Giảm Tự Mộc Lan Hoa 減字木蘭花 - Hoàng Đình Kiên

減字木蘭花 - 黃庭堅 Giảm Tự Mộc Lan Hoa – Hoàng Đình Kiên

登巫山縣樓作            Đăng Vu Sơn Huyện Lâu Tác

襄王夢裡。 Tương Vương mộng lý,
草綠煙深何處是。 Thảo lục yên thâm hà xứ thị.
宋玉台頭。 Tống Ngọc đài đầu.
暮雨朝雲幾許愁。 Mộ vũ triêu vân kỷ hứa sầu.

飛花漫漫。 Phi hoa mạn mạn.
不管羈人腸欲斷。 Bất quản ky nhân trường dục đoạn.
春水茫茫。 Xuân thủy mang mang.
欲度南陵更斷腸。 Dục độ Nam Lăng cánh đoạn trường.

Chú Thích

1- Giảm tự mộc lan hoa 减字木蘭花: tên từ bài, tên khác là “Giảm lan 减蘭”, “Mộc lan hương 木蘭香”, “Thiên hạ nhạc lệnh 天下樂令”, “Ngọc lâu xuân 玉樓春”, “Thâu thanh mộc lan hoa” 偷聲木蘭花”, “Mộc lan hoa mạn 木蘭花慢. Bài này có 44 chữ, mỗi đoạn 4 câu có 2 trăc vận và 2 bằng vận. Cách luật:

X B X T trắc vận
X T X B B T T vận
X T B B bình vận
X T B B X T B vận

X B X T đổi trắc vận
X T X B B T T vận
X T B B đổi bình vận
X T B B X T B vận

2- Tương vương mộng lý襄王夢裡: Sở Tương Vương mộng thấy thần nữ đến làm bạn.
3- Tống Ngọc đài宋玉台: tức là Sở Dương đài 楚陽台ở núi Vu Sơn巫山.
4- Mộ vũ triêu vân暮雨朝云: mưa chiều mây sớm, do thần nữ nói với nhà vua rằng: “Thiếp ở Dương Đài núi Vu Sơn, sáng làm mây, chiều làm mưa”.
5- Mạn mạn 漫漫: đầy khắp.
6- Ky nhân羁人: người đi xa quê hương, lữ khách. Tác giả tự ví.
7- Mang mang 茫茫: mênh mông.
8- Nam Lăng 南陵: địa danh, thuộc tỉnh An Huy安徽, TH. Trong bài này chữ Nam Lăng phiếm chỉ vùng phía nam sông Trường giang.

Dịch Nghĩa

Ghi chú của tác giả: làm bài này khi lên lầu ở huyện Vu Sơn.

Trong giấc mộng của vua Tương Vương.
Cỏ xanh khói đậm (nơi vua gặp thần nữ) là chốn nào?
Nơi Sở Dương đài (mà Tống Ngọc dẫn vua đến)
(Vẫn) mây sớm mưa chiều (làm người xem cảm thấy) buồn biết mấy.

Hoa tàn bay đầy khắp,
Chẳng kể gì người nơi đất khách buồn lòng tan nát (đã buồn lại buồn thêm vì cảnh hoa rụng bay tứ tán).
Mặt nước trong mùa xuân mênh mang.
Muốn vượt sông sang Giang Nam (nhưng nhìn thấy cảnh này) càng thêm buồn.

Phỏng Dịch

Giảm Tự Mộc Lan Hoa - Lữ Khách

Tương Vương mộng mị,
Khói cuộn cỏ xanh đâu đó nhỉ?
Tống Ngọc đài cao,
Mây sớm mưa chiều bao nỗi sầu.

Hoa bay tản mạn,
Chẳng quản người đi lòng bấn loạn.
Dòng nước mênh mông,
Muốn đến Nam Lăng thêm chạnh lòng.

HHD 

08-2021
***
Mưa chiều lạnh đỉnh núi cao
Đêm nghe vượn hú, nằm thao thức hoài

Giảm Tự Mộc Lan Hoa – Hoàng Đình Kiên

Làm bài này khi lên lầu ở huyện Vu Sơn.

1-

Tương Vương trong mộng
Nơi chốn nao cỏ xanh, khói lộng?
Tống Ngọc đài cao
Mưa chiều, mây sớm biết bao sầu

Hoa bay đầy khắp
Chớ kệ khách du lòng tan nát
Nước xuân mênh mang
Muốn đến Nam Lăng thấy đoạn tràng

2- Lục Bát

Tương Vương trong giấc mộng lành
Phân vân khói lộng cỏ xanh, chốn nào?
Chàng Tống Ngọc, chốn đài cao
Mưa chiều, mây sớm biết bao nhiêu sầu!

Hoa tàn bay khắp hiên lầu
Chớ kệ lữ khách nhớ nhau nát lòng
Nước xuân bát ngát tràn đồng
Nam Lăng muốn đến nhác trông đoạn trường!

Lộc Bắc
Avril23
***

Giảm Tự Mộc Lan Hoa

Thần nữ trong mộng Tương Vương
Cỏ xanh khói thẫm là phương chốn nào
Vu Sơn ở đỉnh núi cao
Mưa chiều mây sớm thiếp sao chẳng buồn

Hoa tàn bay bay lơ lửng
Nơi đất khách người sững dững sầu lan
Mùa xuân dòng nước mênh mang
Muốn vuợt sông đến Giang Nam nát lòng.

Kim Oanh