Tảo Thu 早秋 - Hứa Hồn

Một chiếc lá ngô đồng rụng là cả thiên hạ đều biết trời đã vào Thu! "Ngô đồng nhất diệp lạc / Thiên hạ cộng tri thu" (Thơ Cổ) ̣

Tảo Thu

Tây phong sinh thúy la
Tàn huỳnh thê ngọc lộ
Tảo nhạn phất kim hà
Cao thụ hiểu hoàn mật
Viễn sơn tình cánh đa
Hoài Nam nhất diệp lạc
Tự giác Động Đình ba

Hứa Hồn (Thời Vãn Đường)
***
Dịch Thơ:

Đêm khuya bồng bềnh se sắt
Gió tây thổi nở rêu xanh
Đóm tàn ngủ trên sương ngọc
Nhạn sớm ruổi cánh ngang trời
Rừng cây về sáng u mặc
Núi xa mây tạnh rỡ ràng
Hoài Nam một chiếc lá rụng
Động Đình nổi sóng cảm thông!

Thu Sớm

Đêm lắng buồn hiu hắt
Gió vàng lộng rặng la
Đóm tàn ôm móc ngọc
Nhạn sớm ruổi ngân hà
Rừng sáng màu u mặc
Núi xa rạng thái hòa
Quê người chiếc lá rụng
Lòng động nỗi thu xa ...

Phạm Khắc Trí
***
Chớm Thu

Khuya khoắt băn khoăn tiếng sắt cầm
Gió tây rêu nở vẻ như tân
Đóm tàn sao ngủ trên sương ngọc
Nhạn sớm lại bay dưới dải ngân
Trầm mặc cây rừng yên buổi sáng
U nhàn sơn thủy lặng thiên vân
Lá thu lẻ chiếc Hoài Nam rụng
Hồ Động Đình cơn sóng chuyển âm

Mai Xuân Thanh
Ngày 08/09/2018
***
早秋                 Tảo Thu

遙夜泛清瑟， Dao dạ phiếm thanh sắt,
西風生翠蘿。 Tây phong sanh thúy la.
殘螢棲玉露， Tàn huỳnh thê ngọc lộ,
早雁拂金河。 Tảo nhạn phất kim hà.
高樹曉還密， Cao thọ hiểu hoàn mật,
遠山晴更多。 Viễn sơn tình cánh đa.
淮南一葉下， Hoài Nam nhất diệp hạ,
自覺洞庭波。 Tự giác Động Đình ba.

許渾                 Hứa Hồn

Chú Thích:

- Tảo thu 早秋 : là Buổi sáng mùa Thu.

- Phiếm : là Lan man, ở đây có nghĩa là Đàn. Phiếm thanh sắt là : Đang gãy đàn.

- Thuý La là những dây leo màu xanh lá cây.

- Tàn Huỳnh: Ánh sáng sắp tàn của con đom đóm.

- Ngọc Lộ: Những hạt sương sớm lắp lánh như những hạt ngọc.

- Kim Hà: là Giải Ngân Hà trên bầu trời.

- Mật: là Dầy, chỉ Rậm rạp, chưa tàn úa.

- Hoài Nam: 

用《淮南子説山訓》“見一葉落而知歲暮”和《楚辭九歌湘夫人》“洞庭波兮木葉下”意。Hai câu cuối dùng điển tích trong Hoài Nam Tử thuyết sơn huấn là "Kiến nhất diệp lạc nhi tri tuế mộ" Có nghĩa : Thấy một chiếc lá rơi thì biết là năm đã sắp tàn. Và ý trong Sở Từ cửu ca Tương Phu Nhân là "Động Đình ba hề mộc diệp hạ" Có nghĩa : Một chiếc lá rụng trên làn sóng nhấp nhô của hồ Động Đình.

Nghĩa bài thơ:
Sáng Thu

Trong đêm dài dằng dặc có tiếng đàn ai đó cứ réo rắc thâu canh, gió tây hiu hắt làm lay động những dây đằng la xanh biếc, và trong đám cỏ xanh còn lắp lánh những hạt sương mai làm cho ánh lửa của những con đom đóm như sắp lụi tàn. Đàn nhạn sớm bay lướt ngang qua dãy Ngân Hà hướng về Nam, hàng cây cao buổi sáng vẫn còn rậm rạp chưa úa tàn và xa xa nắng đã lên tràn ngập trên các núi đồi. Một chiếc lá Hoài Nam rơi rụng trên sóng nước hồ Động Đình thì biết rằng mùa thu đã đến và năm đã sắp tàn rồi.

Suốt bài thơ đều xoay quanh ý sáng thu: Tiếng đàn thâu canh suốt sáng, gió sớm làm lay động các dây leo chùm gởi; sương sớm lắp lánh làm mờ nhạt đi những ánh lửa đom đóm, đàn nhạn sớm lướt qua dãy Ngân Hà, hàng cây buổi sáng còn rậm rạp,

đồi núi xa xa tràn ngập ánh nắng ban mai ... Qủa là một buổi sáng đầy hình ảnh và tiếng động của mùa thu làm ray rức lòng người viễn xứ, đàn nhạn xuôi nam tránh lạnh, còn người lữ thứ thì bao giờ mới được về lại quê xưa ?!...

Diễn Nôm:

Sáng Thu

Đàn suốt đêm ray rức,
Gió tây lay dây lan.
Đóm tàn bên sương lạnh,
Nhạn lướt cạnh sông Ngân.
Cây sớm tàn rậm rạp,
Nắng lên núi xa gần.
Hoài Nam một chiếc lá,
Động Đình sóng mênh mông!

Lục bát:

Đàn ai thánh thót canh tàn,
Gió vàng hiu hắt lay giàn dây mơ.
Đóm tàn lắp lánh sương mờ,
Nhạn tung cánh sớm lướt bờ sông Ngân.
Cây cao sáng hãy xanh ngần,
Núi đồi nắng sớm như gần như xa.
Hoài Nam chiếc lá la đà,
Động Đình sóng gợn thu qua đông tàn!

Đỗ Chiêu Đức

***
Dịch Nghĩa:

Trong đêm dài tiếng đàn sắt trong trẻo vang vọng 

Gió tây thổi qua khiến những nấm xanh mọc lên 

Những con đom đóm tàn hơi bám vào hạt sương khiến hạt sương giống như ngọc 

Chim nhạn bay sớm lướt qua dãy Ngân Hà

Trời sáng mới thấy những cây cao thật rậm rạp 

Trời tỏ mới thấy nhiều dãy núi ngoài xa

Một lá cây rơi xuống sông Hoài 

Cảm thấy như hồ Động Đình nổi sóng

Dịch Thơ:

Thu Sớm

Đêm vắng đàn ai khẩy vọng sang
Gió tây lất phất nấm xanh tràn
Sương mai kề đóm trông như ngọc
Bóng nhạn bên trời vỗ cánh sang
Sáng hẳn thấy rừng cây rậm rạp
Trời trong nọ dãy núi hàng hàng
Sông Hoài chiếc lá rơi xao động
Cứ ngỡ Động Đình ngọn sóng lan.

Quên Đi
***
Tảo Thu

Réo rắt đàn đêm vắng
Gió Tây kích nấm ra
Đóm tàn cạnh móc ngọc
Nhạn sớm lướt Ngân Hà
Trời sáng lộ cây rợp
Cảnh quang tỏ núi xa
Sông Hoài rơi chiếc lá
Sóng Động Đình dường qua

Kim Phượng
***
Thu Sớm

Đàn đêm réo rắt canh thâu
Gió tây lay đọng xanh màu đằng la
Đom Đóm ánh ngọc sương sa
Sớm mai nhạn lướt Ngân Hà về nam
Rừng cây vầng dương ló dạng
Đỉnh đồi tỏa nắng lan tràn trời trong
Hoài Nam lá rụng trên sông
Dường như dậy sóng mênh mông Động Đình

Kim Oanh
***
Thu Sớm

Đàn ai réo rắt suốt năm canh
Gió hắt hiu lay động lá cành
Sương sớm long lanh che lửa đóm
Nhạn đàn tung cánh lướt trời thanh
Sáng ra lộ bóng cây cao vút
Trời tỏ in hình núi thẳm xanh
Một chiếc lá rơi trên mặt nước
Động Đình đồng cảm sóng lan quanh.

Phương Hà
***
Thu Sớm

Suốt năm canh đàn ai réo rắt
Gió Tây làm lay lắt lá cành
Đóm tàn,sương sớm long lanh
Bên trời cánh nhạn lướt nhanh ngân hà
Ánh thái dương cũng vừa ló dạng
Nắng đầu ngày núi rạng xanh trong
Sông Hoài lá rụng xuôi dòng
Động Đình lan sóng chạnh lòng Thu xa

songquang
9/12/2018