Thơ Tranh: Ngày Xuân Đã Cạn

Thơ: Nguyễn Gia Khanh

Thơ Tranh: Kim Oanh

Bao Giờ...Nếu Được...Biết Đến Bao Giờ

(Cao Lãnh - Cao Linh Tử)

Bài Xướng:
Bao Giờ...

Bao giờ em chị trở về quê
Nhớ ghé Cao Linh một chút hề
Cho thỏa tấm lòng thương với mến
Tâm hồn những kẻ vốn chân quê.

Cao Linh Tử
***
Các Bài Họa:

Nếu Được...

Nếu được dịp nào trở lại quê
Hàn quyên thơ thẩn chắc vui hề
Đôi câu xướng họa mừng Xuân Mới
Hạnh phúc chan hòa đượm thắm quê

Kim Oanh
***
Biết Đến Bao Giờ

Mươi mấy năm rồi cách biệt quê
Mai vàng hé nụ nhớ xuân hề
Nhớ lòng tri kỷ đang mong đợi
Biết đến bao giờ trở lại quê

Kim Phượng

Thơ Tranh: Ngày Xuân

Thơ: Lưu Hoài

Thơ Tranh: Kim Oanh

Thơ Tranh: Mai

Thơ: Bằng Bùi Nguyên

Thơ Tranh: Kim Oanh

Hoài Xuân

Thơ Tranh: Hồng Ân Chúa Xuân

Thơ: Phúc Lũy(DucAu)
Câu Đối &Thơ Tranh: Kim Oanh

Duyên Mơ - Thập Thò

Duyên Mơ

Sớm mai chim hót líu lo
Đào hoa mơn mởn thập thò chào xuân
Sau rèm thục nữ bâng khuâng
Mộng ngoài song cửa Tấn Tần nên duyên

Kim Oanh
Xuân 2019
***
Thập Thò

Đúng rồi, cái chữ thập thò
Nghe vui như Tết hẹn hò với Xuân 

Như cô gái nhỏ lần khân
Nửa mong nửa thẹn phân vân rước tình!

Locphuc

Thơ Tranh: Hồng Ân Chúa Xuân

Thơ Tranh: Tình Xuân

Thơ: Kim Phượng
Thơ Tranh: Kim Oanh

Ly Rượu Mừng Xưa - Giấc Xuân Mơ

Bài Xướng:
Ly Rượu Mừng Xưa

Dại khờ ta mãi dại khờ
Tuổi này cứ thích ngu ngơ mới kỳ
Nhớ người thưở ấy xuân thì
Mùa xuân nhẹ chớp bờ mi dịu dàng

Một làn tóc xõa vai ngoan
Cho ta lần lối thiên đàng bước theo
Líu lo là tiếng chim reo
Ngẩn ngơ là ngọn gió dìu thiết tha

Mượt mà là nắng đơm hoa
Lặng thầm là bước chân ta theo người
Chỉ xin cái liếc nụ cười
Ép vào giọt nắng tô môi son hồng

Câu thơ tình gửi nhớ mong
Nhận nhiều em cũng se lòng nhớ thương
Những ngày lén lút chung đường
Đôi lòng ngan ngát mùi hương thiên đàng

Tình xuân đang trổ mai vàng
Thì cơn gió loạn ly sang não nề
Em đành bỏ xứ ra đi
Một thân xứ lạ đi về khói sương

Người xa mòn gót ly hương
Câu thơ vò xé nỗi buồn về đâu
Đành thôi vết cắt thương đau
Trái tim rỉ giọt máu đào, nhớ em

Thôi thì đã nát tơ duyên
Chỉ còn sợi tóc thương mềm cột nhau
Cột tình với nỗi bể dâu
Sợt tơ cố vuốt lại nhàu rối thêm

Mùa xuân đã đến bên thềm
Chúc người hạnh phúc bình yên vui vầy
Mơ màng tay nắm bàn tay
Nâng ly rượu chúc rót đầy tình xưa

Trầm Vân
***
Bài Họa:

Giấc Xuân Mơ

Xuân xưa cô bé khù khờ
Yêu chằng dám nói lơ ngơ dị kỳ
Tim luôn rất khẽ thầm thì
Mơ người hóa gió hôn mi dịu dàng

Dững dưng ta đây bé ngoan
Chả thèm để ý khi chàng bén theo
Guốc khua lốc cốc vui reo
Đôi tà áo quyện bước dìu thướt tha

Đến trường lụa nắng thêu hoa
Bóng đuổi bóng kết hai ta một người
Khúch khích ưng bụng bé cười
Mắc cở đỏ má đôi môi ửng hồng

Hôm nào chẳng thấy vời mong
Tương tư thầm nhớ nhói lòng luyến thương
Sáng mai mong ai cuối đường
Bướm lơi lã đóa thiên hương cùng đàng

Giấc mơ tan theo trăng vàng
Câu chào chưa kịp tin sang não nề
Biệt ly đành đoạn bước đi
Dấu xưa còn đó hồn về cõi sương

Nguyện cầu thắp nén trầm hương
Gửi người miên viễn chiêu buồn nơi đâu
Thoát thai vứt gánh sầu đau
Quên đi phiền lụy ba đào vì em

Gặp gỡ đã là phần duyên
Nợ chưa cột chặc lạc mềm xa nhau
Đời là một kiếp tầm dâu
Thời thôi níu kéo rối nhầu mối thêm

Đêm mơ trăng rụng xuống thềm
Bóng vui giỡn bóng vườn yên sum vầy
Nghê thường vũ khúc trong tay
Nồng nàn giấc mộng đong đầy xuân xưa

Kim Oanh

Mẹ Là Mùa Xuân

(Ảnh- Phạm Minh Cường)

Ngan ngát hương hoa thoảng gió đêm
Bên con Mẹ đến giấc êm đềm
Bình minh bừng sáng tình Xuân Mới
Kết giữa muôn loài hạnh phúc liên!

Kim Oanh
Xuân 2019

Đề Thơ Chạm Nguồn Ký Ức - Lê Đăng Mành

(Kính tặng anh Lê Đăng Mành)

"Chạm Nguồn Ký Ức" xa xưa
Đêm trăn trở giấc "Mùa Đau" "Khai Lời"
Tạm Hiên Lãm Nguyệt thơ khơi
"Phật Về" thường trụ chọn đời tâm linh
"Về Nguồn" tìm lại bóng hình
Quê hương Cha Mẹ trọn tình anh em
Dòng sông quá khứ êm đềm
Ba đào dậy sóng vẫn bền tâm an!

Kim Oanh
Australia 1/1/2019
* Chữ trong ngoặc kép tên những bài thơ từ Thi Tập Chạm Nguồn Ký Ức của Tác Giả Lê Đăng Mành

Thơ Tranh: Chúc Mừng Long Hồ

Thơ: Thanh Hòa
Thơ Tranh: Kim Oanh

Thơ Tranh: Hoa Tím Ngày Xưa

Thơ: Ngọc Quyên

Thơ Tranh: Kim Oanh

Xuân Kỷ Hợi 2019 - Nơi Thánh Đường Holyname - Reservoir, Melbourne

  
Kim Oanh, Trang, Chị Hà, Thanh Bình

Hình Ảnh: Thanh Bình

Thơ Tranh: Có Còn Xuân

Thơ: Kim Phượng
Thơ Tranh: Kim Oanh

Xuân Mỏi Mòn - Thơ Kim Phượng - Phổ Nhạc, Đàn & Hát Ân Nguyễn

Thơ Kim Phượng 

Phổ Nhạc, Đàn, Hát, Video: Nguyễn Đức Tri Ân Nguyễn

Có Còn Xuân

Sáu ơi, 

Hôm nay 22 tháng 2

 Chín mừng Sinh Nhật quà này tặng nha
Chúc chị tươi thắm như hoa

An lành hạnh phúc xuân ngà ngà say....😍

(9Oanh)

Thơ: Kim Phượng

Thơ Tranh: Kim Oanh

Men Xuân

(Ảnh - Phạm Minh Cường)

Một chút ngọt men đời thi vị
Một chút nồng tri kỷ say xuân
Ngất ngây chim cất giọng ngân
Giao tình hoa thắm hương dâng ngát mùa

Kim Oanh
Xuân 2019

Duyên Mơ

(Ảnh Paulle Minh)

Sớm mai chim hót líu lo
Đào hoa mơn mởn thập thò chào xuân
Sau rèm thục nữ bâng khuâng
Mộng ngoài song cửa Tấn Tần nên duyên 

Kim Oanh

Xuân 2019

Câu Đối: Mặc Khách Với Thi Nhân - Huỳnh Hữu Đức

Câu Đối: Huỳnh Hữu Đức

Trình Bày: Kim Oanh

Ca Đoàn Kitô Vua Đón Xuân Mậu Tuất 2018 Giáo Đường Holyname - Melbourne

29 Tết Ca Đoàn Kitô Vua chuẩn bị đón Xuân Mậu Tuất 

Nguyệt Minh

Trang Phiệt

Đón Giao Thừa Xuân Mậu Tuất ( Đêm 30 Tết)

Chí Tiến tặng ảnh lì xì các chị:

Kim Oanh, Thanh Loan, Thủy Tiên, Kim Liên, Ánh Nguyệt, Kim Xuân, Vân Trang, Thanh Bình

 Hình Ảnh: Thanh Bình & Chí Tiến 

Cơn Gió Vô Tình - Không Vì Mùa Xuân - Em Đi Theo Mùa Xuân Vàng

Cơn Gió Vô Tình

Cảm ơn cơn gió vô tình
Thổi vào mắt nhỏ một hình bóng ai
Cảm ơn tia nắng nồng say
Trải dài cho nhỏ sớm mai đến trường

Cảm ơn ai để tơ vương
Học trò áo trắng dễ thương tóc dài
Cảm ơn chiếc lá thu bay
Đếm bao nhiêu lá yêu ai nồng nàn

Cảm ơn hoa trổ mùa sang
Rắc đầy áo trắng mai vàng xinh xinh
Cảm ơn ánh mắt trộm nhìn
Bồi hồi nhỏ biết tim mình bâng khuâng

Cảm ơn ai tặng mùa xuân
Líu lo chim hót pháo lân rộn ràng

Kim Oanh

***

Không Vì Mùa Xuân

Sao em lại muốn quên tình!
Trách sao tim đậm bóng hình của ai?
Rượu nồng không uống mà say,
Nhìn nhau ngọt lịm sớm mai tựu trường.

Rứa là hai đứa tình vương.
Người dưng sao lại nhớ thương lâu dài.
Dối cha dối mẹ áo bay,
Bởi vì ai đã yêu ai nồng nàn!

Nhưng rồi ai chuộng giàu sang,
Cho dù đơm kết mộng vàng quá xinh,
Xin ai hãy quay lại nhìn,
Biết bao kỉ niệm chúng mình trao dâng.

Xin đừng đổ lỗi mùa xuân,
Vì ai tham đó bỏ đăng rỏ ràng!

Hoành Trần
16/2/19

***

Em Đi Theo Mùa Xuân Vàng

Tôi như cơn gió vô tình
Đi vào cuối phố gặp hình bóng ai
Thần hồn đang tỉnh mà say
Theo chân gót nhỏ Thu phai đến trường.

Tâm tư ôm ấp vấn vương
Nửa đêm gối mộng người thương tóc dài
Ước gì có cánh để bay
Đến bên bày tỏ trúc mai với nàng.

.Sáng nay trở gió mùa sang
Đến bên đường nhỏ đợi nàng dáng xinh
Mấy ngày tôi đứng trộm nhìn
Em tôi vắng bóng lòng mình bâng khuâng,

Tôi về đem cả mùa Xuân
Tất lòng dành trọn tình thân rộn ràng
Em đi theo mùa Xuân vàng
Có người ở lại trầm ngâm đượm buồn!

Dương Hồng Thủy

***
Ví Mà....

Ví mà...mắt biếc hữu tình
Ghé con tim nhỏ thu hình dáng ai
Ví mà...không rượu cũng say
Theo đuôi mắt biếc đến ngay cổng trường

Ví mà....áo trắng để vương
Tóc thề vướng vạt tà thương dài dài
Ví mà... chiếc lá vàng bay
Rớt vai áo trắng khiến say nồng nàn...

Ví mà....hoa nở Xuân sang
Ngắt cành mai thắm tặng nàng thêm xinh
Ví mà...mắt biếc liếc nhìn
Để cho tôi thấy lòng mình lâng lâng

Ví mà.... có một trời Xuân
Tôi đem dâng hết....để gần được em

Song Quang
20190403

Câu Đối: Xuân Kỷ Hợi - Bằng Bùi Nguyên

Trượt Dốc!

Gió Xuân lay hồn cô bé mới
Tung tăng đi học vượt dốc dài
Miệng lẩm nhẩm ôn bài đến lớp
Trượt chân..vấp ngã lăn...vòng quay
Ai huýt sáo cười...Đưa tay đỡ bé
Ngập ngừng... tay vội níu bàn tay

Mắt xoe tròn bé thầm bảo…
Ô hay!
Nụ cười nửa miệng trông người..
Ba gai nhỉ!
Tóc húi cua
Vai Ba lô trĩu nặng
Giày Sô ủng nước
Áo trận bạc màu, bám bụi đường xa

Chiều tan trường, đổ dốc về nhà
Gian nhà đông … Ôi! Bao người lạ
Má bảo cúi đầu chào …
"Thưa anh ạ!"
Anh xoa đầu… Cô bé thật ngoan!
Kỷ niệm vây quanh
Tình anh lính chiến
Hành quân về, ghé trọ ngoài hiên
Anh miên man kể chuyện chiến trường
Bé yêu đời gió sương như yêu… Cổ tích!

Thời gian trôi... Bé tôi vụt lớn
Sáng thức nắng hồng lòng rộn rã ...
Xôn xao thầm lặng thả dốc dài..
Người đi xa ngỡ tưởng phôi phai
Bỗng người về tim lăn dài...
Trượt dốc!
Tay trong tay, bóng ngả chiều say
Hương tóc thoảng bờ vai ai nặng
 
Bất chợt! Một chiều mưa bão táp
Nhìn mưa giăng đầy phố người qua
Tìm quanh mong gặp lại người xa
Nhưng người vẫn biệt chim tăm cá

Đêm đêm trăng buồn len kẽ lá
Nhớ nhung sao chiếc bóng hiên nhà
Nụ cười hiền, ánh mắt thiết tha
Mãi mãi ... Không phôi pha trượt dốc!

Kim Oanh
2008

Thơ Tranh: Thì Thầm Cùng Xuân

Thơ: Yên Dạ Thảo
Thơ Tranh: Kim Oanh

Bonsai: Xuân Kỷ Hợi 2019

Bảy ơi!

Xuân đi xuân lại trở về

Cội hoa ngày cũ sum suê cánh đào

Nhưng Người năm ngoái còn đâu

Vầng thơ lịm dưới mộ sâu tiễn Người

(9 Oanh)

(*) Mỗi độ xuân về anh Tư gửi những chậu Bonsai, các em cùng nhau đề thơ vui Tết. Nhưng  anh thứ Bảy Lê Kim Hiệp đã ra đi thì hết Tết rồi....

Bonsai: Lê Kim Thành

Buông Rời Mồng Ba

Bài Xướng:
Buông Rời Mồng Ba

Mai này tôi có thẩn thờ
Mùa xuân đã hết nào ngờ có hay
Em xa một tết nơi này
Tôi ôm giữ lại một ngày mồng ba
(Hoài Tử)

Sao ai luyến tiếc mồng Ba
Thẩn thờ ôm khổ một gia tài buồn?
Bước sang mồng Bốn xin buông
Để nghe kinh tụng hồi chuông giáo đường
Đừng xoay nhìn bóng trên tường
Chúa Xuân đang ngự xót thương xót lòng
Mồng Năm Tết thay gió đông
Mồng Sáu tan tuyết sầu dòng nước trôi
Mồng Bảy lễ hạ nêu rồi
Phúc Vinh Chúa tặng mong đời ai vui

Kim Oanh

***

Bài Họa:

Xuân Tình

Xuân về hoa chẳng ơ thờ
Xuân hôn đất Mẹ bất ngờ hát hay
Xuân ơi ! Xuân hỡi, xuân này
Xuân còn thắm nở vạn ngày mồng ba!
.
Tình xuân chẳng rẽ ngã ba
Tình luôn thắm nở cảnh gia nào buồn!
Tình yêu chân thật không buông
Tình khơi chân lý tiếng chuông tỏ đường…
Tình yêu Thiên Chúa tỏ tường
Tình Ngài Cứu độ kính thương cõi lòng
Tình cho ấm áp xuân, đông…
Tình ban sự sống đẹp dòng hoa trôi
Tình ba ngày Tết qua rồi!
Tình yêu nguyện Chúa vọng đời an vui…

Đức Hạnh
12 02 2019

Thơ Tranh: Mơ Hoa

Thơ: Nguyên Trần

Thơ Tranh: Kim Oanh

Nguyên Nhật 元日 - Lê Cảnh Tuân

Lê Cảnh Tuân sinh năm 1350 (Canh Dần) người làng Mộ Trạch, huyện Đường An, trấn Hải Dương xưa (nay thuộc xã Tân Hồng, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương). Tuy nhiên, nguyên quán của ông lại là ở hương Lão Lạt, huyện Thống Bình, châu Ái, trấn Thanh Đô (nay thuộc huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa), sau mới dời ra nơi ấy.

Sách Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú cho biết Lê Cảnh Tuân đỗ thi Hương (cử nhân) khoảng năm Xương Phù (niên hiệu của Trần Phế Đế, ở ngôi: 1377-1388).

Đến năm 1381, thì ông đỗ Thái học sinh (được xem là tương đương học vị Tiến sĩ sau này).

Đầu năm 1400, Hồ Quý Ly truất ngôi Trần Thiếu Đế, tự lên ngôi vua, lập nên nhà Hồ. Tức giận, ông bày mưu khuyên bạn thân là Bùi Bá Kỳ (một tỳ tướng của Trần Khát Chân) sang Yên Kinh (Bắc Kinh, Trung Quốc ngày nay) xin quân đánh Hồ.

Năm 1406, nhà Minh mượn cớ "phù Trần diệt Hồ" sang xâm lược nước Việt. Do Bá Kỳ làm tiên phong dẫn đường [3], ngày 12 tháng 5 (âm lịch) năm Đinh Hợi (1407), Hồ Quý Ly và hai con (Hồ Nguyên Trừng và Hồ Hán Thương) đều bị quân đối phương bắt sống tại Kỳ La (Kỳ Anh, Hà Tĩnh), rồi bị áp giải về Kim Lăng (Nam Kinh, Trung Quốc). Kể từ đó, nhà Hồ mất, cả nước Việt rơi vào ách thống trị của nhà Minh.

Lập được công lớn, Bùi Bá Kỳ được nhà Minh cho làm chức Hữu tham nghị. Thất vọng vì biết vua quan nhà Minh không có ý định tái lập nhà Trần, năm Hưng Khánh thứ nhất (1407) đời vua Giản Định Đế, ông viết Vạn ngôn thư (Bức thư một vạn chữ) khuyên Bùi Bá Kỳ yêu cầu nhà Minh giữ lời hứa (xem bức thư ở bên dưới).

Gặp khi Bá Kỳ vì cớ khác phải tội, quân Minh đến khám nhà Bá Kỳ bắt được bức thư của ông, nên truy lùng bắt tác giả. Lê Cảnh Tuân phải đổi tên đi trốn một thời gian.

Năm 1411, quân Minh lập Giao Châu học hiệu tại Thăng Long, ông muốn đến xem. Nghe con ông thiết tha ngăn cản, ông nói:

Nhà ta đời đời ăn lộc (nhà Trần). Một bức thư "Vạn ngôn" đã tiết lộ không thành. Nay ta hết lòng thành báo nước, dù chết còn vinh, tiếng trung nghĩa muôn đời còn ghi ở sử xanh. Ta có sợ gì.

Nói rồi ông giả làm người khách đến chơi, nhận chức dạy học với ý định ngầm thu phục chí sĩ để tính việc phục quốc. Việc bại lộ, ông và người con là Lê Thái Điền đều bị quân Minh bắt giải về Yên Kinh (Bắc Kinh). Minh Thành Tổ hỏi ông rằng: "Mày khuyên Bá Kỳ âm mưu làm phản. Vì sao vậy?" Ông nói: "Người Nam thì mong nước Nam còn. Chó ông Trích thì cắn người không phải chủ nó. Hỏi làm gì?"

Theo Lịch triều hiến chương loại chí và Đại Việt sử ký toàn thư, vua Minh tức giận, giam cha con ông vào ngục Kim Lăng (Nam Kinh), được 5 năm (1416, tức năm Bính Thân) thì đều mắc bệnh chết. Tuy nhiên, Từ điển bách khoa Việt Nam lại cho rằng cha con ông mất ở Yên Kinh (Bắc Kinh).

Nguyên Nhật

Lữ quán khách nhưng tại,

Khứ niên xuân phục lai.

Quy kỳ hà nhật thị?

Lão tận cố hương mai.

Lê Cảnh Tuân

***

Dịch nghĩa:

Vẫn làm khách ở nơi quán trọ,
Mùa xuân năm ngoái lại trở về.
Ngày về biết lúc nào,
Cây mai nơi vườn cũ đã cỗi hết!

Dịch Thơ:

(1) Ngày Đầu Năm

Vò võ bên trời nơi khách quán

Xuân năm rồi lãng đãng ngoài song.

Ngày về ai biết mà mong,

Mai già vườn cũ cõi lòng nát tan.

(2)

Bên trời nơi khách quán,

Xuân năm ngoái lại về

Bao giờ được quay gót,

Xót mai già chốn quê

Mailoc

***
Dịch Thơ:

Ngày Đầu Năm

1/
Vẫn còn nơi quán trọ
Xuân đến lúc năm tàn
Chưa biết ngày trở lại
Sợ vườn mai úa vàng.
2/
Mình còn nơi quán trọ nầy
Năm tàn xuân đến dạ đầy nhớ thương
Bao giờ về lại quê hương
Chắc mai già cỗi nơi vườn nhà xưa.

Quên Đi
***
1. Bản tiếng Hán cổ của bài thơ:

元日                Nguyên Nhật

旅館客仍在， Lữ quán khách nhưng tại,

去年春復來。 Khứ niên xuân phục lai.

歸期何日是？ Quy kỳ hà nhật thị ?

老盡故園梅。 Lão tận cố viên mai!

黎景詢             Lê Cảnh Tuân

2. Chú thích:

* Nguyên Nhật : là Ngày đầu, ta phải hiểu là Ngày Đầu Của Một Năm, như chữ Nguyên Đán.

* Nhưng : là Vẫn, Vẫn Cứ...

* Phục : là Lại, là Trở lại.

* Quy Kỳ : Cái kỳ hạn trở về, là Ngày Về.

* Lão Tận : là Già đến tận cùng, là Già khú,già chát, già khằng !

3. Nghĩa Bài Thơ:

Người khách tha hương vẫn còn ở nơi quán trọ nầy, nhưng mùa xuân của năm rồi, năm nay lại trở lại. Biết ngày nào mới là ngày về đây ? Chắc cành mai già ở quê nhà đã già cỗi hết rồi!

Não nùng thay tâm trạng của người lìa quê xa xứ trong những ngày xuân đến Tết về. Cội mai già còn cằn cỗi huống hồ chi là các đấng sanh thành chắc cũng không tránh khỏi buồn thương sầu não mà càng héo tàn lụm cụm!

4. Diễn Nôm:

Mùng Một Tết

Khách còn nơi quán trọ,
Xuân năm trước lại sang.
Biết ngày nao trở lại ?
Cội mai đã cỗi tàn !

Lục bát:

Trọ nơi lữ quán khách còn
Mùa xuân năm trước lon ton lại về
Ngày nao mới được hồi quê ?
Cội mai vườn cũ xuân về khẳng khiu !

Đỗ Chiêu Đức

01-17-2018

***

Ngày Đầu Năm

Than ơi xuân lại trở về

Thân ta đất khách lê thê năm dài

Bao giờ quê cũ đáo lai?

Vườn xưa e cỗi cành mai mất rồi!

Kim Oanh

***

1/

Ngày Đầu Năm

Khách vẫn còn nơi quán trọ này
Mùa xuân năm ngoái lại về đây
Ngày hồi hương vẫn xa mù mịt
Thương gốc mai già cỗi lắm thay!

2/
Ngày đầu năm

Khách còn trọ ở quán này
Thêm mùa xuân nữa lạc loài xa quê
Chắc rằng đến lúc trở về
Cội mai vườn cũ thảm thê cỗi tàn

3/
Ngày đầu năm

Khách còn nơi quán trọ
Lại một mùa xuân qua
Hẳn ngày về quê cũ
Mai vườn xưa đã già!

Phương Hà 

***

1/

Ngày Đầu Năm

Lữ quán khách còn ở

Xuân năm ngoái lại về 

Biết ngày mô trở lại 

Cội mai cỗi vườn quê

2/ 

Tết Nguyên Đán 

Vẫn còn lữ khách trọ nơi này

Xuân cũ năm qua lại tới đây

Chẳng biết ngày nao về cố xứ

Vườn xưa còm cõi gốc cây mai

Mai Xuân Thanh

Ngày 25/01/2019

Thơ Tranh: Tết Quê Người

Thơ: Đỗ Bình

Thơ Tranh: Kim Oanh

Thơ Tranh: Năm Mới Tuyệt Vời

Thơ: Huỳnh Hữu Đức

Thơ Tranh: Kim Oanh

Mộng Chiều Xuân

Thức trắng mà nghe hồn sông núi
Núi thở dài hờn tủi buồn đau
Sông quằn quại, dáng xanh xao
Trải dài Nam Bắc một màu tang thương

Kể từ độ quê hương dâu biển
Người ra đi không tiễn một lần
Mong cầu Ô Thước sông Ngân
Nhưng người biền biệt bao Xuân chẳng về

Đã bao năm chẳng hề tin tức
Em hằng luôn ray rứt mong chờ
Gom bao nước mắt thành thơ
Nhỏ lên trang giấy, hồn mơ vật vờ

Chiều ba mươi Tết, chờ chi nữa
Tóc trắng sầu, lần lựa bên đời
Gió đưa cây cải về trời
Rau răm ở lại chịu lời đắng cay

Nắng nhạt nhòa, tàn ngày, đứng ngóng
Sông và tôi với bóng là ba
Bóng tôi nghiêng với bao la
Sông mang ra biển, mình ta thẫn thờ

Bến sông buồn, lặng lờ dòng nước
Mộng chiều Xuân, thầm ước một điều
Quê hương đau khổ đã nhiều
Sang năm Kỷ Hợi có chiều đổi thay

Vận hội mới rồi đây sẽ đến
Em chấp tay, tâm nến, nguyện cầu...
Mầm xuân Dân Chủ bắt đầu
Từ đây nước Việt hát câu thái bình!....

Duy Anh
Xuân Kỷ Hợi 2019

Tản Mạn Về Mùa Xuân Qua Thi Ca

Bây giờ tháng 12, cận cuối năm 2018, giới báo chí chuẩn bị bài vở cho Giai phẩm Mùa Xuân. Xuân cũng là dịp Tết. Hình như không gian đang rộn rã và hình như lòng tôi cũng đang hân hoan lắm. Nói đến Tết thì Tết lại vào mùa Xuân, là Năm Mới, là Lễ Hội. Tôi lại vung bút ca "bài ò e con ma đánh đu" tiễn đưa Năm Cũ Mậu Tuất 2018 ra đi và để đón mừng Năm Mới 2019, theo âm lịch là năm Kỷ Hợi. 

Thật vậy, Tết mang tính linh thiêng đối với mọi người, mọi nhà, mọi giới và mọi tôn giáo. Tết Nguyên đán là thời điểm giao mùa đón Xuân sang. Mùa Xuân vốn là mùa các thi sĩ có nhiều cảm hứng với thi ca. Từ Đông sang Tây, như từ Nguyễn Bính, Huy Cận, Vũ Đình Liên, J. Leiba, Đinh Hùng, Hồ Dzếnh, Hàn Mặc Tử, Phạm Anh Dũng, Hồng Vũ Lan Nhi, Cao Mỵ Nhân, Yên Sơn, Trần Dạ Từ, Lê Hân, Khiếu Long, Kim Oanh Australia, Annie Trần, Nguyễn Hiền, Kim Tuấn, Hồ Dzếnh, Hà Huyền Chi, Quyên Di, Hải Vân Sagittaires, Marie Christine TV, Thái Tú Hạp - Ái Cầm, Trần Việt Hải, Trần Mạnh Chi,... đến Victor Hugo, Paul Verlaine, Emily Dickinson, William Blake, William Shakespeare, Théophile Gautier, và Charles Baudelaire.

Khi nào là Tết? Khi nào hết Tết? 

Thuở nhỏ khi ta nhắc đến Tết như là cái gì còn lâu lắm, là cái gì phải trông chờ. Do vậy trong dân gian có những từ ngữ vui vui như: Tết Mán mọi, Tết Ma-rốc, Tết Công-gô,... như cái gì “còn khuya”, “còn lâu”! 

“Cu kêu ba tiếng cu kêu, 

Trông mau tới Tết dựng nêu ăn chè”. 

Với dân miệt Lục Tỉnh, hễ qua ngày Mồng 10 tháng Chạp là coi như Tết rồi. Mãi hết ngày Mồng 10 tháng Giêng năm sau thì cái không khí Tết mới hết dần đến cuối tháng Giêng là hết Tết. 

Mùa xuân là một trong bốn mùa thường được công nhận ở những vùng ôn đới và vùng cận cực nam bắc, tiếp nối mùa đông và diễn ra trước mùa hạ. Về mùa xuân có rất nhiều định nghĩa, nhưng cách sử dụng khác nhau tùy vào khí hậu, văn hóa và tập quán của mỗi khu vực. Khi ở Bắc bán cầu đang là mùa xuân thì ngược lại ở Nam bán cầu sẽ là mùa thu. Vào ngày xuân phân, ngày dài xấp xỉ 12 giờ và kể từ đó trở đi quảng thời gian ban ngày bắt đầu tăng lên. Ngoài đề cập đến một mùa trong năm, mùa xuân hay "thời kỳ mùa xuân" còn thường được liên tưởng đến sự tái sinh, trẻ hóa, đổi mới, sự sống lại và tái phát triển.

Trong phạm vi văn chương thì năm tháng hay bốn mùa (có mùa Xuân, danh từ chung) dùng để tính thời gian đã trôi qua, ví dụ như: 

"Xuân này đến nữa đã ba xuân, 

Đóm lửa tình duyên tắt nguội dần." 

(Nguyễn Bính) 

hay

"Anh cho em mùa xuân 

nụ hoa vàng mới nở, 
chiều đông nào nhung nhớ... 
Anh cho em mùa xuân 
mùa xuân này tất cả 
lộc non vừa trẩy lá" 

(nhạc Nguyễn Hiền, thơ Kim Tuấn). 

hay 

"Bầy chim hót líu lo chào mừng 

Nụ xuân ngát hương dịu ngọt ngào
Làn gió mát đưa tình lên cao...
Mầu môi thắm sao mà nồng nàn
Dòng tóc vắng bay trong chiều vàng
Em có biết xuân về hay chăng?"

(nhạc Phạm Anh Dũng) 

Về ý nghĩa "Xuân" như một tĩnh từ thì trong văn chương như "xuân sắc", "xuân xưa", "xuân xanh", "thanh xuân",... thuộc về tuổi trẻ, hay thuộc về thời xưa cũ, đã qua, hoặc hàm ý là tươi đẹp, tràn đầy sức sống như tuổi xuân, ví dụ như trong câu thơ sau: 

"Gió đưa cây trúc ngã quỳ, 

Ba năm chực tiết còn gì là xuân!" 

(Ca dao) 

hay 

"Đi bên nhau hồn chậm với vai gần 

Tiếng ca buồn ôi tiếng hát thanh xuân
Ta dừng lại và nghe chiều rét mướt
Em mười sáu, tuổi kiều thơm dịu ngọt" 

(bài "Ngự Trị", Trần Dạ Từ). 

hoặc 

"Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời. 
Bao cô thôn nữ hát trên đồi. 
Ngày mai trong đám xuân xanh ấy, 
Có kẻ theo chồng, bỏ cuộc chơi". 

("Mùa Xuân Chín", Hàn Mạc Tử).

Trong thiên văn học người ta định nghĩa mùa xuân bắt đầu từ thời điểm diễn ra tiết xuân phân (khoảng ngày 21 tháng 3 ở Bắc bán cầu và ngày 23 tháng 9 ở Nam bán cầu) và kết thúc vào thời điểm diễn ra tiết hạ chí (khoảng ngày 21 tháng 6 ở Bắc bán cầu và 21 tháng 12 ở Nam bán cầu). Trong khí tượng học, để thuận tiện thì người ta tính mùa xuân bao gồm toàn bộ các tháng Ba, Tư và Năm ở Bắc bán cầu còn tại Nam bán cầu là toàn bộ các tháng Chín, Mười và Mười Một. 

Tuy nhiên, theo truyền thống thì lịch của một số nền văn hóa như lịch Ireland chẳng hạn, người ta tính toàn bộ các tháng Hai, Ba và Tư. Tại Việt Nam cũng như các nước khác chịu ảnh hưởng của nền văn minh Trung Hoa thì người ta tính mùa xuân bắt đầu từ thời điểm diễn ra tiết lập xuân (khoảng ngày 5 tháng 2) và kết thúc tại thời điểm diễn ra tiết lập hạ (khoảng ngày 5 tháng 5). 

Tết là mùa xuân của vạn vật. Mỗi năm xuân về một lần. Thế thì con gái tuổi nào là tuổi xuân? Xưa các cụ nói con gái tuổi trăng tròn là xuân. Tuổi đời của mỗi người đẹp nhất là thuở thanh xuân và nó lại càng đẹp hơn khi tuổi thanh xuân ấy bỗng xuất hiện một bóng hình để ta nhung nhớ và yêu thương, hãy xem thơ Đinh Hùng. Để rồi ta nghĩ ngợi về hồn thơ thi nhân Đinh Hùng nhìn xuân sang mà nhớ hương xuân người xưa: 

"Xuân nào như xuân mới? 

Hương nào như hương xưa?
Lòng chàng không có tuổi
Duyên chàng se tình cờ".

Trong bài "Năm qua", nhà thơ J. Leiba (tức Lê Văn Bái đồng thuở với những Thái Can, Đông Hồ, Thế Lữ,...) cho thơ tỏa nét âu yếm yêu kiều của nỗi lòng vui buồn của người xuân nữ ở lứa tuổi trăng tròn: 

"Em nhớ năm em lên mười lăm 

Cũng ngày đông cuối sắp sang xuân
Mừng xuân, em thấy tim hồi hộp
Nhìn cái xuân sang khác mọi lần". 

Khi mùa xuân mới về mọi người chúc tụng những điều tốt đẹp an lành, hãy nghe thơ Cao Mỵ Nhân: 

"Hãy chúc nhau Xuân vàng bất tận 

Trên quê hương đại mộng viên thành
Những cành lê tuyết từ muôn dặm
Trao tặng non sông vạn ý lành".

hay 

Xuân Muôn Ý 

Mở cửa xem Xuân đến cách nào 
Xuân từ tám hướng gọi xôn xao 
Trầm hương nhã nhạc lan trên sóng 
Cánh én bay cùng tiếng hát cao 

Xuân đến khi ta mải đợi chờ 
Xin cùng ta sánh bước vào thơ 
Ở đây không kể thời gian nữa 
Ta với Xuân chung một cõi mơ 

Ta hỏi Xuân tươi trọn cuộc đời 
Xuân cười: năm tháng có đầy vơi 
Nhưng, bao giờ cũng vui như Tết 
Bạn hỡi, mau về dự hội chơi 

Xuân ở bên ta mãi nhé Xuân 
Bốn bề bát ngát bóng giai nhân 
Nguồn thơ bất tận dâng muôn ý 
Xuân bỗng thăng hoa đẹp bội phần ... 
(thơ Cao Mỵ Nhân) 

Đón mừng, cung nghinh mùa xuân mới, thơ chào mùa xuân sang: 

Nhịp Xuân 

"nghe trong cành lá chờn vờn 

tiếng gió tâm sự van lơn nhánh cành
màu xanh mướt rượt màu xanh
nắng xuân vừa lót long lanh nét tình

tôi nghe gót bước bình minh
đi vào thành phố cung nghinh em về
dáng mai huệ sánh đề huề
bên lan bên cúc tỉ tê bước cùng

áo hoa vạt lụa tà nhung
lâng lâng chở mộng vào chung với người
góp nhau từng mắt môi cười
cho đời thắm thiết xuân tươi trổ màu

nghe thăm thẳm lời nguyện cầu
trời cao đất rộng lòng người bao la". (thơ Lê Hân).

Trong bài "Khi Em Về Mùa Xuân" như lời bình minh khi xuân về, như khi em về đất trời tưng bừng rực rỡ, vì em là mùa xuân và vì mùa xuân là em,

trông đàn bướm vàng bay lượn giữa mùa xuân, ta nhìn em lòng sao nhiều bỡ ngỡ, những mùa xuân xưa khi xa vắng nhau lòng nhớ nhung vô ngần, và nay...

Khi Em Về Mùa Xuân

"Khi em về đất trời bừng rực rỡ
Đàn bứom vàng bay lựon giữa mùa xuân
Ta nhìn em lòng sao nhiều bỡ ngỡ
Xưa xa nhau lòng rạn vỡ vô ngần

Khi em về mùa hoa đăng nở rộ
Cúc, Mai, Đào thơm ngát những mùi hưong
Hồn ta như lạc vào cơn mê lộ
Trong gió xuân ai hát khúc mê thừong

Khi em về ta giật mình ngoảnh lại
Đã một thời mình đánh mất đời nhau
Kỷ niệm buồn mắt nhìn nhau ngần ngại
Dấu yêu xưa như chợt sớm phai màu". 
(thơ Khiếu Long). 

Với người lính năm xưa, xuân về trong tháng ngày xông pha chinh chiến, chinh nhân trôi nổi theo vận nước, nay trong kiếp sống lưu vong biệt xứ,
ta đón mùa xuân nghe sao cằn cỗi trong lòng...

"Anh tiếp tục cuộc đời làm lính
Sinh tử, phiêu bồng đến 1975
29 tháng Tư trời đất hờn căm
Anh thảng thốt theo dòng người
Lìa xa Tổ Quốc
Gần ba mươi bảy năm qua
Vẫn không thể nào quên được
Một thuở ngang trời
Một khúc chia ly
Sáng hôm nay đầu mùa Xuân
Anh ngồi ở nơi đây
Ngồi với cốc cà phê nhỏ giọt
Tai nghe nhạc phong linh cùng tiếng chim ca hót
Đón Xuân về
Sao nghe cằn cỗi trong tim!" 
(thơ Yên Sơn) 

Nhà thơ Vũ Đình Liên là một trong những thi nhân xuất sắc của phong trào Thơ mới. Thuở 1936 ông sáng tác bài thơ "Ông đồ" đăng trên báo Tinh hoa.
Bài thơ đi vào văn học sử, ý thơ cho thấy sự thay đổi xã hội, chuyển mình từ nền nho học sang tây học.
Bài thơ này được đánh giá như một thi phẩm tuyệt tác và được nhìn từ nhiều góc độ loại nhịp thơ ngũ ngôn, chất bi kịch xã hội tính, nét triết lý về thời gian,
tinh thần dân tộc tính, nỗi buồn hoài cổ, nỗi u hoài trước sự xâm lăng của người Pháp,… Điểm chính trong bài viết này là áng thơ nói về mùa xuân...

"Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực Tàu, giấy đỏ
Bên phố đông người qua
...
Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xưa
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?" 

Vũ Đình Liên vốn chịu ảnh hưởng Baudelaire. Vũ Đình Liên là nhà thơ kiêm nhà giáo tận tụy với công việc sư phạm, ông dạy học (môn Pháp văn) và dịch thơ, mà hầu như chỉ dịch thơ đại thi hào Pháp Charles Beaudelaire. Do vậy, sự kiện ông thích thơ Beaudelaire, ít nhiều chất thơ tự do tây phương (vers libre occidental) đã là nét đột phá cho ông thành công trong phong trào thơ mới thuở ban sơ, nên bạn bè gọi ông là "Baud Liên", vắn tắt như là một "Baudelaire Vietnamien".

Thơ Pháp Charles Baudelaire.
Charles Baudelaire là chủ soái của phong trào thi ca lãng mạn Pháp. Sự lãng mạn vô song trong thi ca yêu đương đầy nét xuân tình của Baudelaire qua trích đoạn phân đoạn I trong bài thi ca như sau...

" Que m’importe que tu sois sage ?
Sois belle ! et sois triste ! Les pleurs
Ajoutent un charme au visage
Comme le fleuve au paysage
L’orage rajeunit les fleurs.
Je t’aime surtout quand la joie
S’enfuit de ton front terrassé
Quand ton cœur dans l’horreur se noie
Quand sur ton présent se déploie
Le nuage affreux du passé.
Je t’aime quand ton grand œil verse
Une eau chaude comme le sang
Quand, malgré ma main qui te berce
Ton angoisse, trop lourde, perce
Comme un râle d’agonisant.
J’aspire, volupté divine !
Hymne profond, délicieux !
Tous les sanglots de ta poitrine,
Et crois que ton cœur s’illumine
Des perles que versent tes yeux !"
(bài Tình khúc buồn, Madrigal triste).

Phần chuyển ngữ

“Anh không cần em phải hiền ngoan.
Em hãy đẹp! Và hãy buồn! Đầy nước mắt.
Làm tăng thêm vẻ quyến rũ cho khuôn mặt.
Như dòng sông làm cho phong cảnh đẹp hơn
Như dông bão càng làm cho hoa trẻ lại.
Tôi yêu em hơn hết - khi niềm vui
Lẩn tránh vầng trán em nặng trĩu.
Khi trái tim em chết đuối trong kinh dị.
Khi sự hiện diện của em phơi bày.
Đám mây xấu khủng khiếp của thời quá khứ.
Tôi yêu em, khi đôi mắt to của em tuôn chảy
Một dòng nước mắt nóng như máu.
Mặc dù tay anh xoa dịu.
Nỗi thống khổ của em quá đỗi nặng nề, làm khoét thủng.
Như để tiếng rên của người hấp hối.
Anh hút vào sự khoái lạc thần tiên.
Bài ngợi ca thâm trầm tuyệt diệu.
Với tất cả tiếng thổn thức trong lồng ngực của em.
Và anh tin rằng trái tim em rực sáng.
Qua những hạt ngọc trai long lanh từ mắt em tuôn chảy". 
(thơ Charles Baudelaire)

Theo cung cách thi ca lãng mạn như của Baudelaire, xin đan cử ví dụ bài thơ sau:
Kìa Xuân 

Nắng thức dậy tô son con gái 
Thắm má đào bỏng cháy hồn si 
Đôi mắt biếc thầm nói những gì 
Lời hò hẹn xuân thì mở ngõ 

Trang vở ước dòng thơ tình tỏ 
Pha mực hiền gắn bó xuyến xao 
Xếp từ Y-Ê-U con chữ kề nhau 
Trang giấy mới xôn xao thương nhớ 

Ý nguyên trinh đắm say bỡ ngỡ 
Đoá mộng đầu e ấp bờ môi 
Đời trổ hoa thơm ngát tinh khôi 
Chim ríu rít trên đồi Xuân mới 

Nắng Xuân nay, gió mùa chướng tới 
Ký ức hồi tung bới tình xưa 
Hồn ai vướng víu ngoài khung cửa 
Kìa Xuân! Mùi trầm thoảng hương đưa. 
(Kim Oanh, Australia) 

Sự lãng mạn trong thi ca của thi nhân Hồ Dzếnh trước Chúa xuân như sau: 

Ý Xuân 

Trời đẹp như trời mới tráng gương, 
Chim ca, tiếng hát rộn ven tường. 
Có ai bên cửa, ngồi hong tóc 
Cho chảy lan thành một suối hương… 

Sắc biếc giao nhau, cành bắt cành, 
Nước trong, hồ ngợp thủy tinh xanh. 
Chim bay, cánh trĩu trong xuân ý, 
Em đợi chờ ai, khuất bức mành? 

Giữa một giờ thiêng, tình rất đẹp, 
Mắt buồn và rất… rất thanh thanh. 
Mày ai bán nguyệt, người ai nhỏ, 
Em ạ, yêu nhau…chết cũng đành! 
(Hồ Dzếnh, hay Hà Triệu Anh, 1916–1991). 

Kế đến, xét qua thơ của nhà thơ lãng mạn Pháp khác là Théophile Gautier. Xem rằng ý thơ khá táo bạo về tình cảm yêu đương...

Nụ cười đầu tiên của mùa xuân(Premier sourire du printemps) 

Premier sourire du printemps 
Tandis qu’à leurs œuvres perverses 
Les hommes courent haletants, 
Mars qui rit, malgré les averses, 
Prépare en secret le printemps. 
Pour les petites pâquerettes, 
Sournoisement, lorsque tout dort, 
Il repasse des collerettes 
Et cisèle des boutons d’or. 
Dans le verger et dans la vigne, 
Il s’en va, furtif perruquier, 
Avec une houppe de cygne, 
Poudrer à frimas l’amandier. 
La nature au lit se repose ; 
Lui, descend au jardin désert 
Et lace les boutons de rose 
Dans leur corset de velours vert. 
Tout en composant des solfèges, 
Qu’aux merles il siffle à mi-voix, 
Il sème aux prés les perce-neiges 
Et les violettes aux bois. 
Sur le cresson de la fontaine 
Où le cerf boit, l’oreille au guet, 
De sa main cachée il égrène 
Les grelots d’argent du muguet. 
Sous l’herbe, pour que tu la cueilles, 
Il met la fraise au teint vermeil 
Et te tresse un chapeau de feuilles 
Pour te garantir du soleil. 
Puis, lorsque sa besogne est faite, 
Et que son règne va finir, 
Au seuil d’avril tournant la tête, 
Il dit : "Printemps, tu peux venir !"." 

Phần chuyển ngữ 

Đương khi con người chạy hết hơi 
Đến với những công trình tai quái của họ 
Tháng Ba cười, dẫu những cơn mưa rào ào ạt 
Vẫn ngấm ngầm soạn sửa mùa xuân 
Với những bông hoa cúc nhỏ xinh 
Nó thầm lén khi mọi vật còn đang thiếp ngủ 
Là đi là lại những cổ áo xếp nếp 
Rồi tỉa tót những nụ vàng tươi 
Trong ruộng nho trong vườn cây quả 
Nó đến rồi, gã thợ cạo lẻn qua 
Với một nhúm tua mào chim thiên nga 
Rắc sương giá lên vườn cây hạnh 
Trên giường thiên nhiên đang ngơi nghỉ 
Còn nó, đi xuống vườn hoang 
Và thắt giùm hoa hồng những nụ 
Trong chiếc yếm nịt nhung xanh kia 
Vừa sáng tạo những hoà âm 
Nó huýt khẽ với đàn chim sáo 
Vừa gieo những bông hoa tuyết trên đồng 
Còn trong rừng gieo hoa tím rung rinh 
Trên đám cải xoong bên dòng suối 
Tai nghe ngóng, hươu cúi đầu uống nước 
Bằng bàn tay kín đáo nó lẩy từng bông 
Hoa chuông bạc long lanh của cây linh lan 
Dưới cỏ, để cho anh hái được 
Nó đặt trái dâu, da mọng hồng tươi 
Và dệt cho anh chiếc mũ lá cây 
Để tránh ánh nắng trời 
Thế rồi, khi công việc đã xong xuôi 
Sự trị vì sắp đến hồi kết thúc 
Bên ngưỡng cửa tháng Tư quay đầu lại 
Tháng Ba ta bảo rằng: "Mùa xuân ơi, xuân đến rồi đó!". 
(Bản dịch của Đào Duy Hiệp). 

Nói về mùa xuân trong thi ca Pháp có lẽ không thể không nhắc đến bài thơ Printemps của thi sĩ Victor Hugo,

Mùa Xuân (Printemps) 

“Voici donc les longs jours, lumière, amour, délire !
Voici le printemps ! mars, avril au doux sourire,
Mai fleuri, juin brûlant, tous les beaux mois amis !
Les peupliers, au bord des fleuves endormis,
Se courbent mollement comme de grandes palmes ;
L’oiseau palpite au fond des bois tièdes et calmes ;
Il semble que tout rit, et que les arbres verts
Sont joyeux d’être ensemble et se disent des vers.
Le jour naît couronné d’une aube fraîche et tendre ;
Le soir est plein d’amour ; la nuit, on croit entendre,
A travers l’ombre immense et sous le ciel béni,
Quelque chose d’heureux chanter dans l’infini.”
(Victor Hugo).

Phần chuyển ngữ

“Đây rồi những ngày dài, ánh sáng, tình yêu, điên quá!
Mùa xuân tới rồi! tháng ba, tháng tư với nụ cười dịu ngọt,
Tháng năm đầy hoa, tháng sáu cháy da, những tháng đẹp bạn của ta!
Rặng dương bên bờ những con sông đang ngủ,
Uốn thân mềm như cành cọ thật to;
Chim phập phồng trong đáy rừng yên ấm;
Mọi vật như cất tiếng cười, và cây xanh
Vui vì được bên nhau, trao nhau những lời thơ.
Ngày mới chào đời quấn trên đầu bình minh hiền tươi mát;
Buồi tối đầy tình yêu; đêm đến tưởng như nghe,
Qua bóng tối mênh mông và dưới bầu trời đầy ơn phước,
Một niềm vui đâu đây hát trong vô tận bốn bề.” 
(Hồ Văn Hiền dịch).

 

Sau đây là trích đoạn của bài thơ Impression de printemps của thi sĩ Paul Verlaine. 

Impression de printemps

Il est des jours - avez-vous remarqué? 

Où l'on se sent plus léger qu'un oiseau, 
Plus jeune qu'un enfant, et, vrai! plus gai 
Que la même gaieté d'un damoiseau (*). 
(poème de Paul Verlaine). 

Ấn tượng khi mùa xuân về 
Ấy là những ngày hỡi bạn còn nhớ chăng ? 
Thuở mà bạn cảm thấy mình quởn hơn loài chim, 
Vô tư hơn một đứa trẻ, và thật vậy! vui tươi hơn 
Đó cũng là nỗi hân hoan của loài chim hải đảo. (*)
(thơ Paul Verlaine, VHLA chuyển ngữ.) 

*chim trogon damoiseau > loài chim hoang dã có nhiều ở hải đảo Haiti suốt ngày ca hót hồn nhiên, vô tư.
Kế tiếp là trích đoạn thơ xuân của ba thi sĩ Mỹ Emily Dickinson; William Blake và William Shakespeare, người Anh. 

Trời xuân. 

Nắng xuân phơi phới đã về 
Quanh năm chẳng thấy đông hè thu sang 
Khung trời tươi mát không gian 
Tháng ba xuân đáo mai vàng hiếm khi. 
(VHLA phóng tác thơ Emily Dickinson) 

A Light Exists In Spring 
(Poet Emily Dickinson). 
A light exists in spring 
Not present on the year 
At any other period. 
When March is scarcely here 
(Poem by Emily Dickinson). 

Thơ trích đoạn của William Shakespeare, bài Spring. 

Vườn Xuân 

Vườn xuân mùa hoa cúc trổ bông 
Khung trời hiển hiện màu trắng bạc 
Cúc vàng chào đón mùa xuân sang 
Tô màu đồng hoa màu thỏa thích. 
(VHLA phóng tác)

Spring 
When daisies pied, and violets blue, 
And lady-smocks all silver-white, 
And cuckoo-buds of yellow hue 
Do paint the meadows with delight. 
(William Shakespeare, derived from Love’s Labors Lost, by William Shakespeare (1564-1616). 

Thơ trích đoạn của William Blake, bài Spring.

Sound the flute! 
Now it’s mute. 
Birds delight 
Day and night. 
Nightingale 
In the dale, 
Lark in the sky, 
Merrily, 
Merrily, merrily to welcome in the year. 
(poem William Blake) 

Mùa xuân 

Chim muông thay tiếng thanh tiêu 
Dạ oanh cất tiếng sáo chiều xuân sang 
Sơn ca tíu tít nắng vàng 
Đêm ngày tiếng hót âm vang năm dài. 
(VHLA phóng tác từ thơ xuân William Blake) 

Mùa xuân buồn ly hương, cảm tác thơ sầu viễn xứ,
xem thi ca Hà Huyền Chi. 

Dạo Phố Mùa Xuân 

Chi Dậu người hoa bắt giây leo 
Vàng phai lá nhớ tay chiều ngùi thương 
Hôm mai sầu rụng bên đường 
Còn trên lưng gió chút hương hải tần 

Dặm dài cho biết phù vân 
Về đâu thì cũng cát lầm bèo trôi 
Lội mòn vỉa phố quê người 
Họa may tìm gặp cái tôi ngang tàng 

Giao thừa lửa đốt buồng gan 
Mỗi xuân lữ thứ có ngàn dao đâm. 
(thơ Hà Huyền Chi)

Thi sĩ Hồng Vũ Lan Nhi cảm tác bài 
Xuân Đợi Chờ.

Mai nở vàng cành khoe sắc tươi

Mang màu hoa thắm đến tô đời
Nắng hồng trải mông xuân như ý
Đem thái hòa gieo khắp cõi trời.

Xuân không hẹn, xuân về rồi đó
Xuân của xum vầy của tình vui
Riêng chỉ một người hiu hắt nhớ
Cánh chim còn bay lạc phương trời.

Đep quá tháng ngày quấn quít nhau
Tiếng cười như suối chảy dòng sâu
Thời gian không đủ hong tình nhớ

Một phút xa nhau, một phút sầu.
Bao mùa xuân đến, bao mùa đợi
Chỉ thấy lòng quay quắt ngóng trông
Tình ơi sao cứ xa vời vợi
Để kẻ đầu sông kẻ cuối dòng.
(thơ Hồng Vũ Lan Nhi).

Nhớ mùa xuân xưa với nhà thơ Quyên Di.

Trăng 14

Nhớ buổi xuân thì ngày xưa ấy
Rạo rực lòng trai buổi trăng về
Ngây ngất hương trời người con gái
Bờ môi trót nếm rượu đam mê.

Trăng lên vời vợi ngang đầu núi
Trăng tàn bờ lạnh dải ngân hà
Một bóng chim trời bay rất vội
Về nơi viễn phố nẻo sương pha.

Là lúc qua rồi thời xuân sắc
Chén đời đã cạn rượu đam mê
Những lúc đêm về ngồi trầm mặc
Quên cả trăng xanh phủ bốn bề.
(thơ Quyên Di, Nhân Văn Nghệ Thuật).

Xuân Vui Say

Rót chén mừng xuân rượu vui đầy
Nâng lên cùng uống chúc lộc may
Tân niên hạnh phúc bình an tiến
Dốc hết bầu thơ tửu ngất ngây

Xuân nhật vinh quang phú quý lai
Say mèm cạn chén ôi men cay
Tấn tài tấn phát tết an khang
Hồn chếch choáng vui trong giấc say!
(Trần Việt Hải).

Nắng Xuân

Gió nhẹ ru làn nước
Liễu rủ ven bờ hồ
Đong đưa cành lá vàng
Mơn man chút tâm tư

Man mác thoáng nỗi lòng
Hôm nay xuân lại về
Không gian trời vắng lặng
Sao ta chợt thấy buồn?
(Hải Vân Sagittaires, aka Marie Christine TV, Espagne)

Xuân Sang

Nắng đẹp bình minh tỏa ánh vàng
Khung trời cảnh sắc lúc xuân sang
Không gian gió thoảng lâng lâng nhẹ
Phố xá tươi màu phố thênh thang

Lữ khách thập phương mừng trẩy hội
Cành mai khóm trúc tranh xóm làng
Giao thừa hái lộc vui pháo tết
Chúc phúc an bình nẽo quan san.
(thơ xuân Trần Mạnh Chi).

Mừng Chúa Xuân

Xuân về tươi thắm cành đào
Hoa Mai vàng rực đón chào tết sang.
Chim muông ríu rít rộn ràng,
Trời xuân tỏa ngát mênh mang an lành

Xuân về thắm đượm trời xanh,
Mai đào trúc cúc họp thành tứ hoa
Tiết xuân trải lộc mọi nhà
Khung trời nắng đẹp bao la mây ngàn

Mùa xuân thay áo không gian
Chan hòa cảnh vật bình an đất trời.(thơ Annie Trần, Texas) 

Mùa xuân là mùa để bắt đầu một chu kỳ của thiên nhiên mới, dù thơ của nhà thơ Annie Trần cho là tiết xuân trải lộc mọi nhà, khung trời nắng đẹp bao la mây ngàn, và mùa xuân thay áo không gian, chan hòa cảnh vật bình an đất trời. Mọi cảnh quan có thể thay đổi, nhưng đối vì tình yêu cần sự trung trinh, sự thủy chung như thơ của nhà thơ Thái Tú Hạp. Mời xem áng thơ sau. 

Mùa Xuân Yêu Em 

(Thái Tú Hạp dành tặng Ái Cầm). 

mùa xuân từ thuở yêu em 

núi non xứ Quảng cũng mềm bước đi 
hàng cây nẩy lộc thầm thì 
nghe như giòng suối từ bi cội nguồn 
mùa xuân từ độ bao dung 

tiếng chung thuỷ ở, tiếng đường mật vui 
tiếng hờn ghen, tiếng ngậm ngùi 
tiếng đau dao cắt, tiếng mùi mẫm yêu 
lúc khuya sớm thuở quê nghèo 
lúc chinh chiến lửa phận treo tuổi mình 
lúc ngã ngựa, khi tàn binh 
lúc non cao vẫn trọn tình thăm nuôi 
trùng dương u thảm phận người 
quẩn quanh hải đảo tiếng cười đắng cay 
xa rồi thác lũ trời tây 
đời hư ảo thoáng chim bay cuối ngàn 
đất trời thơm ngát lộc non 
cho ta xuân thắm vô vàn yêu em.

Lời kết bài, thi ca bốn mùa luôn luôn là đề tài gây cảm tác dễ dàng cho giới thi nhân hay giới nghệ sĩ; xuyên suốt bài viết này là nhiều áng thi ca ca tụng mùa xuân cùng tình yêu lãng mạn được trích dẫn, bởi vì hai chủ đề này không bao giờ xưa cũ cả. Phàm là con người chúng ta vẫn phải đối diện với Mùa Xuân và Tình Yêu, mãi mãi vã mãi mãi. 

Để chấm dứt bài viết, người viết bài xin chúc mọi người, mọi gia đình một mùa xuân mới nhiều an lành và hạnh phúc, đặc biệt trong tình yêu thương vợ chồng, tình yêu của gia đình.

Trần Việt Hải

Los Angeles, tháng 12 năm 2018.