Thu Trực Cấm Cung - 秋值禁宮 - Trương Gia Mô

秋值(*)禁宮               Thu Trực(*) Cấm Cung

黯雲慘淡鎖長空， Ảm vân thảm đạm tỏa trường không,
月色無光秋色籠。 Nguyệt sắc vô quang thu sắc lung.
孔雀殿頭啼細雨， Khổng Tước điện đầu đề tế vũ,
梧桐枝角落初風。 Ngô đồng chi giác lạc sơ phong.
遠邊武檄來何急， Viễn biên vũ hịch lai hà cấp,
大內笙歌樂未終。 Đại nội sanh ca lạc vị chung.
寒透重簾眠不得， Hàn thấu trùng liêm miên bất đắc.
寂寥獨對一燈紅。 Tịch liêu độc đối nhất đăng hồng.

張家模                     Trương Gia Mô

Tiểu Sử Tác Giả Trương Gia Mô: 1866-1929

Trương Gia Mô (1866-1929) hiệu Cúc Nông, tên tự lúc đầu là Sư Thánh, sau đổi là Sư Quản, biệt hiệu Hoài Huyền Tử, khi làm quan ở Huế, còn được gọi là Nghè Mô; là sĩ phu yêu nước, quan triều Nguyễn, và là nhà thơ Việt Nam ở những năm đầu thế kỷ 20.
Trương Gia Mô, nguyên quán ở Gia Định nhưng sinh quán tại làng Tân Hào, chợ Hương Điểm, huyện Bảo An, tỉnh Vĩnh Long, nay thuộc huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre.
Cha của ông là Trương Gia Hội (1822–1877), từng làm Tri phủ Hoằng Trị dưới thời Tự Đức, được thăng chức Lang trung bộ Binh, về sau làm Tuần vũ Thuận Khánh (Bình Thuận và Khánh Hòa).
Cuối cùng, vào đêm ngày 2 tháng 11 (âm lịch) năm Kỷ Tỵ (1929), ông đã lao mình từ Pháo đài trên đỉnh núi Sam (Châu Đốc) xuống vực sâu để kết thúc đời mình.
( Trích từ Wikipedia)

Chú thích:

(*) 值: Trị
Theo Tự Điển Hán Việt của Đào Duy Anh, còn đọc là Trực khi có nghĩa là Gặp

1- ( Động từ) có nghĩa là Trực. ◎Như: trị ban 值班 luân phiên trực, trị nhật 值日 ngày trực, trị cần 值勤 thường trực.
2 - (Động từ) có nghĩa là Gặp. ◇Nguyễn Trãi 阮廌: Thiên trung cộng hỉ trị giai thần 天中共喜值佳辰(Đoan ngọ nhật 端午日) Tiết thiên trung (đoan ngọ) ai cũng mừng gặp ngày đẹp trời.
3 - (Danh từ) Giá. ◎Như: giá trị 價值.
4 - (Động từ) Đáng giá. ◎Như: trị đa thiểu tiền? 值多少錢 đáng bao nhiêu tiền? ◇Tô Thức 蘇軾: Xuân tiêu nhất khắc trị thiên kim 春宵一刻值千金 (Xuân tiêu 春宵) Đêm xuân một khắc đáng giá ngàn vàng.
5 - (Động từ ) Cầm, nắm giữ. ◇Thi Kinh 詩經: Vô đông vô hạ, Trị kì lộ vũ 無冬無夏, 值其鷺羽 (Trần phong 陳風, Uyên khâu 宛丘) Không kể mùa đông hay mùa hạ, Cầm lông cò trắng (để chỉ huy múa hát).

Dịch Nghĩa:

Mùa Thu Gặp Nơi Cung Cấm

Mây xám u buồn che phủ không gian
Ánh trăng không chút ánh sáng khiến nét thu lung linh
Chim công ở đầu cung điện cất tiếng kêu dưới cơn mưa nhỏ
Nhánh trên ngọn cây ngô đồng rớt xuống trong trận gió ban đầu
Từ biên giới xa xôi thư tin chiến sự đưa đến rất gấp
Nhưng nơi cung đình vẫn vui chơi đàn hát chưa dứt
Hơi lạnh xuyên qua mấy lớp rèm nên không ngủ được
Trong cảnh vắng vẻ một mình đối diện với chiếc đèn đỏ

Các Bản Dịch:

Ảm vân thảm đạm tỏa trường không
Nguyệt sắc vô quang thu sắc lung
Khổng tước điện đầu đềtế vũ
Ngô đồng tri giác lạc sơ phong
Viễn biên vũ hịch lai hà cấp
Đại nội sanh ca lạc vịchung
Hàn thấu trùng liêm miên bất đắc
Tịch liêu độc đối nhất đăng hồng

Trương Gia Mô

* * *
Dịch nghĩa:

Mây mù buồn thảm phủ khắp không gian
Trăng tối mù, sắc thu lồng
Chim công ở đầu điện kêu dưới mưa nhỏ
Lá ngô đồng rơi trước gió chớm thu
Ngoài biên hịch về việc binh bay về tới tấp
Trong cung ca múa vui vầy chưa dứt
Lạnh thấu qua nhiều lớp rèm, ngủ không được
Một mình cô đơn đối diện ngọn đèn hồng

Dịch thơ

Mùa Thu Vào Cung

Mây mù thảm đạm không trung
Trăng treo èo uột thu lồng bóng ma
Đầu cung chim nghẹn mưa sa
Lá rơi lác đác như là tiễn ai
Ngoài biên tới tấp sớ bay
Trong cung hoan lạc đêm dài lại đêm
Trước rèm lạnh thấu vào tim
Mình ta bạn với ngọn đèn âm u
Chân Diện Mục

* * *
Mùa Thu Vào Cung

Trời u ám mây giăng bàng bạc
Đêm thu lồng , mờ nhạt trăng thâu
Đầu cung tước khóc mưa ngâu
Ngô đồng lả tả gió sầu chớm thu
Sớ khẩn từ biên khu tới tấp
Trong hoàng cung tất bật lạc hoan
Xuyên rèm gió buốt tâm can
Một mình đối bóng đèn vàng suốt đêm

Mailoc phỏng dịch

Cali 6-14-14

* * *
Mùa Thu Nơi Cung Cấm

Mây mù ảm đạm khắp không gian
Thu nhuộm trời mây, bóng nguyệt tàn
Mưa bụi giăng mờ, chim cất tiếng
Ngô đồng rơi ngập, gió ngân đàn
Biên cương, hịch đến bao dồn dập
Cung điện, tiệc bày vẫn rộn vang
Lạnh thấm qua rèm không ngủ được
Cô đơn đối diện ngọn đèn vàng

Phương Hà phỏng dịch

* * *
Vào Cung Nhằm Lúc Mùa Thu

Mây mù sầu khóa không gian,
Trăng mờ lơ lửng thu càng mông lung.
Chim công gáy, mưa lạnh lùng,
Ngô đồng rơi rụng mịt mùng gió thu.
Hịch ngoài cấp bách biên khu,
Sanh ca đại nội vui thu chưa tàn.
Lạnh vào rèm, ngủ sao đang ?
Đèn tàn chiếc bóng bàng hoàng năm canh.

Đỗ Chiêu Đức

* * *
Thu Nơi Nội Cung

Mây u ám,không gian buồn che phủ
Mảnh trăng mờ, bàng bạc rủ hơi thu
Nơi đầu cung, chim khổng tước gáy ru
Gió đã thổi, lá ngô đồng tơi tả
Ngoài biên trấn, hệch truyền thù đánh phá
Trong cung vàng, điệu nhạc vẫn rền vang
Qua rèm thưa, hơi thu lạnh xuyên ngang
Ngồi đối bóng,ánh đèn vàng mờ tỏ!

Song Quang
* * *
Mùa Thu Nơi Cung Cấm
Mây xám buồn phủ không gian
Sắc thu lồng lộng trăng man man sầu
Mưa sa chim khóc điện đầu
Ngô đồng lá đổ úa nhầu bi ai
Tới tấp biên ải tin bay
Trong cung hoan lạc hết ngày lại đêm
Chập chờn gió buốt xuyên rèm
Cô đơn đối bóng ngọn đèn hồng soi

Kim Oanh
* * *
Thu Nơi Cấm Cung

Không gian giăng kín xám mây sầu
Dáng thu thơ mộng bóng trăng đâu
Mưa nhẹ đầu cung chim công gáy
Ngô đồng nhánh ngọn gió đùa bay
Tin giặc ngoài biên về vội vã
Trong cung vọng mãi tiếng đàn ca
Gió lạnh xuyên rèm ngăn giấc mộng
Một mình thao thức với đèn hồng.

Quên Đi