Một Mùa Đông - Thơ: Đăng Thu - Phổ Nhạc: Vũ Thiên Đại Dương - Trình Bày: Diệu Hiền

Thơ: Đăng Thu
Phổ Nhạc: Vũ Thiên Đại Dương
Trình Bày: Diệu Hiền

Thu Oán 秋怨 - La Nghiệp 羅鄴

  

秋怨  Thu Oán

夢 斷 南 窗 啼 曉 鳥   Mộng đoạn nam song đề hiểu điểu

新 霜 昨 夜 下 庭 梧  Tân sương tạc dạ hạ đình ngô

不 知 帘 外 如 珪 月   Bất tri liêm ngoại như khuê nguyệt

還 照 邊 城 到 曉 無   Hoàn chiếu biên thành đáo hiểu vô

羅鄴                            La Nghiệp

Dịch nghĩa

Tảng sáng, mộng vừa dứt đã nghe tiếng chim hót từ cửa sổ phía nam

Mới qua đêm, màn sương mới đã phủ xuống cây ngô đồng trong sân

Chẳng biết vầng trăng tròn như ngọc khuê bên ngoài tấm rèm kia

Có quay lại chiếu nơi bờ thành biên ải đến sáng sớm không ?

Dịch Thơ

1/

Chim gọi sớm mai giấc mộng tàn

Ngô đồng sân trước kín sương lan

Biết vầng trăng ngọc bên rèm cửa

Có chiếu thành biên chổ của chàng?

2/

Mơ tàn chim sớm hót trông

Sau đêm sương phủ ngô đồng trong sân

Ngoài rèm trăng ngọc sáng ngần

Có soi biên ải thêm lần nữa không? 

Quên Đi

***

Oán Thu

1/

Tỉnh giấc nam song chim hót sớm

Đêm qua sương mới phủ ngô đồng

Chẳng hay trăng ngọc ngoài rèm cửa

Còn chiếu biên thành đến sáng không?

2/

Chim hót sớm cửa nam tỉnh ngủ

Sương đêm qua rơi phủ ngô đồng

Chẳng hay trăng ngọc ngoài song

Sáng còn soi chiếu hay không biên thành?

Lộc Bắc

Nov25

***

Thu Oán

1/
Chim hót ban mai vừa tỉnh mộng
Trước sân sương đẫm ướt ngô đồng
Chẳng hay trăng chiếu ngoài song cửa
Soi cả biên thành tận sáng không?

2/
Chim kêu tỉnh mộng sớm mai
Ngô đồng sương phủ hiên ngoài trước sân
Rèm kia trăng chiếu tỏ dần
Biên thành biết có sáng gần hôm sau?

Kim Phượng

***

Thu Oán

Chim hót sớm mai tỉnh giấc nồng
Sương đêm sân trước phủ ngô đồng
Chẳng hay trăng ngọc bên rèm cửa
Soi chiếu biên thành đến sáng không?

Kim Oanh

***

Anh Chiêu Đức có gởi riêng cho Quên Đi một bản Thu Oán. Tuy nhiên bản của anh Chiêu Đức có chút khác biệt ở câu đầu, đó là chữ Ô (烏) thay vì chữ Điểu (鳥).Chúng ta kẻ hậu sinh không thể kết luận chữ nào đúng hay sai, vì đã trải hàng ngàn năm. Quên Đi cũng đăng lên để cùng tham khảo.

Quên Đi

***

Góc Đường Thi:

Oán Thu của La Nghiệp

LA NGHIỆP 羅鄴 (825-900?) người đất Dư Hàng (thuộc tỉnh Chiết Giang ngày nay). Ông là thi nhân ở cuối đời Đường, có tiếng là THI HỔ 詩虎 (Con Cọp trong thơ), xuất thân trong một gia đình Viêm Thiết Lại 鹽鐵吏 (quan trông coi về muối), cùng với La Ẩn, La Cầu 羅隱、羅虬 trong họ tộc, được người đời xưng tụng là "Giang Đông Tam La 江東三羅". Ông lúc trẻ số phần lận đận, thi mãi mà không đậu được Tiến sĩ. Những năm từ Hàm thông đến Càn phù ông nổi tiếng về thơ thất ngôn luật thi và tứ tuyệt. Cuối đời sống lưu lạc ngoài vùng biên tái, làm Mạc phủ lại cho Thiền Vu Đô hộ Phủ, được nhà thơ Vi Trang là Lại Bộ Thị Lang lúc bấy giờ tấu trình lên nhà vua và được vua ban hàm Tiến Sĩ Cập Đệ. Còn để lại một "La Nghiệp Thi Tập 羅鄴詩集" nổi tiếng với các câu như :

年年点檢人間事， Niên niên điểm kiểm nhân gian sự,

唯有春風不世情。 Duy hữu xuân phong bất thế tình.

Có nghĩa:

Năm năm kiểm điểm chuyện đời,

Chỉ gió xuân chẳng khiến người bâng khuâng!

Thật cảm khái ! Mỗi năm kiểm điểm lại chuyện của người đời, thì chỉ có gió xuân là vô tư nhất, thoải mái nhất, mang ấm áp dễ chịu đến với tất cả mọi người không phân biệt sang hèn qúy tiện gì cả ! Nhân còn trong mùa thu, mời đọc thêm một bài thất ngôn tứ tuyệt THU OÁN 秋怨 cũng rất nổi tiếng của ông sau đây:

夢斷南窗啼曉烏， Mộng đọan nam song đề hiểu ô,

新霜昨夜下庭梧。 Tân sương tạc dạ há đình ngô.

不知簾外如珪月， Bất tri liêm ngoại như khuê nguyệt,

還照邊城到曉無。 Hoàn chiếu biên thành đáo hiểu vô ?!

* Chú thích:

- ĐOẠN 斷: là Đứt, Dứt, Gãy; nên Mộng Đoạn 夢斷 là Mơ nửa chừng bị dứt ngang, là Giật mình tỉnh mộng.

- HIỂU 曉: là Buổi sáng sớm; Hiểu Phong 曉風 là Gió sớm; Hiểu Ô 曉烏 là Tiếng quạ kêu buổi sáng khi sương xuống.

- ĐÌNH NGÔ 庭梧 : là Cây ngô đồng trồng trong sân nhà.

- KHUÊ 珪: là một loại ngọc, đá qúy; Ta thường gọi là Cẩm Thạch, có màu xanh có màu trắng. Khuê Nguyệt 珪月 chỉ Vầng trăng sáng như ngọc Khuê màu trắng.

- ĐÁO HIỂU 到曉 là Tới Sáng. HOÀN...ĐÁO HIỂU VÔ 還...到曉無? Là câu Nghi vấn có nghĩa : "Còn... tới sáng không ?"

* Nghĩa bài thơ:

Nỗi Oán Hờn Trong Mùa Thu

Giật mình tỉnh mộng vì nghe tiếng quạ ban sáng đang kêu oang oác bên song cửa sổ phía nam; Nhìn ra thấy sương thu mới của đêm qua còn phủ đầy trên cây ngô đồng trong sân nhà. Không biết rằng ở ngoài bức rèm châu cái vầng trăng tròn vành vạnh như miếng ngọc Khuê kia, cũng soi rọi thâu đêm suốt sáng ở tận mãi xứ biên thành xa xôi đó hay chăng ?!

Trong cảnh nệm ấm chăn êm, chỉ giật mình tỉnh mộng khi nghe tiếng qụa kêu, rồi thấy sương thu mới đang rơi đây trên cây ngô đồng mà xúc cảnh sinh tình rồi ưu tư lo lắng cho người ở tận biên thành xa xôi, không biết cái vầng trăng tròn tỏa ánh sáng ấm áp kia cũng đem cái ánh sáng ấm áp đó mà soi rọi suốt đêm cho người lính thú đang trực canh gác giặc ở tiền đồn hiu hắt đó hay không ?! Khéo là lo lắng ngẩn ngơ, vầng trăng cũng như là gió xuân vậy đến với tất cả mọi người chớ chẳng vị riêng ai cả ! Nhưng đây cũng là tấm lòng của người cô phụ vọng phu, luôn luôn khắc khoải nhớ mong đến kẻ chinh phu ở ngoài biên ải xa xăm vạn dặm.

* Diễn Nôm:

Oán Thu

Tỉnh mộng quạ kêu ngóng cửa song,

Đêm qua sương mới ướt ngô đồng.

Ngoài rèm trăng tỏ như khuê ngọc,

Có chiếu biên thành suốt sáng không?!

Lục bát:

Qua kêu chợt tỉnh giấc nồng,

Ngoài sân sương phủ ngô đồng đêm qua.

bên rèm lặng ngắm bóng nga,

Suốt đêm có chiếu người xa biên thành?!

(Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm)

杜紹德

Đỗ chiêu Đức

Ẩn Tình….

 

Sau khung cửa bóng lặng im

Bên ngoài nắng sớm tìm gì trời đêm?

Hạnh phúc chờ đợi trước thềm

Sao không mở cửa hoan nghênh đón chào?

Vườn xuân hoa lá xôn xao

Lắng nghe ong bướm rủ nhau tỏ tình!

Dường như tim chẳng làm thinh

Vạn vật quyến rũ tượng hình biết yêu!

Bóng quay nhìn bóng buồn hiu

Cõi riêng khung cửa đèn khêu ẩn mình…

 

Ảnh & Thơ: Kim Oanh

Màu Nắng Có Bao Giờ Phai Đâu - Sáng Tác: Đoàn Chuẩn - Ca Sĩ: Quỳnh Dao

Sáng Tác: Đoàn Chuẩn
Ca Sĩ: Quỳnh Dao

Ai! Lá Tình Thu

 

Xin kéo thời gian thu chậm qua
Cho đêm mê mải ngắm trăng già
Vương hồn hoang lạc tình năm cũ
Ôm giữ trọn đời tóc điểm pha

Ai lá tình thu! Chợt vương sang
Nâng niu ấp ủ nắng ươm vàng
Cho vào túi áo bên ngực trái
Tựa vào tim phải khẽ yêu ai!

Kim Oanh

Phùng Tuyết Túc Phù Dung Sơn Chủ Nhân 逢雪宿芙蓉山主人 - Lưu Trường Khanh 劉 長 卿

  

Phùng Tuyết Túc Phù Dung Sơn Chủ Nhân
逢雪宿芙蓉山主人

日 暮 蒼 山 遠
Nhật mộ thương sơn viễn
天 寒 白 屋 貧。
Thiên hàn bạch ốc bần
柴 門 聞 犬 吠
Sài môn văn khuyển phệ
風 雪 夜 歸 人。
Phong tuyết dạ quy nhân.

劉 長 卿
Lưu Trường Khanh

Dịch nghĩa:

Gặp Tuyết Ngủ Trọ Núi Phù Dung Với Chủ .

Trời đã về chiều núi màu xanh thẳm phía xa xa
Trời lạnh, ngôi nhà nghèo nàn trống trải
Ngoài cổng cây vẳng nghe tiếng chó sủa
Trong đêm gió tuyết chủ nhà mới trở về.

Dịch Thơ:

Gặp Tuyết Ngủ Trọ Núi Phù Dung Với Chủ .

1/

Ngày tàn núi đậm xanh
Trời rét mái nhà tranh
Tiếng chó vang ngoài cổng
Người về tuyết phủ quanh.

2/

Tối dần màu núi thêm xanh
Lạnh căm ghé trọ nhà tranh cảnh bần
Chó mừng kêu trước cổng sân
Đêm đang gió tuyết chủ nhân vẫn về.

Quên Đi

***
Gặp Tuyết Ngủ Trọ Núi Phù Dung Với Chủ .

1/

Chiều xuống non xanh thẳm
Tranh nghèo buốt giá thêm
Cổng ngoài vang tiếng chó
Tuyết lạnh bước trong đêm

2/

Chiều rơi núi thẳm xa mờ
Trời thêm lạnh giá trống trơ mái nhà
Cổng ngoài tiếng chó vọng xa
Trong đêm gió tuyết hẳn gia chủ về

Kim Phượng

***
Gặp Tuyết Ngủ Trọ Núi Phù Dung Với Chủ

Trời chiều xa thẳm núi xanh
Lạnh căm trú lại mái tranh cơ bần
Cổng ngoài tiếng chó sủa rân
Trong đêm gió tuyết chủ nhân trở về

Kim Oanh

Thơ Gởi Cho Mây Ngàn Bay

  

 Anh Song Quang kính mến.

Kim Oanh xin kinh gủi anh thay nén nhang lòng nguyện cầu cho Giỗ 3 năm của Chị nha anh.

Thơ: Song Quang
Thơ Tranh: Kim Oanh

Đón Mùa Xuân Mới!

 

 ( Mùa xuân đón Ba)

Ba thương yêu ơi!

Mùa mới lại trở về trong khu vườn nhỏ, hoa muôn màu khoe sắc, chim hót líu lo.

Bên hàng hiên, có một ​"con bé​" ngồi nhâm nhi cà phê nhớ về ba của mươi năm trước. Đúng là với ba con cái lúc nào cũng bé bỏng phải không ba. Ba ơi, ba cùng con đón mùa Xuân mới nha ba.

Ngay cả cây hoa giấy của má tặng cũng đơm hoa tươi cười trong nắng sớm. để cùng ba vui với ngày mới đón xuân sang.

Con nhẹ lật trang ký ức, kỷ niệm lại ùa về.

Xuân đã về trên ngàn cây nội cỏ

Như tình yêu con bày tỏ cùng Ba

Vườn nhà xinh lắm nở rộ muôn hoa

Trang ký ức bao thiết tha trìu mến.

(Hoa Biện Lý - Quà của má cho con)

Hồi xưa khi ngày đầu con đi học, lớp vỡ lòng do thầy Suốt dạy, lớp học cũng là nơi nhà thầy ở, con đường đất đến nhà thầy nhộn nhịp học sinh. Ba má sắm cho con cái cặp đệm (đan bằng lát), chiếc nón xếp thật gọn để vào cặp, khi tan học trời nắng mới mở bung ra, vành rộng mát mẻ vô cùng.

Mới vào học đã có nhỏ bạn Bé Em, con của chú Ba Dẫn tiệm Tạp Hóa đối diện nhà. Bé Em rất thích con, nên thường lén lấy kẹo cho, con giấu đầy trong ngăn cặp. Một hôm má soạn cặp và thấy sao mà nhiều kẹo, má tra hỏi con, má bắt con trả lại và ba má quyết định không cho đến lớp nữa, chỉ trong một tuần ngắn ngủi.

Thế là từ đó Lớp vỡ lòng tại gia, thầy cô giáo chính là ba má của con.

Con học ở nhà cho đến lớp Ba mới xin vào trường Tiểu Học Giồng Ké.Ba là người đầu tiên đưa con vào lớp.

Biết học nhảy nửa chừng, ba má sợ con không theo kịp chúng bạn, nên dạy trình độ rất cao. Ba má ơi, nhờ vậy mà học lực xếp giỏi, con được thầy cô thương yêu, suốt những năm Tiểu học, thầy cô chọn con là người mang về nhà, Sổ Điểm, Sổ Điểm Danh, phấn viết bảng.. Con “oai”  quá phải không ba, con cám ơn “ thầy cô ba má “ của con nhiều lắm.

Trong lớp bạn bè thương, hai nhỏ bạn Đậm và Phấn từ ruộng ra học, ngày nào cũng mang cho con những trái Me Keo bùi bùi, trái Ô Môi thơm ngon. Lần này hết bị má bắt rồi, vì chúng con ăn sạch giờ ra chơi… con gái ba ranh mãnh quá phải không ba hihihi…

Xong hết năm tiểu học, con đậu và Đệ Thất trường Trung Học Tống Phước Hiệp. " chính má may từng chiếc áo dài, lần đầu mặc áo dài đi học, con run run xúc động không cài nổi nút áo. Tay má nâng niu cài từng nút áo cho con. Xong má vuốt ve từ vai xuống vạt áo, mỉm cười "con gái má như con chim bồ câu trắng vậy, ráng học nhen con". Nhớ hoài hình ảnh ấy, làm sao con quên được má phải không ba.

Năm 69 đậu vào Đệ Thất

Ngày tựu trường. Ôi ngây ngất lòng tôi!

Mặc áo dài sao lòng bối rối

Mẹ vui say, nút áo vội cài thay

Trong gió tà áo mới bay bay....

( Lớp Đệ Thất /8 - Kim Oanh đứng hàng đầu từ trái, mặc chiếc áo dài Má may)

Buổi tựu trường đầu tiên ấy, ba đèo xe đạp chở con đi học, con hỏi sao ba không chở con đi xe gắn máy. Ba bảo, có nhiều điều ba muốn căn dặn con. Đúng rồi đi xe đạp thời gian dài hơn. Cũng nhờ vậy con được ôm vòng eo ba, áp mặt vào lưng ba, ôi mùi thơm mồ hôi đặc biệt của ba.

Ba đèo xe nhỏ nhẹ dạy từng lời

Đôi tay nhỏ đẫm mồ hôi

Ôm eo ba tim reo… hồi hộp lạ

“ Con nhớ học chớ lo ra

Giỏi ngoan cuối năm Ba Má thưởng quà

Đừng theo bạn bè chọc phá

Tan Ba đón, Má ở nhà chờ nhe….”

"Dạ thưa Ba, con đã nghe!"

Bước vào trường, con phập phồng, hồi hộp, ngoái lại nhìn, ba vẫn đứng ở cổng cười vẫy vẫy tay, như truyền cho con sức mạnh và nghị lực để bước theo lối dẫn vào lớp, rợp bóng mát với những hàng cây Huỳnh Đàn, Phượng Vỹ. Con tự tin hơn và vui vẻ, rộn ràng bước đi trên con đường thêu hoa nắng.

Sân trường xanh màu ngăn nắp hàng cây

Xoay lại nhìn Ba vẫn đấy

Nhìn con cười tay vẫy vẫy… thương yêu

Bớt âu lo bớt sợ đi nhiều

Tự tin bước trên đường thêu hoa nắng.

Má còn kèm dạy tiếng Pháp cho con đến năm Đệ Ngũ, hết khả năng của má, thì ba là người kèm tiếng Pháp cho con đến năm Đệ Nhất. Ba đã cho con nên vóc nên hình và nắn nót con có một trí khôn để bước ra đời không nghi ngại.

Mỗi dịp hè, ba má khuyến khích cho con lên Sài Gòn trau dồi Sinh ngữ, nơi đó có đủ nhu cầu, trình độ cao hơn, tiến bộ hơn. 

Ba dẫn đưa con từng bước khởi đầu….Mọi khó khăn, mọi nghịch cảnh, cùng tình yêu thương vô bờ bến, ba má đã dẹp sạch những con đường đầy chông gai, sỏi đá… để bước chân con được ung dung, tâm yên lành vững tiến đến tương lai.

Con là con chim mới ra ràng, đã sống hồn nhiên trong chiếc lồng son êm ái…dù qua bao nhiêu giông bão vẫn đủ lớn chấp đôi cánh bay xa...vào khu vườn Đại Học đầy hoa thơm cỏ lạ... Một khung trời mới tươi sáng. Ôi đẹp sao!

Tình Cha nghĩa Mẹ đẹp sao

Mẹ thao thức hát ca dao canh tàn

Gian lao khổ nhọc Cha mang

Mong con hạnh phúc vô vàn giấc say!

Ba ơi, bao yêu thương, bao tâm tình con còn ghi khắc mãi không quên. hôm nay tưởng nhớ 28 năm ba rời xa con cháu, con lật từng trang... từng trang ký ức để kể cho con cháu nghe, cũng như nhắc nhỡ chính bản thân con. Con sẽ cố gắng sống sao cho đẹp lòng ba má và ….

Gom yêu thương con gói trọn tâm tình

Dâng tất cả đến hồn linh Ba má

Công dưỡng nuôi lòng con xin cảm tạ

Ân nghĩa dầy tấc dạ chẳng hề phai!

Con cảm ơn ba má đã cho con được làm con của ba má…trước cũng như sau và mãi mãi…. 

Thương yêu con gái 9 gửi về Ba

Lê Thị Kim Oanh

Melbourne 30.10.2025

Giỗ lần thứ 28 của Ba.

Đôi Khi...

 

Đôi khi lòng ngỡ đã quên
Đôi khi buồn bỗng chênh vênh đinh sầu
Đôi khi ngỡ chạm đáy sâu
Đôi khi chìm đắm nỗi đau tình người
Đôi khi cố gắng gượng cười
Đôi khi lục lại đẹp ngời tuổi thơ
Đôi khi khép mắt làm ngơ
Đôi khi hình ảnh người mơ vẫn hoài...
Đôi khi lúc tỉnh lúc say
Đôi khi người ấy có hay... như mình?!

Kim Oanh

Hoa Tím - Chia Nửa…

 
(Ảnh: Như Mai)

Bài Xuớng:

Hoa Tim

Ngày vui hé nửa tim lòng
Nửa kia khép lại giấu buồn trong đêm
Hạ xanh trải nắng lụa mềm
Hoa tim nở rộ bên thềm đợi ai?
Đợi người… ngày tháng xa bay
Từ Xuân đến Hạ, Thu phai Đông tàn
Người đưa tay níu thời gian
Ta ngồi đếm lá mùa sang rơi buồn!

Yên Dạ Thảo

***
Bài Hoạ:

Chia Nửa…

Mùa vui rót mật vào lòng
Sao ai than thở khơi buồn vườn đêm
Tigon trong gió ru êm
Xuân thì thầm đến tựa thềm cùng ai
Hương xưa nắng Hạ thoảng bay
Chia nửa Thu nhớ chẳng phai úa tàn
Dù Đông bao phủ không gian
Xuân miền ký ức lại sang cạnh buồn.

Kim Oanh

Sinh Hoạt Hướng Đạo Việt Nam Trước Năm 1975

Buổi chào cờ đầu năm với các đơn vị bạn và quân đội Hoa Kỳ.

Biến loạn thời cuộc như trường hợp quân đội đang làm chủ đất nước dưới thời Nguyễn Khánh năm 1964.

Kim Oanh Sưu Tầm

Thánh Ca Tin Mừng: Linh Hồn Tôi (Magnificat) - Nhạc: Phạm Trung - Trình Bày: Bích Hiền

Nhạc: Phạm Trung
Trình Bày: Bích Hiền

Họp mặt Trrưởng Niên Hướng Đạo tại Baltimore,Maryland 23/8/2025

Thực Hiện&Hình ảnh: Cung Thị Lan 

Trung Thu Tôi!

Tuổi thơ tôi!

Tết Trung Thu là lễ hội truyền thống lâu đời, trăng rằm tháng Tám tròn xoe, sáng soi khắp làng. Lũ trẻ lòng tràn đầy niềm vui, tụ năm tụ ba vót tre, quậy hồ, cắt giấy, chuẩn bị đèn cầy,  để hoàn thành chiếc lồng đèn rước lễ trong đêm. Đặc biệt mỗi đứa có một chiếc đèn khác nhau. Nhịp trống vang lên, từng đứa nối đuôi nhau cùng cất tiếng hát,  những bài ca nhi đồng.

Lễ hội tháng Tám trong Làng
Hát lên, nhịp trống rộn ràng niềm vui

Ánh trăng soi sáng bầu trời
Đèn lồng muôn sắc đẹp ngời tuổi thơ

Nhà nhà đều có chiếc đèn treo trước cửa, dù giàu hay nghèo cũng không thể thiếu. Người lớn chuẩn bị những chiếc bánh Trung Thu thơm ngon, cùng nhau quây quần kể chuyện. 

Thuở ấy Chú Cuội và chị Hằng luôn trong suy nghĩ non nớt, câu chuyện cổ tích bí ẩn và cứ mãi tìm tòi...tưởng tượng ...

Hạnh phúc ấy vẫn còn mãi trong tiềm thức của mỗi người, dù qua biết bao thay đổi với thời gian.

Tuổi mơ tôi!

Môt thời con gái mộng mơ. Tâm sự chẳng dám tỏ cùng ai, đêm đêm nhìn xuyên qua kẽ lá, chỉ có vầng trăng làm chứng, chỉ có trăng nghe được những lời tâm sự, kể lễ thiết tha... Làm như Trăng là người trong mộng vậỵ....

Kìa hãy lén xem! Trăng ngại rồi
Núp sau nhành lá trộm nhìn thôi
Lắng nghe rạo rực tim sai nhịp
Trăng có bồi hồi thở hộ tôi

Bao nhiêu thầm kín, bao nhiêu tâm tư trút cạn, chỉ mình trăng thấu tận ruột gan...chỉ có trăng ve vuốt vai gầy, được tựa đầu cho mộng đầy....bay cao.

Trăng ấp ủ ngoan dỗ giấc ngon
Chớ nên trằn trọc kẻo hao mòn
Tình tôi tạm trú đêm trăng nhé!
Gối tựa vai trăng.. mộng rất tròn

Thuở ấy chẳng còn bánh ngọt lồng đèn, mà sao ngọt ngào đến thế, đáng yêu đến thế! Ánh mắt ai xuyên suốt như ánh trăng, dịu êm, nồng nàn cho đêm khuya tròn giấc. Đêm tàn rồi chỉ còn lại trăng với tôi...

Canh đã tàn rồi trăng vẫn non
Bài hát trăng ru thắm cuộc đời
Khép mắt huyền mơ tình vời vợi
Quay quắt yêu rồi... trăng với tôi!

Rồi thời gian vụt qua mau, ngày tháng mơ mộng ấy cũng theo dòng đời trôi nổi... lạc về chốn mịt mờ trong ánh trăng  tan...

Tuổi muộn tôi!

Trăng thiếu phụ ai nhìn không ngơ ngẩn
Đường vào yêu lối dẫn có ai ngờ
Đêm nên thơ lá xanh tình hò hẹn

Thôi cứ vờ để trăng vẹn tiếng yêu

Trung thu nay chỉ là câu chuyện của ký ức, muộn màng, nhưng trăng vẫn như xưa, sáng soi, rực rỡ một góc trời, tiếng lòng tâm sự cùng trăng... nói hoài nói mãi... suốt đời chỉ có tri kỷ trăng thôi!

Trăng Thu ơi, đêm nay bên hiên nhà, trăng có bình yên, có mỉm cười, có thấy một bóng gầy... gầy mòn ngóng đợi ...đợi đến lúc trăng tan.... tan vào nỗi nhớ .... vật vờ ....tìm trăng!

Trăng xuyên suốt tận đáy tim
Thấu tình Nỗi Nhớ thệ nguyền cùng Trăng
Âu yếm đầu tựa vai nằm
Đêm dài bất tận.. thì thầm lời ru

Song ngoài dày đặc sương mù
Trăng thưa dần khuất …thiên thu ảo mờ
Nỗi Nhớ hụt hẫng tỉnh mơ
Ôm ghì hạnh phúc vật vờ ...tìm Trăng

Kim Oanh

Trung Thu 2025

Vỡ Tiếng Yêu - Thơ: Kim Oanh - Diễn Ngâm: Hương Nam - Thực Hiện: Kim Oanh

Thơ: Kim Oanh
Diễn Ngâm: Hương Nam
Thực Hiện: Kim Oanh

Khuê Oán - Cao Biền 閨怨 高駢

  

Cao Biền 高駢 (821-887) tự Thiên Lý 千里, tướng đời Hậu Đường, cháu của Nam Bình đô vương Cao Sùng Văn (tướng cầm quân dưới triều vua Đường Hiến Tông Lý Thuần).

Đầu đời vua Ý Tông, Cao Biền trấn giữ biên cương chống sự xâm lược của giặc Thổ Phồn 吐蕃. Năm Cảm Thông thứ 7 (866), Cao Biền trấn giữ An Nam, làm Tĩnh hải quân tiết độ sứ. Năm Càn Phù thứ 2 (875) đời Hy Tông, chuyển sang trấn giữ Tây Xuyên.

Nguyên tác          Dịch âm

閨怨                     Khuê Oán

人世悲歡不可知 Nhân thế bi hoan bất khả tri,
夫君初破黑山歸 Phu quân sơ phá Hắc Sơn quy.
如今又獻征南策 Như kim hữu hiến chinh nam sách,

早晚催縫帶號衣 Tảo vãn thôi phùng đới hiệu y.

Chú giải

Hắc sơn: Tức giặc Hoàng Cân cuối thời Đông Hán, do Trương Ngưu Giác cầm đầu, quân sĩ có hàng trăm vạn.

Dịch nghĩa

Người đời vui buồn khó mà biết được!

Chồng dẹp xong giặc ở Núi Đen mới trở về.

Hôm nay lại vừa trình lên kế sách bình định phương nam,

Tối ngày cứ thúc giục mau may xong áo trận.

Dịch thơ

Nỗi Oán Khuê Phòng

Trần thế buồn vui đoán được gì

Chàng vừa phá giặc Hắc Sơn về

Hôm nay lại hiến bình Nam kế

Áo trận giục em may lẹ đi!

Lời bàn 

Cao Biền thay lời vợ oán trách chồng lúc nào cũng để hết tâm trí vào việc đánh giặc và bỏ bê vợ hiền. Câu kết rất khéo, ngụ ý rằng: “(Cả năm vắng nhà), vừa phá xong giặc Hắc Sơn về; chàng (không màng giao hoan với em), chỉ giục em may gấp áo trận để (ngày mai đi) bình định phương Nam!”.

Bài thơ này độc đáo ở điểm: một võ tướng lừng danh tả nỗi lòng của vợ oán mình đã bỏ bê nàng.

Bài thơ còn tiềm ẩn một nỗi ân hận (như một bài thú tội ngoại tình) của một võ tướng với vợ hiền: “Chỉ có mình em chịu cành phòng không gối chiếc; ta, với quyền bính trong tay, vẫn có gái đẹp để vui vầy ngay tại chiến trường”.

Con Cò

***

 Khuê Oán, Cao Biền.

Phỏng the than vãn.

Trần thế vui buồn thật khó hay,

Núi Đen chàng dẹp mới về đây.

Bình Nam chiến lược nay dâng kế,

Áo trận đêm ngày giục giã may.

Mỹ Ngọc phỏng dịch.

Jun. 14/2025.

***

Than Oán Khuê Phòng - Cao Biền

Thế sự vui buồn khó biết thay

Hắc Sơn chàng dẹp mới quay về

Nam chinh nay lại dâng mưu kế

Áo trận đêm ngày vội vã may.

Kim Oanh

***

Góp Ý Cho Bài Khuê Oán Của Cao Biền.

Theo Thi Viện, tiểu sử của Cao Biền quá sơ sài. Sau đây là tiểu sử chi tiết hơn một chút: Cao Biền, tự Thiên Lý, người U Châu, sinh năm 821, chết năm 887, được 66 tuổi. Biền là con nhà tướng, giỏi văn chương, nhưng cũng làm tướng giống như ông, cha (Hữu Thần Sách Đô Ngu Hầu của Thần Sách Quân).

Vì có công dẹp Đảng Hạng, được làm Thứ Sử Tần Châu.

Năm 863, làm An Nam Đô Hộ Kinh Lược Chiêu Thảo Sứ.

Năm 865, vì có hiềm khích với Lý Duy Chu, bị xàm tấu, suýt bị tội. Nhưng vì đánh được Nam Chiếu, giết Đoàn Tù Thiên và Chu Đạo Cơ nên không mất chức.

Năm 866, Đường Ý Tông đổi An Nam Đô Hộ Phủ thành Tĩnh Hải Quân, cử Biền làm Tiết Độ Sứ.

Năm 868, về Trường An, làm Hữu Kim Ngô Đại Tướng Quân, rồi Kiểm Hiệu Công Bộ Thượng Thư, Vận Châu Thứ Sử, Thiên Bình Tiết Độ Sứ.

Năm 874, bị sai đi đánh Tây Xuyên.

Năm 875, làm Tây Xuyên Tiết Độ Sứ.

Năm 876, đánh và dẹp yên nước Đại Lễ

Năm 878, làm Kinh Nam Tiết Độ Sứ, rồi làm Tiết Độ Sứ Trấn Hải và Hoài Nam.

Trong thời gian này, Cao Biền có góp sức đánh Hoàng Sào, nhưng không thành công, được cử làm Diêm Thiết Chuyển Vận Sứ, coi về muối và sắt.

Vì có hiềm khích với Đường Hy Tông, Cao Biền cáo bệnh, không chịu đánh Hoàng Sào.

Năm 882, được phong làm Thị Trung, nhưng mất chức Diêm Thiết Chuyển Vận Sứ.

Trong nhiều năm, Cao Biền chỉ lo tranh chấp quyền lực với Lã Dụng Chi, Tất Sư Đạc, Tần Ngạn, đánh nhau lung tung. Đến năm 887, Tần Ngạn sai người tới giết Cao Biền và toàn gia.

Nhìn tiểu sử Cao Biền, mình mới hiểu là Cao lo chiến trận, công danh, không còn thì giờ cho vợ nên trong lòng có chút hối hận, mà làm bài Khuê Oán, thay vợ tỏ nỗi lòng của nàng.

Cao Biền là người có rất nhiều huyền thoại ở Việt Nam, như chôn đậu thành binh sĩ, cưỡi diều đi coi địa lý, trấn yểm hay phá các long mạch của mình..

Năm 866, Biền làm Tĩnh Hải Quân Tiết Độ Sứ, trực tiếp cai trị Việt Nam.

Lý Nguyên Hy đã đắp La Thành, nhưng nhỏ và không kiên cố. Cao Biền đắp Đại La Thành năm 866, rất rộng lớn, phong Long Đỗ làm thành hoàng.

Năm 1010, Lý Thái Tổ rời đô về đây, vì thấy rồng bay lên nên đổi tên là Thăng Long, vẫn giữ Long Đỗ làm thành hoàng, phong Cao Biền làm Cao Vương.

Trong đền Bạch Mã ở Hà Nội, bên cạnh tượng Long Đỗ, có tượng một người cưỡi ngựa trắng, người ta cho đó là Cao Biền.

Bài thơ ngắn, dễ hiểu, không có chữ khó. Hắc Sơn, ÔC theo Thi Viện, nói rằng chỉ giặc khăn vàng, cuối đời Hán. BS không biết nên phải chấp nhận, nhưng có 2 Hắc Sơn, một ở Tân Cương, phía Tây Bắc của Tầu, là nơi đánh nhau với Hung Nô, mà Trần Đào nhắc đến trong bài Lũng Tây Hành kỳ 4.

Hắc Sơn chỉ khăn vàng chắc ở Trực Lệ (Sơn Đông?). Người lập ra giặc khăn vàng là Trương Giác, không phải Trương Ngưu Giác như Thi Viện và ÔC. Ngưu Giác chỉ là một đầu mục của Trương Giác.

Đây là bài dịch của BS :

Khuê Oán Của Cao Biền.

Nhân thế vui buồn khó biết thay,

Hắc Sơn dẹp giặc mới về đây,

Hôm nay dâng kế bình nam nữa,

Áo trận tối ngày thúc dục may.

Bát Sách.

(Ngày 15/06/2025)

***

Nguyên tác: Phiên âm:

閨怨-高駢 Khuê Oán - Cao Biền

人世悲歡不可知 Nhân thế bi hoan bất khả tri

夫君初破黑山歸 Phu quân sơ phá Hắc Sơn quy

如今又獻征南策 Như kim hữu hiến chinh nam sách

早晚催縫帶號衣 Tảo vãn thôi phùng đới hiệu y

Vạn Thủ Đường Nhân Tuyệt Cú - Tống - Hồng Mại 萬首唐人絕句 -宋-洪邁

Ngự Định Toàn Đường Thi - Thanh - Thánh Tổ Huyền Diệp 御定全 唐詩-清-聖祖玄燁

Ghi chú:

Cao Biền: danh tướng nhà Đường, có thời làm đô hộ An Nam. Xem thêm Cao Biền – Wikipedia tiếng Việt

Khuê oán: than vãn của người phụ nữ sống cô đơn, lo lắng, bực bội...

Nhân thế: thế giới loài người, cuộc sống

Bi hoan: vui buồn, đề cập đến tất cả các loại cảm xúc của con người

Hắc Sơn: địa danh, nay là ở Cẩm Châu 錦州, Liêu Ninh. Đây là vùng nông dân nổi dậy chống nhà Hán năm 184 do Trương Ngưu Giốc 張牛角 thống lãnh, còn được gọi là loạn Hoàng Cân 黃巾之亂 hay giặc Khăn Vàng.

Chinh Nam: chiến tranh chinh phục miền nam Trung Hoa, có thể liên quan đến trấn an và cai trị An Nam

Tảo vãn: sáng tối, sớm muộn

Hiệu y: áo quần của binh sĩ, một bộ đồng phục được đánh số

Dịch nghĩa:

Khuê Oán Oán Hận Phòng The

Nhân thế bi hoan bất khả tri

Thật khó hiểu được niềm vui và nỗi buồn của con người!

Phu quân sơ phá Hắc Sơn quy

Chồng tôi mới trở về nhà sau khi dẹp xong giặc ở Hắc Sơn.

Như kim hữu hiến chinh nam sách

Hôm nay lại vừa trình lên kế sách chinh phục miền Nam,

Tảo vãn thôi phùng đới hiệu y

Tối ngày cứ kêu gọi mọi người mau may quần áo trận.

Bình luận:

Ai cũng biết Cao Biền là một danh tướng nhà Đường, từng dẹp Bắc đánh Nam. Nội dung bài thơ hơi gượng ép vì mâu thuẫn với cuộc sống của người làm thơ. Bài thơ này chủ yếu miêu tả nỗi vui buồn và khao khát trong lòng của người phụ nữ có chồng là chiến binh xa nhà. Nàng khao khát và mong đợi chồng về, nhưng bất lực không đoán trước được thời cuộc, niềm vui và nỗi buồn của thế gian. Nhưng chính người chồng là nguyên nhân của chia ly vì muốn lập công danh. Mới về nhà lại chuẩn bị ra đi theo ý trong câu 3 và 4.

Dịch thơ:

Oán Hận Phòng The

Thể thất ngôn:

Cuộc sống vui buồn khó biết thay,

Giặc yên chàng mới về nhà đây.

Hôm nay Nam tiến chàng dâng kế,

Áo trận sớm chiều thúc giục may.

Thể song thất lục bát:

Ai đoán được vui buồn thế cuộc,

Giặc mới yên chàng được về nhà.

Hôm nay kế hoạch lại ra,

Miền Nam xâm lược dân ta khổ dài.

Sorrow of a Woman by Gāo Pián

The sorrows and joys of people are unpredictable.

My husband has just returned home from conquering a peasants’ uprising at Black Mountain.

Now he is offering a plan to conquer the south lands,

Day and night, he urges the completion his battle garments.

Phí Minh Tâm

***

Góp ý của Lộc Bắc:

Từ khi đến với Đường thi và nhờ có Internet tôi mới biết thêm nhiều điều về Cao Biền. ngoài việc là một danh tướng có thời cai trị nước ta, ông còn là một nhà thơ khá tiếng tăm. Lúc nhỏ tôi thường nghe bà nội và mẹ tôi kể tài phù thủy của ông và những điều ông làm khi cai trị nước ta. Chuyện kể từ lâu nay không còn nhớ rõ, nhưng nội dung thì tương tự như những trích đoạn từ Internet như sau:

Truyền thuyết Cao Biền với Thần Long Đỗ. Xưa Cao Biền Nhà Đường, làm An Nam đô hộ phủ, khi xây thành Đại La, một hôm đi ra chơi cửa Đông, thấy mây năm sắc từ đất đùn lên, ánh sang chói mắt, có bậc dị nhân cưỡi con rồng đỏ, tay cầm kim - giảm, lượn lờ theo mây, hồi lâu chẳng lặn. Biền kinh sợ định yểm. Đêm đến Biền nằm mơ thấy một vị thần tướng cưỡi ngựa trắng, từ trên trời tới thẳng Cao Biền mà nói rằng:" Ta là thần Long Đỗ ở đây đã lâu, nghe tin ông xây thành Đại La, nên đến gặp nhau cớ sao phải yểm". Biền kinh sợ giật mình tỉnh giấc than rằng:" Ta chẳng thể chinh phục được người phương xa sao! Cớ sao mà đến nỗi có yêu quái như vậy!". Bèn làm bùa bằng đồng để yểm. Đêm đó mưa to sấm chớp đùng đùng. Hôm sau ra xem thì thấy bùa đồng đều bị nát thành tro bụi. Biền càng thấy làm lạ, bèn dựng miếu ở cửa Đông để thờ và sắc phong cho Ngài làm Linh Lang Bạch Mã Tôn Thần."

Thần Long Đỗ đền thờ Bạch Mã Hanoi

Truyền thuyết núi Cánh Diều" (Ninh Bình) kể khi sang Giao Châu, thấy long mạch nước Nam rất vượng, muốn phá đi, Cao Biền thường mặc áo phù thủy, cưỡi diều giấy xem địa thế, rồi lập đàn cúng tế lừa thần bản địa đến rồi dùng kiếm báu chém đầu, sau đó đào hào, chôn kim khí để triệt long mạch. Một lần cưỡi diều giấy bay đến Hoa Lư thì bị một đạo sĩ cùng dân chúng dùng tên bắn. Cao Biền trọng thương, diều gãy cánh rơi xuống một hòn núi, từ đó núi mang tên Cánh Diều.

Cột đá chùa Dạm, theo truyền thuyết là của Cao Biền.

Thành ngữ "Lẩy bẩy như Cao Biền dậy non" thực ra "thoát thai" từ truyền thuyết cùng tên kể chuyện Cao Biền có phép thuật "tản đậu thành binh". Biền gieo đậu vào đất, ủ kín một thời gian, đọc thần chú rồi mở ra, mỗi hạt đậu hóa thành một tên lính. Để yểm bùa và triệt hạ long mạch, Biền thường nuôi 100 âm binh. Một lần ông ta ở trọ nhà một bà hàng nước, nhờ bà mỗi ngày thắp một nén hương. 100 ngày thắp 100 nén hương sẽ gọi dậy 100 âm binh. Biết được tà ý, bà lão thắp cả 100 nén hương trong một ngày. Thành ra Biền có đủ 100 âm binh nhưng do "dậy non" nên chẳng làm được trò trống gì...

Lại có "Truyền thuyết mả Cao Biền" kể sau khi trấn yểm Đại La không thành, Biền sợ linh khí nước Nam mà đi mãi về phương Nam, đến tận Phú Yên. Đến một làng nhỏ ven biển thấy có long mạch, Biền bèn sinh sống tại đây rồi giúp dân nhiều việc, xem đất dựng nhà, để mồ mả…Khi chết, Biền được dân làng chôn cất tử tế. Ngày nay, ở huyện Tuy An còn dấu tích mả Cao Biền nằm trên một ngọn đồi. Hình ảnh ấy được sinh động hóa trong câu ca dao:

Nhìn ra thấy mả Cao Biền

Nhìn vào thấp thoáng Ma Liên, Chóp Chài

Thần tích làng Phương Nhị kể nhiều về công lao của Cao Biền và nhắc chuyện ông được nhân dân tôn kính gọi là Cao Vương-tên gọi này trùng với câu “thành của Cao Vương” trong Chiếu Dời Đô của của vua Lý Thái Tổ: “Sự tích ngài chép ở trong quốc sử, ngài lưu trấn ở Châu Giao ta 7 năm; dảm (giảm) sưu thuế, bớt tạp dịch, yêu dân như con, cho nên người trong nước điều (đều) kính trọng, mà tôn người là Cao Vương, cũng ví như ông Sĩ Vương về đời Đông Hán, sang làm quan thú Châu Giao ta thuở xưa. Mà dân điều (đều) tôn ngài là Vương. Sau ngài lại đổi về trấn đất Thiên Bình. Ngài có người cháu là ông Cao Tầm, từng theo ngài có công giẹp (dẹp) giặc. Ngài dưng (dâng) sớ về tâu vua, để lấy ông Cao Tầm thay ngài 10 năm”. Thần tích này kể tiếp: “Sau này, nước Nam ta, tưởng nhớ công đức ngài, có tới 3,4 chăm (trăm) xã lập đền thờ ngài; ở hạt tỉnh Bắc Ninh có hơn chăm (trăm) xã thờ ngài, cờ (cầu) đảo việc gì điều (đều) linh nghiệm cả. Chải (Trải) các chiều (triều) vua điều (đều) có sắc phong tặng là Thượng đẳng phúc thần”.

Theo thần phả làng Vạn Bảo (nay là phường Vạn Phúc, quận Hà Đông, Hà Nội), Cao Biền có một người vợ tên là Lã Thị Nga (còn gọi là Ả Lã, Ả Lã Thị Nương, Lã Đê nương), theo ông sang Việt Nam. Bà không ở cùng Cao Biền trong thành Đại La mà ở làng Vạn Bảo dệt lụa và truyền dạy nghề dệt lụa cho dân ở đây, trở thành bà tổ nghề dệt lụa Hà Đông. Cao Biền về Bắc, bà vẫn ở lại Hà Đông. Sau nghe tin Cao Biền mất ở Trung Quốc, bà gieo mình xuống sông tự vẫn. Bà Ả Nương sinh ngày 10/8 Âm lịch, mất ngày 25 tháng Chạp. Sau khi bà mất, được thờ làm Thành hoàng làng tại Đền thờ làng Vạn Phúc.

(Trích từ Internet)

Phỏng dịch bài Khuê Oán của Cao Biền

Oán Phòng Khuê

Trần thế vui buồn khó biết thay

Hắc sơn phá trận mới về đây

Hôm nay hiến kế bình nam chiến

Áo trận tối ngày giục giã may!

Lộc Bắc

Jui25

Khối Tình Thu

 

Xuân người giấc đẹp chưa xong
Thu ta dìu lá mơ lòng cùng ai
Hồn xanh mộng ước chưa phai
Gợi lòng lưu luyến nhớ hoài mùi hương

Đàn hòa ru khúc đêm trường
Xạc xào lá hát tơ vương cung lòng
Trăng soi đáy mắt hồ trong
Chợt thuyền lá nhẹ khuấy vòng vỡ tan...

Giọt bi lụy cảm dâng tràn
Dòng thu lặng lẽ cùng mang nỗi sầu
Bến tương tư nhớ về nhau
Hai bờ chia cách bóng câu tạ từ

Mộng vàng một cõi riêng tư
Góc chờ vẫn đợi ấy chừ người đâu
Thương vay sương phủ bạc đầu
Canh tàn mộng vỡ chôn sâu khối tình!

Kim Oanh

Đêm Xuân Trò Chuyện Cùng Má!

(Trà Vinh 1957. Con được 5 tháng tuổi trong bụng Má)

Má ​thương yêu của con ơi.

Một mùa xuân nữa đang trở về với khu vườn đầy màu sắc, chim ca, hoa rộ nở xinh tươi. Đặc biệt xuân nay theo Phật giáo đúng vào mùa Vu Lan, bên Công giáo là Năm Thánh mỗi 25 năm mới đến một lần. 

Má ơi! Giỗ của Má cũng đúng dịp này. Vui quá phải không ba má của con!

Vậy đêm nay má con mình cùng nhau tâm tình ôn lại những ngày đầu đến xứ người nha ba má..

Đã 23 năm má rời xa cũng đã 23 năm con có những giờ phút lặng lẽ, lật lại ký ức và những lưu vật quý báu đối với con.

Ngày đầu tiên má đế Úc, trong phòng ba má con đề 2 bộ Pyjama, 2 chiếc đồng hồ Seiko, Khăn tắm, khăn mặt, kem và bàn chải đánh răng. Riêng má con để thêm quyển nhật ký và cây viết. Má vui mừng hiện trên gương mặt, cầm quyển nhật ký, cây viết là món quà đắc ý, Má cười nói " sao con hiểu ý má vầy" rồi nói với ba "con Oanh ý tứ vậy đó" Má ơi, vì con được má truyền cho con giống má mà, ngày xưa xửa khi vừa lớn, con cũng có 1 quyển nhật ký, chỉ có nó là người bạn tin cậy nhất để mình có thể tâm sự, bộc bạch hết đáy lòng mình phải không má, và nó cũng là tri kỷ là nguồn vui cho mình hy vọng tin yêu.

Tuy nhiên má cao siêu hơn, má ghi chép nhiều điều quý nhất,má ghi chép về gia phả, ngày giờ sanh​, ngày giờ mất của ông bà ngoại, ông bà nội, cô bác cậu dì, họ hàng, ​a​i còn ai mất. Nếu không có, ngày nay ai nói để chúng con biết. Ngoài ra những kết toán sinh hoạt của má hàng ngày. hàng tháng, hàng năm.... năm này qua năm khác, con còn giữ nguyên trong ngăn cặp đây.

Nhưng kết toán gì đây má hỡi, toàn là chi phí cho con cháu, dâu rể, họ hàng, còn kẹt lại ở Việt Nam. Sổ sách của má chi thì nhiều mà thu chẳng bao nhiêu, chỉ với số tiền an sinh xã hội chu cấp vừa đủ, vậy thì sao có dư, thì ra ba má đã chắt chiu, tiện tặn để chu toàn mọi thứ.Từ một thời tuổi trẻ cho đến tuổi già ba má vẫn miệt mài lo lắng, thương yêu, đùm bọc.

Nhìn lại 12 tờ khai sinh, của ba má và 10 đứa con thẳng thớm, được cất kỹ qua bao biến cố chạy loạn và nay đã đến Úc cùng ba má. hồ sơ con bảo lãnh, Sổ thông hành Việt Nam khi đến Úc định cư, giấy nhập cư vào Úc, giấy vào quốc tịch, sổ ngân hàng, thẻ Medicare đều vẹn nguyên.

Đọc lại những quyển tập, ba má đi học Anh Văn nét chữ đẹp đẽ, Khó ai có thể nghĩ đến hai ông bà tóc trắng phau, ngày nào cũng cắp sách đến trường. Con nhớ hoài lời Má nói " tại sao mình muốn con cháu phải học tiếng Việt để không quên cội nguồn, thì tại sao mình không học tiếng Anh để được gần gũi chuyện trò để hiểu con cháu hơn". Ngày ấy con còn chưa được suy nghĩ cấp tiến và tâm lý như ba má vậy.

Má ơi, con sẽ giữ tất cả báu vật của má gửi trao, đến giây phút cuối cuộc đời con, con sẽ trao lại cho hai đứa cháu ngoại của má tiếp tục giữ gìn, những gì má giao phó cho con má hãy yên tâm nha ba má.

Nhìn lại những tấm hình ngày má về với ba, cả một quãng đời sung sướng, vui buồn, tần tảo, nhưng nụ cười vẫn nở trên môi, tươi tắn, hiền hòa... Những bức hình khi được an lành nơi xứ người, nụ cười rạng rỡ., phúc hậu...tràn đầy tin yêu.

Ba má đã chấp nhận cuộc sống mới dễ dàng, không muốn làm gánh nặng cũng chỉ vì thương con cháu, chúng đang bôn ba vớí cuộc sống cho gia đình nhỏ của các con. Nhìn lại, suy ngẫm lại con rất hãnh diện và lòng tràn đầy sự kính trong thương yêu chân tình của ba má dành cho chúng con.

(Hawthorn 1985, trước ngõ nhà con)

Một chặng cuối cuộc đời hạnh phúc an nhàn vì trách nhiệm và bổn phận làm cha mẹ đã hoàn thành như mong mỏi. Ba đã thanh thản ra đi trong giấc ngủ bình yên. Rồi má thấy ba về nói, ba đã xây nhà mới về đón má cùng đi. và má một lần nữa về với ba trong hạnh phúc ngọt ngào nơi vùng trời mới.

Má ơi, tuy mùa xuân... nhưng giờ đây ngoài trời đang mưa, lòng con cũng mưa .... nhưng những giọt mưa trọn vẹn niềm hạnh phúc vô biên vì được cùng má ba trò chuyện đêm nay.

Sáng mai ba má cùng ăn với con bữa cơm ngon miệng, hy vọng thức ăn con nấu được má chấm điểm trung bình là con mừng hết lớn rồi...hihihi....và giây phút ấm áp này ba má cùng Ông bà con lên đường bình an về nơi căn nhà mới của má ba....

Thuở 15 ba cưới má về

Chu toàn dâu thảo phu thê trọn tình
Mong con rực ánh bình minh
Chống chèo gian khổ gia đình ấm êm
Keo sơn kết chặt nợ duyên
Trước sau như một hương nguyền chẳng vơi
Đến khi nhắm mắt lìa đời
Thủy chung vẹn giữ về Trời có nhau
Ba má dòng suối ngọt ngào
Tấm gương lưu lại đẹp màu sáng soi
23 năm má đã xa rời

Đêm nay con nguyện với lời cầu kinh
Hồng ân huyền nhiệm lung linh
Một đời sống mới Thiên Đình thảnh thơi
Amen!

Thương yêu con gái thứ 9 gửi về Má Ba!

Lê Thị Kim Oanh
Melbourne Lần Giỗ thứ 23. 
24/9/2025

 Mục Lục: Những Bài Văn Khác: Nhấp vào Links

- Đêm Xuân Trò Chuyện Cùng Má!

- Bản Đồ Của Má!

- Chuyến Xe Cuối Cùng

- Ba Má Mãi Mãi Là Mùa Xuân

- Immigration Museum, Melbourne - Viện Bảo Tàng Di Dân. Melbourne, Úc Châu

- Hoa Tay!

- Cây Bông Giấy 31 Tuổi Của Ba

- Mùa Xuân Trở Nên Ấm Áp….

- Cây Bông Giấy Của Ba

- Cuốn Tự Điển Sống!

- Tưởng Nhớ 25 Năm Giỗ Ba (1997-2022)

- Hạnh Phúc Một Màu!

- 23 Tháng Chạp Của Tôi

- "Ráng Nên Ngưòi Nghe Con"

- Happy Morther's Day - Melbourne 2018 - Australia

-  "Chúc Mừng Ngày Mẹ Men-Buốc Ơi" ( Melbourne)

- Cảm Ơn con Gái!

- The Simpson Essay Competition - The Anzac Spirit By Dan Vo (Melbourne 25.4.1998)

- Cà Phê Nước Mắt

- Lời Cuối Cho Cụ Ông Lê Văn Sang (Điếu Văn 30/10/1997) - Ông Trần Văn Quản

- Lời Cuối Cho Cụ Bà Võ Thị Thoại (Điếu Văn) - Linh Mục Đinh Thanh Bình

- Hành Trình Vượt Biển Đông (Kim Oanh) - Journey Through the East Sea(Translate: Khổng Thị Thanh Hương)

- Ông Santa Ơi, Ông Có Bà Santa Không?

- Đưa Ông Táo Xưa Của Bé!

- Hành Trình Của Mẹ

- Giọt Nước Mắt Tháng 5

- Trung Thu Và Tuổi Thơ

- Valentine Đời Tôi...

- St. Paul's Cathedral, London Và Niềm Tin Yêu Của Tôi!

- ABBA Voyage In London Và Ước Mơ Của Tôi

- Mấy Độ...

- Sơ Lược Trường Trung Học Tống Phước Hiệp, Vĩnh Long

- Lời Cuối Cho Người Thầy Kính Mến Huỳnh Hữu Trí

- Lời Cuối Cho Người Thầy Kính Mến Đào Khánh Thọ

- Tiễn Biệt - Cô Võ Thị Ngọc Dung 7/6/2017( *)

- Tưởng Nhớ Cô Trần Thị Mỹ Trang

- Lời Cho Thầy Kính Mến Châu Văn Kiêm

- Ước Mơ Mãi Là Học Trò Nhỏ

- Đêm Hội Ngộ 2004 Niên Khóa 1969-1976 - Vĩnh Long

- Kỷ Niệm Ngày Về Trường Xưa - 05/12/2004

- Chiếc Gương Soi

- Tiếc Thương Thầy Dương Hồng Đức Kính Mến

- Tưởng Lệ Chứng, Bảng Danh Dự & Bằng Tốt Nghiệp Trung Học -Trường Tống Phước Hiêp, Vĩnh Long

- Nàng Là Ai?

- Gọi Thầm

- Hương Xưa

- Mùa Xuân Thay Áo

- Thoáng Qua Đời

- Một Sáng Vĩnh Long

- Nhất Quỷ Nhì Ma Thứ Ba Học Trò

-  Cuộc Đời Tôi Nụ Cười Và Nước Mắt

- Nó Và Tôi

- Mùa Yêu Và Tha Thứ

- Bài Hát Đêm Giáng Sinh

- Tuổi Mơ

- Hương Tuổi Thơ

- Cô Bé Ngổ Ngáo

- Tình Yêu Hoa Đỗ Quyên

- Nhớ Mưa Xưa

- Chung Một Nỗi Niềm

- Thiên Thu Ngời Sáng

- Thư Tiền Tuyến

- Thư Hậu Phương

- Trăng Rụng Xuống Cầu

- Cây Trứng Cá

- Hành Trình Vượt Biển Đông

- Buồn Vui Tị Nạn

- Chìa Khóa Tình Yêu

- Vào Thu

- Tình Người Phố Núi Cali

- Hôm Nay Trời Vào Đông

- Chuyện...

- Bốn Mươi Mốt Năm Sau Nơi Xứ Người 1974-2015

- Đại Hội Thánh Mẫu La Vang Melbourne 11,12/10/2013

-  Kỷ Niệm Khó Quên-Đám Cưới Con Gái Anh chị Minh Hà

- Trái Me Dôn Dốt

- Kỷ Niệm Mùa Phục Sinh 1981 - Thánh Đường St. Joseph's Roman Catholic, Collingwood
- Quên...Nhớ?!

- Đêm Thơ Nhạc Người Như Lá Biếc Lâm Hảo Khôi

- Giọt Tình

- Văn Nghệ Hành Trình (Tự Do-Quá Khứ-Hiện Tại-Tương Lai 1975-2015)Kỷ Niệm 40 - Melbourne Úc Châu

- Úc Châu Hội Ngộ Canada - Phần 1

- Úc Châu Hội Ngộ Canada - Phần 2

- Úc Châu Hội Ngộ Houston

 

Hình Ảnh Một Buổi Chiều -Sáng Tác: Dạ Chung - Lâm Tuyền - Ca Sĩ: Duy Trác, Mộc Lan, Kim Tước, Châu Hà

Sáng Tác: Dạ Chung - Lâm Tuyền
Ca Sĩ: Duy Trác, Mộc Lan, Kim Tước, Châu Hà

Hành Trình Của Thơ

Thơ đã lên ngôi chốn học đường
Thơ hằng khao khát thuở yêu đương
Thơ vui suốt tuổi trai khờ khạo
Thơ ủ trong tim gái nõn nường

Thơ vẫn mênh mang lời giản dị
Thơ nào trau chuốt ý văn chương
Thơ luôn nung nấu tình non nước
Thơ mãi âm vang nghĩa xóm phường

Thơ lúc đăng trình theo lý tưởng
Thơ mùa binh lửa giữ quê hương
Thơ reo đuổi giặc ngoài biên ải
Thơ giục hành quân khắp chiến trường

Thơ xót xa ai nằm nghĩa địa
Thơ ngùi thương kẻ gối phong sương
Thơ đau mối hận ngày vong quốc
Thơ giận lòng tham lũ bạo cường

Thơ buổi lên đường đi tị nạn
Thơ đời xa xứ sống tha phương
Thơ luôn khắc khoải tuồng dâu bể
Thơ vẫn u hoài cảnh nhiễu nhương

Thơ nguyện dân tình thôi thống khổ
Thơ cầu đất nước xóa tai ương
Thơ xin thâm tạ người tri kỷ
Thơ ạ, yêu thơ đến lạ thường!

Nguyễn Kinh Bắc

Phế Địa 廢 地 - Trần Văn Lương 陳 文 良

 

Dạo: 

 Quê nhà giờ đã tan hoang,
Còn đâu chỗ để phượng hoàng dừng chân.

Cóc cuối tuần:

廢 地
(懷念永亡的故土)

春 風 久 渡 江,
祖 廟 早 成 荒.
獄 室 肝 腸 折,
家 鄉 血 淚 滂.
泥 中 蟠 赤 子,
殿 裏 據 豺 狼.
搬 撤 梧 桐 樹,
焉 能 住 鳳 凰.
陳 文 良

Phế Địa

(Hoài niệm vĩnh vong đích cố thổ)

Xuân phong cửu độ giang,
Tổ miếu tảo thành hoang.
Ngục thất, can tràng chiết,
Gia hương, huyết lệ bàng.
Nê trung bàn xích tử,
Điện lý cứ sài lang.
Ban triệt ngô đồng thụ,
Yên năng trụ phụng hoàng.

Trần Văn Lương

Dịch nghĩa:

Đất Bị Bỏ Hoang

(Để nhớ về một quê cũ đã vĩnh viễn mất đi)

Gió Xuân đã (bỏ đi) qua sông từ lâu,
Đền thờ Tổ đã thành hoang phế.
(Chốn) ngục tù, ruột gan tan nát.
(Ngay) quê nhà, nước mắt máu tràn đầy.
Trong bùn lầy, bách tính nằm co quắp,
Trong cung điện, lũ sài lang chiếm cứ.
Cây ngô đồng đã bị mang bỏ hết đi chỗ khác,
Làm sao chim phượng hoàng có thể đến ở. (*)

Ghi chú:
(*) Cây ngô đồng và chim phượng:
1. - Trang tử Nam Hoa Kinh, thiên Thu Thủy:
"夫鵷鶵,發於南海而飛於北海,非梧桐不止,
非練實不食,非醴泉不飲."
Âm:
Phù uyên sồ, phát ư nam hải nhi phi ư bắc hải,
phi ngô đồng bất chỉ, phi luyện thực bất thực,
phi lễ tuyền bất ẩm.
Nghĩa:
Cho nên Uyên Sồ (một tên khác của chim phượng)
đi từ biển Nam tới biển Bắc, không phải cây ngô đồng
thì không đậu, không phải hạt luyện (bamboo fruit hay
bamboo rice) thì không ăn, không phải suối ngọt thì không uống.

2.- Ngụy Thư, Bành Thành Vương Hiệp Truyện (魏書,彭城王勰傳):
"鳳凰非梧桐不棲"
Âm:
Phượng Hoàng phi ngô đồng bất thê.
Nghĩa:
Chim phượng hoàng không phải ngô đồng thì không đậu

Phỏng dịch thơ:

Mảnh Đất Bỏ Hoang

(Nhớ về một quê hương đã mất)

Gió Xuân đã bỏ làng,
Xã tắc cũng tan hoang.
Ngục thất, can tràng nẫu,
Gông cùm, máu lệ loang.
Điêu tàn thân bách tính,
Rủng rỉnh túi sài lang.
Vắng bóng tàng cây đợi,
Về đâu hỡi phượng hoàng?

Trần Văn Lương
Madeira,Portugal, 9/2025

Lời than của Phi Dã Thiền Sư:

Than ôi!
Giang san cẩm tú cha ông để lại đã và đang bị tàn phá tan hoang. Nền văn hóa, luân lý, đạo đức của con người cũng không còn nữa.
Chim phượng hoàng dù có muốn ghé qua cũng
chẳng tìm đâu ra cây ngô đồng để đậu.
Hỡi ơi!

***

Đất Hoang

(Để nhớ về quê cũ đã mất)

Gió xuân thôi qua sông.
Đền thờ Tổ bỏ hoang.
Ngục tù lòng tan nát.
Quê hương lệ máu tràn.
Bùn đất vùi trăm họ.
Cung điện dậy sài lang.
Cây ngô đồng tróc gốc.
Tìm đâu tổ phượng hoàng?

Mùi Quý Bồng
(Phóng tác)
09/11/2025
***
Đất Hoang

(Nhớ về quê hương đã mất)

Gió xuân bỏ xa phương
Đền Tổ lắm đoạn trường
Ngục tù tâm nhừ nát
Lệ máu nhuộm quê hương
Bùn lầy dìm trăm họ
Cung điện giặc nhiễu nhương
Cây ngô đồng gục ngã
Phượng Hoàng biết đâu nương?

Kim Oanh 

(Phỏng Dịch)

18.9.2025

Duyên Trời Định - Tri Kỷ Của Nhau Trọn Đời - Dấu Hiệu Của Tình Yêu Thiêng Liêng

Trí Tuệ Vũ Trụ

Đồng Phục Không Quân Việt Nam Cộng Hòa 1974 - Bác Sĩ Phạm Hiếu Liêm

Hôm nay bà xã tui lục lọi tìm Áo ấm, Jackets, Parkas tích lũy từ hồi hai đứa con còn ở nhà để cho hội từ thiện giúp người nghèo và vô gia cư cần áo ấm. 

Trong một closet không ai dùng từ lâu, bà xã lôi ra đồng phục Không Quân VNCH của chàng Y Sĩ Phi Hành may 51 năm trước (1974). Caduceus rõ ràng là Cây Gậy với Một Con Rắn, mời quý vị xem

Bác Sĩ Phạm Hiếu Liêm 

Tư Biên 思邊 Lý Bạch

Khi đọc bài thơ Tư Biên của Lý Bạch, cảm thương cho vợ các binh sĩ vào thời chiến tranh trước đây, xúc động nên dịch bài thơ này:

思邊 Tư Biên

Lý Bạch

去 年 何 時 君 別 妾

Khứ niên hà thời quân biệt thiếp

南 園 綠 草 飛 蝴 蝶

Nam viên lục thảo phi hồ điệp

今 歲 何 時 妾 憶 君

Kim tuế hà thời thiếp ức quân

西 山 白 雪 暗 秦 雲

Tây sơn bạch tuyết ám Tần vân

玉 關 去 此 三 千 里

Ngọc quan khứ thử tam thiên lý

欲 寄 音 書 那 可 聞。

Dục ký âm thư na khả văn.

Dịch nghĩa:

Nhớ Biên Cương

Năm rồi ngay giờ này, chàng và thiếp rời xa nhau

Khi đó ở vườn nam, cỏ xanh biếc những cánh bướm vờn bay

Năm nay cũng vào lúc chia xa ấy thiếp nhớ tới chàng

Tuyết trắng phủ kín núi Tây. Trời Tần mây xàm xịt

Ngọc Quan nơi chàng đến đó cách xa ba ngàn dặm

Muốn nhắn nhủ mấy lời, không biết chàng có nghe thấy chăng

Dịch Thơ:

Nhớ Biên Cương

Giờ này năm trước chia tay

Vườn Nam cỏ biếc bướm bay thành đàn

Năm nay thiếp lại nhớ chàng

Mây Tần xám xịt tuyết tràn núi tây

Ba ngàn dặm cách đó đây

Đôi lời gửi gắm có hay hỡi chàng.

Quên Đi

***

Nhớ Biên Cương

Vừa tròn năm đã biệt ly
Vườn Nam bướm lượn xanh rì cỏ hoang
Năm này lại tưởng nhớ chàng
Mây Tần tuyết trắng ngút ngàn non Tây
Ba ngàn dặm cách xa đây
Thư lời nhắn nhủ có hay chăng là

Kim Phượng

***

Nhớ Biên Cương

Chàng và thiếp chia tay năm trước
Nơi vườn Nam cỏ mượt bướm bay
Chạnh lòng thương thiếp nhớ năm này
Mây Tần xám non tây trắng tuyết
​D​ặ​m ba ngàn cách biệt Ngọc Quan
​M​ong lờ​i thư ​thấ​u đến ta​i chàng?
​
Kim Oanh

***

Nơi Biên Ải

Chàng Thiếp xa ,giờ này năm trước
Nơi vườn Nam cỏ biếc bướm bay
Thương chàng lại nhớ năm này
Núi Tần tuyết trắng phủ đầy trời tây
Ba ngàn dậm đó đây cách biệt
Gởi đôi lời chàng biết hay chăng ?

Songquang
20250904
***
Nhớ Biên Cương

Nhớ chăng, chàng hỡi, lúc chia tay
Vườn cỏ xanh rờn, bướm lượn bay
Nay thiếp nhớ chàng khi tuyết phủ
Chập chùng trắng xóa đỉnh non tây
Ngọc Môn Quan cách ba ngàn dặm
Tin gởi cho chàng sao nhắn đây?

Phương Hà 
***
Nhớ Biên Cương

1-

Năm ngoái khi nao mình giã biệt?
Vườn nam bướm lượn cỏ xanh biếc
Năm nay đâu lúc thiếp nhớ chàng?
Núi tây tuyết trắng, xám mây Tần
Ngọc quan nơi đó xa ngàn dặm
Muốn gởi thư nhà nhận được chăng?

2-

Mùa năm trước, khi nao giã biệt?
Xuân bướm bay vườn biếc lang thang
Mùa nay, lúc thiếp nhớ chàng?
Núi tây tuyết trắng, che ngang mây Tần
Ngọc quan muôn dặm tử phần*
Tâm thư muốn gởi, khó khăn thôi đành!

Lộc Bắc
Sept25
*tử phần: ý nói quê hương

***
Tư Biên Là Nhớ Biên Cương

Bữa nay năm ngoái thiếp xa chàng
Cỏ biếc vườn Nam bướm lượn sang
Độ ấy bao năm mình có thấy
Trời Tây Tần lĩnh tuyết giăng ngang 

Ngọc Môn Quan cách ba ngàn dặm
Tin nhắn thơ từ vẫn bặt tăm…!

Mai Xuân Thanh

Silicone Valley September 05, 2025

***

Đây là bài thất ngôn cổ thi của Thi Tiên Lý Bạch, làm vào năm Thiên Bảo thứ 2 đời Đường Huyền Tông. Bài thơ gồm có 6 câu 42 chữ, tả lại lòng tưởng nhớ của một cô phụ đất Tần (Tràng An) nhớ về vùng biên tái xa xôi, nơi mà người chinh phu chinh chiến lâu ngày vẫn chưa trở lại. Nhớ thương trong nỗi niềm tuyệt vọng vì cũng tuyệt luôn cả đường giao thông và thư tín!

思邊                            Tư Biên

去 年 何 時 君 別 妾? Khứ niên hà thời quân biệt thiếp?
南 園 綠 草 飛 蝴 蝶. Nam viên lục thảo phi hồ điệp.
今 歲 何 時 妾 憶 君? Kim tuế hà thời thiếp ức quân?
西 山 白 雪 暗 秦 雲. Tây sơn bạch tuyết ám Tần vân.
玉 關 去 此 三 千 里, Ngọc quan khứ thử tam thiên lý,
欲 寄 音 書 那 可 聞  Dục ký âm thư nả khả văn.
李白                            Lý Bạch

* Chú thích:
- Hà Thời 何 時 là Nghi vấn tự, có nghĩa :Khi nào, Lúc nào ?...
- Nam Viên 南 園 là từ phiếm chỉ, chỉ chung về các khu vườn cỏ, vườn hoa...
- Lục Thảo Phi Hồ Điêp 綠 草 飛 蝴 蝶 là Bướm bay trên thảm cỏ xanh; ý chỉ "Mùa Xuân".
- Tây Sơn 西 山 là Núi Tây, chỉ vùng cao nguyên Thanh Tạng của nước Thổ Phồn ngày xưa, với quanh năm tuyết phủ.
- Tần Vân 秦 雲 là Mây ở đất Tần, Tần là đất của vùng Thiểm Tây, nơi có kinh đô Tràng An, mà cũng là nơi của người chinh phụ đang ở.
- Ngọc Quan 玉 關 là Ngọc Môn Quan, cửa ải thông về hướng Tây bắc nằm ở biên tái tỉnh Cam Túc, là cửa ải nối liền với vùng Tây vực.
- Câu cuối: Dục Ký Âm Thư 欲 寄 音 書 là Muốn gởi thư hay nhắn tin...Nả Khả Văn 那 可 聞 là Điều đó làm sao mà nghe thấy được!? (Là Không thể có được!).

* Nghĩa Bài Thơ:

Nhớ Về Vùng Bìên Tái

Năm trước, lúc nào thì chàng rời xa thiếp ? Đó là lúc bướm trong vườn đang bay lượn trên thảm cỏ xanh ! (là mùa xuân).
Năm nay, lúc nào thì thiếp đang nhớ chàng đây ? Chính là lúc mùa đông, khi tuyết trắng ở các dãy núi tây đang che mờ cả mây của đất Tần (là đất Tràng An mà thiếp đang ở đây).
Từ đây đến Ngọc Môn Quan phải mất ba ngàn dặm đường, nên muốn nhắn tin hay gởi thư đều không thể được gì cả ! (Vì có ai đi đến đó đâu mà gửi thư hay nhắn tin! Cho nên đành nhớ thương trong đau buồn tuyệt vọng mà thôi !).

* Diễn Nôm:

Tư Biên

Năm trước khi nào chàng biệt thiếp?
Vườn nam cỏ biếc bướm vờn bay.
Năm nay lúc nào thiếp nhớ chàng?
Núi Tây tuyết trắng mờ Tràng An.
Ngọc Môn Quan cách ba ngàn dặm,
Thư từ tin nhắn chẳng ai kham!

Lục bát:

Chia tay năm trước tiễn chàng,
Xuân tươi cỏ biếc bướm vàng lượn bay.
Năm nay đông đến nhớ ai...
Đất Tần mây phủ núi Tây lạnh lùng.
Ngọc Môn Quan cách nghìn trùng,
Tin thư vắng bặt não nùng lòng đây!

Đỗ Chiêu Đức diễn Nôm