Bát Sách có cảm tưởng rằng nàng chỉ thấy cô đơn chứ chưa nhớ chồng tha thiết. Trong Chinh Phụ Ngâm, Đặng Trần Côn có mượn 2 câu cuối của bài này mà bà Đoàn thị Điểm dịch như sau:

Chợt ngoảnh lại ngắm màu dương liễu,

Thà khuyên chàng đừng chịu tước phong.

Ngày xưa, phương tiện giao thông còn thô sơ, đi bộ, ngựa, hoặc thuyền, làm gì có xe bus, xe lửa, phi cơ như bây giờ. Chồng đi lính thú ở xa, việc đi thăm là thiên nan vạn nan; lại không có điện thoại viễn liên để lâu lâu tỉ tê tâm sự, do đó các nàng chinh phụ chỉ còn cách gặp chàng trong giấc mộng.

Bát Sách dẫn 2 bài thơ Đường nói về giấc mộng của những người vợ trẻ:

伊州歌－春怨  Y Châu ca - Xuân Oán

打起黃鶯兒， Đả khởi hoàng oanh nhi,

莫教枝上啼     Mạc giao chi thượng đề,

啼時驚妾夢， Đề thời kinh thiếp mộng,

不得到遼西     Bất đắc đáo Liêu Tê (Tây)

金昌緒            Kim Xương Tự

(Hãy đuổi con chim oanh vàng, đừng để nó hót trên cành cây. Khi hót nó làm kinh động giấc mơ của thiếp, làm thiếp không đến được Liêu Tây để gặp chàng)

Trong ấn bản ở Việt Nam, Thầy Trần trọng San mở đầu bài dịch bằng câu: “Đuổi giùm hộ thiếp con oanh”, Bát Sách rất thích. Trong ấn bản mới ở Canada, Thầy đổi lại như sau:

Đuổi giùm đi cái oanh vàng,

Đừng cho nó hót rộn ràng trên cây,

Làm tan vỡ giấc mơ này,

Thiếp không đến được Liêu Tây với chàng.

Bài này lời đẹp, tình ý nhớ nhung thật nhẹ nhàng, ngây thơ, Bát Sách đoán thiếu phụ còn rất trẻ, và con nhà giàu vì ngôn ngữ cử chỉ của nàng vừa nũng nịu, vừa quí phái. Giấc mơ của nàng cũng nhẹ nhàng như lời thơ, không có tha thiết, đam mê như nàng chinh phụ của Trương Trọng Tố trong bài Xuân khuê tứ:

春閨思             Xuân Khuê Tứ

裊裊城邊柳， Niểu niểu thành biên liễu,

青青陌上桑。 Thanh thanh mạch thượng tang,

提籠忘採葉。 Đề lung vong thái diệp,

昨夜夢漁陽。 Tạc dạ mộng Ngư dương.

張仲素            Trương Trọng Tố

(Người chồng đồn trú tại Ngư Dương. Người vợ là một thôn nữ, ngày ngày ra đồng hái dâu nuôi tằm. Hôm nay một mình giữa thiên nhiên bao la, trước phong cảnh hữu tình, nàng lơ đãng quên cả công việc (hái lá dâu) lòng còn ngơ ngẩn vì giấc mộng đêm qua, được tới Ngư Dương gặp chàng …)

Nỗi nhớ nhung của nàng đậm đà hơn, ray rứt hơn, có ngụ ý đến lòng chung thủy và cả tình chăn gối. Bát Sách mê bài này lắm và dịch như sau đây, mượn lời của Kiều và Chinh Phụ Ngâm:

Bên thành tơ liễu thướt tha,

Ngàn dâu xanh ngắt là đà trên nương,

Quên hái lá, dạ vấn vương,

Đêm qua mộng tới Ngư Dương gặp chàng.

Nàng chinh phụ của Trần Ngọc Lan thực tế hơn, không có mộng mị, nhớ thương vớ vẩn, mà thương chồng bằng hành động. Thấy gió tây lạnh lùng thổi, nàng may áo gởi ra biên cương cho chồng. Nàng viết thư mà lệ rơi tầm tã, chỉ sợ áo đến không kịp.

寄夫                         Ký phu

夫戍邊關妾在吳， Phu thú biên quan thiếp tại Ngô

西風吹妾妾憂夫    Tây phong xuy thiếp, thiếp ưu phu,

一行書信千行淚， Nhất hàng thư tín, thiên hàng lệ,

寒到君邊衣到無?   Hàn đáo quân biên, y đáo vô.

陳玉蘭                    Trần Ngọc Lan

(Chồng làm lính thú tại quan ải biên thùy, thiếp ở đất Ngô. Gió tây thổi vào thiếp, thiếp lo lắng cho chồng. Một hàng thư, ngàn hàng lệ. Lạnh đã đến biên cương rồi, áo có đến không?)

Bài này ý tình chan chứa, thật cảm động, nhưng lời thơ thì không được mỹ lệ, bay bướm như mấy bài trước, do đó Bát Sách dịch thoát ý theo thể lục bát cho có vẻ Việt Nam:

Võ vàng em ở đất Ngô,

Anh đi gìn giữ cõi bờ xa xôi,

Gió tây thổi đến tơi bời,

Làm em lo lắng cho người quan san,

Viết thư mà dạ ngổn ngang,

Một hàng thư cả hàng ngàn lệ rơi,

Biên cương giờ đã lạnh rồi,

Áo kia biết kịp đến nơi cho chàng?

Người con gái chỉ có một thời xuân sắc, tựa như đóa hoa phù dung, sớm nở tối tàn ... sự chờ đợi làm da thêm nhăn, mắt thêm quầng, mái tóc bớt mịn màng, óng ả. Mối ưu tư chính của chinh phụ là sự lo sợ cho dung nhan tàn tạ ... Bát Sách xin dẫn 2 bài:

自君之出矣其二 Tự quân chi xuất hỹ kỳ 2

自君之出矣      Tự quân chi xuất hỹ

不復理殘機      Bất phục lý tàn ky (cơ)

思君如滿月，  Tư quân như nguyệt mãn,

夜夜減清輝      Dạ dạ giảm quan huy

張九齡            Trương cữu Linh

(Từ khi chàng ra đi, thiếp không còn sửa sang khung cửi cũ, nhớ chàng như bóng trăng đầy, đêm đêm bớt dần ánh sáng.).

Lúc đầu đọc bài này, Bát Sách thấy ngang dạ vì cách ví von của tác giả: nàng nhớ chàng mà càng ngày càng giảm thì nguy quá, chẳng lẽ xa mặt cách lòng? Nỗi thắc mắc của Bát Sách được gia phụ giải thích như sau: Nàng chinh phụ lúc này đang độ xuân thì, xinh đẹp mỹ miều như trăng tròn. Nếu nàng phải sống cô đơn, mỏi mòn chờ đợi chinh phu thì nhan sắc của nàng sẽ dần tàn phai như mảnh trăng kia, mỗi ngày một khuyết... Nghe ra có vẻ hợp tình, hợp lý. Tại ông thi sĩ họ Trương làm thơ khó, hay tại Bát Sách lờ quờ? Có lẽ tại cả hai. Đây là bản dịch của Bát Sách:

Từ anh cất bước lên đàng

Từ anh cất bước lên đàng

Chiếc khung cửi cũ chẳng màng nhúng tay

Giờ em như mảnh trăng đầy,

Đêm đêm thương nhớ hao gầy dung nhan.

Trong bài Khuê Tình của Lý Bạch, chinh phụ nói rõ ý hơn: Chàng đi xa em cô đơn, sầu muộn, đến nỗi dệt gấm mà lòng ngổn ngang, khêu đèn mà nước mắt chan hòa. Em tiều tụy đến nỗi soi gương không nhận ra mình, huống hồ khi chàng trở về, liệu có nhận ra em? Có còn yêu em như thuở trước? Đây là 4 câu cuối của bài thơ:

…

織錦心草草， Chức cẩm tâm thảo thảo,

挑燈淚斑斑。 Khiêu đăng lệ ban ban,

窺鏡不自識， Suy kính bất tự thức,

況乃狂夫還。 Huống nãi cuồng phu hoàn.

閨情李白         Khuê Tình, Lý Bạch

Bát Sách dịch:

Ngồi dệt gấm, dạ ngổn ngang,

Khêu đèn mà lệ dâng tràn lung linh

Soi gương chẳng nhận ra mình

Ngày chàng trở lại, biết tình còn chăng?

Thành thật mà nói, những bài thơ Đường tuy rất hay, nhẹ nhàng, bay bướm và thơ mộng, nhưng không nói được những nỗi vất vả, sự hy sinh, cái tài đảm đang của người chinh phụ, đã thay chồng, một mình quán xuyến việc nhà ... Trong Chinh Phụ Ngâm của Đặng Trần Côn, bản dịch của Đoàn thị Điểm, chỉ mấy câu mà nói lên được hết những nỗi nhọc nhằn của chinh phụ:

Ngọt bùi thiếp đã hiếu nam,

Dạy con đèn sách thiếp làm phụ thân,

Nay một thân nuôi già dạy trẻ

Vả lại cái khổ của vợ lính đâu phải chỉ có sự cô đơn, vất vả, đâu phải chỉ có nhớ thương, đâu phải chỉ có lo nhan sắc tàn phai ... chiến tranh mãnh liệt và tàn khốc quá, tính mạng người lính như chỉ mành treo chuông. Cái khổ nhất của chinh phụ là nỗi thấp thỏm, hoang mang, không biết chồng mình nằm xuống lúc nào!! Khổ nhưng vẫn can đảm chịu đựng, và can đảm chấp nhận sự thật khi bất hạnh xảy đến cho chồng. Bát Sách xin ngã mũ trước những nàng chinh phụ Việt Nam.

Bát Sách Biên Soạn

***

Những Bài Thơ Dịch:

 

Khuê Phòng Oán Than

Phòng khuê nàng chẳng vương sầu
Điểm tô nhan sắc tựa lầu thưởng xuân
Xa trông dương liễu xanh màu
Tiếc xui chàng kiếm tước hầu mà chi.

Kim Oanh

***

Phòng The Hối Hận

Phòng the thiếu phụ chẳng quen sầu,

Xuân đến bâng khuâng đứng trước lầu.

Bỗng thấy cuối đường dương liễu thắm,

Hận khuyên chàng dạo bước công hầu.

Con Cò

***

Tiếng Than Thở Nơi Phòng Khuê.

Phòng the nàng chẳng biết buồn phiền,

Trang điểm, lầu xuân dạo bước lên.

Bỗng thấy bên đường mầu liễu đổi,

Tiếc xui chàng kiếm chút danh quyền.

Mỹ Ngọc  

Jun. 7/2025.

***

Trong phòng khuê thiếu phụ không sầu

Trang điểm ngày xuân bước tới lầu

Chợt thấy bên đường dương liễu thắm

Hối khuyên chồng gắng kiếm công hầu

Lạc Thủy Đỗ Quý Bái

***

Buồn Hận Khuê Phòng

Khuê phòng vợ trẻ chẳng u sầu

Trang điểm ngày xuân bước tới lầu

Dõi mắt bên bờ nhìn sắc liễu

Tiếc chồng xa cách kiếm công hầu

Thanh Vân

***

Oán Khuê Phòng

1-

Phòng khuê thiếu phụ chẳng u sầu

Trau chuốt ngày xuân bước thúy lâu

Bỗng thấy đầu đường dương liễu biếc

Tiếc chàng nghe thiếp mộng công hầu!

2-

Chẳng u buồn phòng khuê kiều diễm

Lầu hoa xuân trang điểm ngát hương

Nhác trông liễu biếc một phương

Tiếc chàng nghe thiếp lên đường cầu danh

Lộc Bắc

*** 

閨怨-王昌齡       Khuê Oán-Vương Xương Linh

閨中少婦不知愁 Khuê trung thiếu phụ bất tri sầu

春日凝妝上翠樓 Xuân nhật ngưng trang thướng thủy lâu

忽見陌頭楊柳色 Hốt kiến mạch đầu dương liễu sắc

悔教夫婿覓封侯 Hối giao phu tế mịch phong hầu

Tạm dịch thơ:

Oán Hận Phòng The

Vợ trẻ phòng the chưa biết sầu

Ngày xuân trang điểm xong lên lầu

Đầu bờ chợt thấy liễu xanh thẳm

Hối đã khuyên chồng kiếm tước hầu.

Phóng tác:

Vợ quê tuổi trẻ đã nhiều sầu,

Ngày Tết thăm chồng có gặp đâu.

Chợt thấy bên đường anh hạ sĩ,

Hiên ngang hơi giống gợi niềm đau.

Sorrow of a Young Bride by Wang Chang Ling

In her room,the young bride has not yet learned what sorrow means.

One spring day, while putting on makeup on the upper floor

She advertently noticed the dark green willows on the roadside

And regretted having urged her husband to seek opportunities in the capital.

Phí Minh Tâm

Luân Đôn Sớm Sương Mù

(Đầu Xuân ở Acton Park - London)

Thành phố sương mù mờ ảo thay

Du khách hân hoan rảo gót hài

London rộn rã bừng nắng mới.

Hoa điểm đầu ngày một sớm mai.

Ấm nồng thưởng thức vị thơm tho

Nỗi nhớ mùi hương góc hẹn hò

Cứ ngỡ nơi đây lả chốn cũ

Lắng nghe kể lể chuyện học trò.

Thơ & Hình Ảnh: Kim Oanh

Mùa Xuân Acton Park, London Tháng 3.2025

Đừng Bỏ Em Một Mình...

Đừng vì một phút giận nhau

Bỏ quên hạnh phúc ngọt ngào thuở xưa

Em thương em nhớ bao mùa

Một thân trơ trọi nắng mưa cuộc đời

Mình ơi! Tiếng gọi khàn hơi......

(Melbourne 12.6.2025)

Hình Ảnh:Vũ Ngọc Hiến 

Thơ: Kim Oanh

Đóa Hoa Trong Vườn Cũ - Thơ: Lữ Kiều Thân Trọng Minh - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo

Thơ: Lữ Kiều Thân Trọng Minh
Nhạc: Hoàng Quốc Bảo
Thực Hiện: Hoành Khai Nhan

Ký Ức Thu

(Ảnh: Bạn gửi)

Sáng xa tiếng gió khẽ khàng
Ru hồn khúc nhạc lá vàng nhẹ ngân
Một thời áo trắng bâng khuâng
Mùa xưa yên ả trong ngần dòng trôi
Chiều xa nhặt lá êm rơi
Cất vào ký ức đẹp ngời ước mơ
Xếp thành thuyền lá đợi chờ
Xuôi về bến mộng tình thơ học trò.

Kim Oanh
Thu 2025

Vũ Lâm Linh 雨霖鈴 - Trương Hỗ (Trung Đường)

Trương Hỗ 張祜 (khoảng 785-849) tự Thừa Cát 承吉, người Thanh Hà (nay thuộc tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc), nổi tiếng về thể cung từ, thơ có 10 quyển.

Nguyên bản Dịch âm

雨霖鈴 Vũ Lâm Linh

雨霖鈴夜卻歸秦 “Vũ lâm linh” dạ khước quy Tần,

猶見張徽一曲新 Do kiến Trương Huy nhất khúc tân.

長說上皇和淚教 Trường thuyết thượng hoàng hoà lệ giáo,

月明南內更無人 Nguyệt minh nam nội cánh vô nhân.

Chú giải

雨霖鈴 “Vũ Lâm Linh” là tên nhạc khúc, còn viết là 雨淋鈴. Trương Dã Hồ 張野狐 giỏi thổi kèn, làm trưởng Tham quân hý (lo việc mua vui trong quân đội). Trong loạn An Lộc Sơn, Dã Hồ theo Đường Minh Hoàng nhập Thục rồi lại cùng vua trở về kinh. Đường Minh Hoàng trên đường về kinh, nghe tiếng mưa trong rừng ngân như tiếng chuông bỗng nhớ Dương Quý Phi, sai Dã Hồ làm hai khúc Vũ-lâm-linh và Hoàn-ai-nhạc 還哀樂.

卻 khước: lùi bước, từ chối.

秦 Tần: Nước Tần. Nhà Tần (248-207, trước T.L.), Tần Thuỷ Hoàng 秦始皇 diệt cả sáu nước thay nhà Chu làm vua gọi là nhà Tần. Nước Tần trong bài này chỉ nước Tàu.

Trương Huy: Tức Trương Dã Hồ

Thượng Hoàng: Chỉ Đường Minh Hoàng, khi đó đã làm thái thượng hoàng

教 giáo: truyền, dạy.

Nam nội: Hoàng cung gọi là đại nội, Đường Minh Hoàng khi đó làm thái thượng hoàng ở phía nam đại nội nên gọi là nam nội.

Dịch nghĩa

Vũ Lâm Linh

Khúc “Vũ lâm linh” lui về Trường An,

Do Trương Huy đã hát (khúc ấy) ở đó,

Lời ca kể lể Thượng Hoàng (Đường Minh Hoàng) đã khóc rồi sai y (Trương Huy) chép lời,

Trăng sáng rọi cả vào “Nam nội” nhưng không còn ai.

Dịch thơ

Vũ Lâm Linh

“Vũ Lâm Linh” nhạc khúc về Tần,

Do thấy Trương Huy đã hát vang.

Nghe nói Thượng Hoàng nhòa lệ dạy,

Trăng soi Nam-nội chẳng còn dân.

Lời bàn

Đường Minh Hoàng chỉ thương nhớ Dương Quý Phi, không thương xót hàng triệu dân đã điêu đứng và chết oan vì mối tình ngang ngược của mình với mỹ nữ họ Dương. Nhưng Trương Hỗ không trách vua. Ông dễ dãi lắm. Ông chỉ nhắc sơ lược tiểu sử của khúc “Vũ Lâm Linh” trong 3 câu đầu; câu kết nói Nam-nội (Đại nội của Đường Minh Hoàng) vắng tanh chẳng còn dân, một câu thương hại ông vua đa tình chứ không phiền trách ông vua dại gái.

Con Cò

***

Vũ Lâm Linh

Về Tần đêm vọng tiếng mưa rơi,
Như điệu Trương Huy mới dạo chơi.
Vua khóc truyền ghi lời khúc nhạc.
Trăng soi, nam điện vắng không người.

Mỹ Ngọc phỏng dịch.
Apr. 12/2025.
***

Tiếng Chuông Trong Đêm

Về Tần mưa đẫm tiếng chuông mê
Nhớ nhạc Trương Huy buồn tái tê
Nghe nói Thượng Hoàng tuôn lệ thảm
Cung Nam cô độc ngắm trăng thề

Thanh Vân

***

Khúc Vũ Lâm Linh

Mưa đêm dai dẳng đất Trường An
Khúc Vũ Lâm Linh vẫn tấu vang
Nghe lại lời ca đầm nước mắt
Trăng soi riêng bóng chỉ Thượng Hoàng

Kim Oanh

***

Trương Hỗ 張祜 Zhāng Hù

Nguyên bản:        Phiên âm:

雨霖鈴                  Vũ Lâm Linh

雨霖鈴夜卻歸秦 Vũ Lâm Linh dạ khước quy Tần

猶是張徽一曲新 Do thị Trương Huy nhất khúc tân

長說上皇垂淚教 Trường thuyết Thượng hoàng thùy lệ giáo

月明南內更無人 Nguyệt minh Nam nội cánh vô nhân

Bài thơ có mộc bản trong các sách:

Nhạc Phủ Thi Tập - Tống - Quách Mậu Thiến 樂府詩集-宋-郭茂倩

Thu Giản Tập - Nguyên - Vương Uẩn 秋澗集-元-王惲

Đường Thi Phẩm Vị - Minh - Cao Bính 唐詩品彙-明-高棅

Ngự Định Toàn Đường Thi - Thanh - Thánh Tổ Huyền Diệp 御定全唐詩-清-聖祖玄燁

Sách Quách Mậu Thiển ghi tựa là Lâm Linh Nhị Khúc 霖鈴二曲. Các sách khác ghi tựa Vũ Lâm Linh với chữ Lâm viết khác nhau:

霖 với bộ 雨vũ = mưa dầm, mưa dai dẳng

淋 với bộ 水thủy = mưa phùn, ướt đầm, ngâm nước

Sách đời Thanh cho dị bản trong câu 2 見kiến thay vì 是thị và xài chữ 和hòa thay vì 垂thùy trong câu 3.

Sách Cao Bính đời Minh có ghi chú đầy đủ truyền thuyết về nguồn gốc của ca khúc Vũ Lâm Linh gồm 2 câu chuyện, một trên đường đến Thục và một khi đã trở về lại Trường An, như sau:

Sử ký Minh Hoàng ghi lại rằng Hoàng đế đã đến đất Thục, phía nam Tứ Xuyên, và đi vào một thung lũng hẹp, nơi có mưa trong mười ngày. Trên con đường lót ván, ông nghe tiếng chuông ngựa hòa âm với núi rừng. Ông thương tiếc Dương Quý phi đã bị bức tử nên đã đưa những âm thanh đó vào bản nhạc Vũ Lâm Linh để bày tỏ nỗi buồn của mình. Vào thời điểm đó, chỉ có Trương Huy张徽, một nhạc công tài giỏi ở Độc Lê Viên独梨园, theo ông đến Tứ Xuyên và giúp phổ biến ca khúc này.

Đến thời Chí Đức, loạn An Lộc Sơn đã dẹp yên, Minh Hoàng trở lại Hoa Thanh Cung华清宫, tất cả phi tần và cung nữ đều không còn như trước nữa. Hoàng đế ra lệnh cho Trương Huy diễn lại ca khúc Vũ Lâm Linh tại Vọng Kinh Lâu望京楼, ông cảm thấy buồn đến nỗi bật khóc. Sau đó bài hát được chép vào Pháp Bộ法部.

Sách của Thánh Tổ Huyền Diệp đời Thanh có nhắc lại một phần câu chuyện Đường Minh Hoàng và ca khúc Vũ Lâm Linh.

Ghi chú:

Vũ Lâm Linh: là một tạp khúc ca từ của Giáo Phường thời Đường, sau nó trở thành tên của một điệu từ với 103 chữ chia làm 2 đoạn: đoạn 1 gồm 10 câu với 5 vần trắc, đoản 2 gồm 9 câu với 5 vần trắc.

Tần: nhà Tần thống nhất Trung Hoa năm 221 TCN, chỉ đất nước Trung Hoa thời bấy giờ

Do thị: nó vẫn như cũ

Trương Huy: là Trương Dã Hồ 张野狐, một nhạc sĩ trong cung điện, giỏi về không hầu 箜篌, một thứ nhạc cụ ngày xưa, giống như cái đàn sắt nhỏ.

Nam nội: cung điện Hưng Thanh ở Trường An vào thời nhà Đường, nằm ở phía Nam cung Bồng Lai, ban đầu đây là nơi ở của Đường Huyền Tông khi ông còn là chư hầu nên được gọi là "Nam nội"

Dịch nghĩa:

Vũ Lâm Linh   

Vũ Lâm Linh dạ khước quy Tần

Do thị Trương Huy nhất khúc tân

Trường thuyết Thượng hoàng thùy lệ giáo

Nguyệt minh Nam nội cánh vô nhân

Tiếng Chuông Trong Đêm Mưa Dầm

Ta trở về đất Tần vào đêm mưa dầm trong tiếng chuông ngựa,

Tai vẫn còn nghe thấy bài hát mới của Trương Huy.

Hoàng đế thường nói về bài học đầy nước mắt của mình,

Dưới ánh trăng cung điện phía Nam không một bóng người.

Vào một đêm mưa dầm, Đường Minh Hoàng trở về Trường An từ đất Thục Trung. Cuộc khởi nghĩa An Sử đã kết thúc, nhưng tình cảnh của Đường Minh Hoàng cũng giống như bài Vũ Lâm Linh do nhạc sĩ Trương Huy trình tấu.

Người ta kể lại rằng Đường Minh Hoàng rơi lệ vì nhớ Dương Quý Phi khi nghe lại khúc Vũ Lâm Linh. Dưới ánh trăng sáng, trong cung Nam Cung tĩnh lặng không bóng người, Đường Minh Hoàng buồn bã cô đơn.

Dịch thơ:

Tiếng Chuông Trong Đêm Mưa Dầm

Trở lại Trường An đêm mưa dầm,

Tai còn văng vẳng khúc Vũ Lâm.

Khi nghe Minh Hoàng mắt đẫm lệ,

Trăng sáng cung Nam vắng âm thầm.

Bell Ringing In A Rainy Night by Zhang Hu

Emperor Minghuang returned to Changan on a rainy night,

He still heard the new song Yu Lin Ling by court musician Zhang Wei.

It was told that the emperor cried when he heard the song again,

Under the bright moon, the Southern Palace was without a soul.

Phí Minh Tâm

***

Góp Ý:

... sai Dã Hồ làm hai khúc Vũ-lâm-linh và Hoàn-ai-nhạc.

Câu này có thể không đúng với thực tế, hay do người dịch hiểu sai. Theo trang 雨霖铃=Vũ tâm linh - zh.Wikipedia này, lúc Đường Huyền Tông từ Thục về lại Tràng An, đi qua sạn đạo ở Tà Cốc (địa danh ở Thiểm Châu liên hệ với Gia Cát Lượng trong Tam Quốc Chí) thì mắc mưa dầm 10 ngày, nghe tiếng chuông và nhớ Dương quý phi, nên chọn điệu mạn vũ lâm linh (và hoàn ai nhạc) rồi sai nhạc công Trương Dã Hồ tấu - không phải hát - với kèn tất lật. Chữ 采=thái trong câu 采其聲為 (thái kỳ thanh vi) có nghĩa là chọn/lựa. Hai điệu nhạc giáo phường đó đã có từ thời Đường nhưng soạn giả là ai thì có lẽ không ai biết. Từ bài vũ lâm linh còn có tên là vũ lâm linh mạn (雨霖铃慢).

猶見張徽一曲新=do kiến Trương huy nhất khúc tân

張=Trương thì đúng là họ Trương nhưng "Trương huy" không phải là tên của Trương Dã Hồ vì 徽=huy có nghĩa là đàn/tấu! Chủ từ của câu thứ nhì này ẩn dụ và làm bài thơ khó hiểu, một phần vì từ 新=tân (nghĩa là mới) chỉ có thể hiểu như là một trạng từ với nghĩa (trong) lần đầu. Ai 見=kiến/gặp bài nhạc lần đầu? Phải chăng Trương Hỗ muốn nói là người nào đó gặp bài vũ tâm linh này lần đầu truyền lại đời sau huyền thoại thái thượng hoàng khóc vì không còn quý phi dưới trăng ở nội điện hướng nam?

Huỳnh Kim Giám

Sóng Lòng - Sáng Tác: Nguyễn Thanh Cảnh - Ca Sĩ: Diệu Hiền

Sáng Tác: Nguyễn Thanh Cảnh
Ca Sĩ: Diệu Hiền